صبر، توکل، همدلی و رعایت سفت و سخت پروتکل‌های بهداشتی همگی واگن‌های قطاری هستند که می‌توانند ما را به سلامت از مشقت این روزهای کرونایی به سلامت بگذرانند.
برای حفظ آرامش روحی در ایام قرنطینه باید بکوشیم ضمن صبر و توکل، برنامه‌ریزی منسجمی برای فعالیت‌های درون منزل خود داشته باشیم.
چاقی و افزایش وزن، استرس و اضطراب و افسردگی، پرخوری و پیدا کردن عادات بد غذایی از جمله این اختلالات و مشکلات جسمی و روحی-روانی می‌توانند باشند که اگر تدبیر مناسبی برای مقابله با آنها نداشته باشیم، می‌توانند تشدید پیدا کرده و به یک معضل و چالش جدی برای ما تبدیل شوند و از سوی دیگر موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و ما را برای ابتلا به بیماری‌ها حتی کووید 19 مستعد کنند، چرا که بدون شک یک بدن ضعیف و دارای ایمنی پایین استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری‌ها دارد و توان مقابله آن با ویروس‌ها کمتر است.
با وجود آنکه اختلالات یاد شده به واسطه شیوع کرونا و خانه‌نشینی اجباری بیش از هر زمانی این روزها به شهروندان نزدیک شده‌اند، با داشتن یک برنامه‌ریزی مناسب برای پرداختن به سه گانه ورزش و تحرک روزانه، حفظ آرامش و مقابله با افکار و حالات روحی منفی و تغذیه صحیح و سالم می‌توانیم این اختلالات را که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود و ما را در مقابل کرونا بی‌سلاح می‌کند را از خود و خانواده مان به راحتی دور کنیم.
برنامه‌ریزی منسجم برای ایام قرنطینه خانگی
این روزها بخش زیادی از مردم به دلیل ویروس کرونا مجبور به خانه‌نشینی شده‌اند و اغلب توصیه می‌شود در خانه بمانید و به کارهای عقب افتاده برسید.
مریم سماوات پور یک دانشجو برایمان در مورد برنامه‌ریزی روزانه خود در ایام قرنطینه می‌گوید: «من خودم به نحوی درگیر این موضوع هستم. به این جمع‌بندی رسیدم که یک ماه تعطیلی را باید با برنامه‌ریزی و نوشتن کلیاتی از اقدامات مد نظر به انتها رساند. البته قبلا در مورد تعطیلات کوتاه‌تر مثل پنج شنبه یا جمعه هم سعی می‌کردم این کار را انجام بدهم، اما این روزها این برنامه‌ریزی به نظر واجب‌تر است. من کلیاتی که برای خودم در نظر گرفته‌ام؛ ورزش، مطالعه و انجام تمرین‌های فن بیان.»
وی در ادامه توضیح می‌دهد: «ورزش صبحگاهی و یا هر گونه فعالیت ورزشی روزانه در منزل حتما لازم و ضروری است. چه ورزش‌هایی که در دوران مدرسه انجام می‌دادیم و یا استفاده از نرم‌افزارهای جدید ورزشی و حرکات و... اما با توجه به شرایط حتما باید در منزل پیاده‌روی یا ورزش کنیم.
مطالعه کتاب‌های مذهبی و کتاب‌های مفید مربوط به حوزه کاری که در حیطه رشته تحصیلی‌ام و مهارت کسب‌وکار است، در اولویت قرار‌ داده‌ام.
انجام تمرین‌هایی در موضوع فن بیان، برنامه بسیار جذاب و موثری در موفقیت‌های آینده ام است. فن بیان در ظاهر ممکن است با روابط عمومی یکسان باشد، اما سرفصل‌ها و نکات مهم از جمله تقویت صدا و لحن و گفتار دارد که زیرساخت فن بیانی قوی است و پس از آن نیز تمرین‌هایی برای افزایش مهارت کلامی و هوش کلامی.»
با وسواس کرونایی چه کنیم؟
استرس، افسردگی، اضطراب و حالات روحی منفی ناشی از ترس از کرونا شاید برای خیلی از ما پس از شیوع این ویروس و اپیدمی شدن بیماری کووید ۱۹ پیش آمده است، ما باید راه مقابله با اختلالات را با کمک روانشناسان و با بهره‌گیری از مهارت‌ها و آموزش‌های روانشناسی یاد بگیریم.
مهدیه ربانی، روانشناس و مسئول ناظر مرکز مشاوره بهزیستی استان قزوین برایمان توضیح می‌دهد: «از زمان شیوع کرونا برخی شهروندان به دلیل ترس از مبتلا شدن خود یا اعضای خانواده شان دچار استرس و اضطراب شدند که البته این موضوع برای افرادی که از گذشته دارای زمینه‌های اضطرابی بودند، با شدت بیشتری رو‌به‌رو بوده است.»
وی با بیان اینکه در شرایط کنونی با برخی افراد که دچار خود بیمارانگاری بوده و یا گرفتار وسواس شده‌اند رو‌به‌رو هستیم، می‌افزاید: «البته مشکلات ایجاد شده در پی شیوع کرونا و تغییراتی که در زندگی ما و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه در پی داشته، محدود به این حوزه نبوده، بلکه شرایط منفی را نیز در روابط شخصی و خانوادگی افراد ایجاد کرده و مشکلات بین زوجین و والدین با فرزندان به ویژه در رده سنی نوجوانان نیز افزایش یافته است.»
ربانی می‌افزاید: «افرادی که دارای حالات اضطراب و استرس و خودبیمارانگاری هستند، می‌توانند از تکنیک‌های تن آرامی و تنفس شکمی و دور ساختن افکار منفی و تمرکز بر روی فعالیت‌های لذت‌بخش و مواردی مانند مطالعه کتاب، تهیه فهرست شکرگذاری و انجام ورزش‌های سبک که در تماس با روانشناسان مرکز به آنها آموزش و توصیه می‌شود، از این حالت خارج شوند.»
وی ادامه می‌دهد: «اگر مشکل افراد دارای استرس و اضطراب ناشی از کرونا با مشاوره تلفنی حل نشد، برای مداخلات بیشتر به شکل حضوری به روانشناسان ارجاع داده می‌شوند تا تحت درمان قرار بگیرند و در صورت نیاز و تجویز داروهای ضداضطراب مصرف کنند.»
این روانشناس می‌افزاید: «برای کمک به حل و کاهش مشکلات تعاملی و ارتباطی خانواده‌ها در شرایط فعلی از جمله بین زوجین و فرزندان نیز پیشنهاد می‌شود تا برای پر کردن اوقات فراغت برنامه‌ریزی لازم انجام بشود و افراد فهرستی از فعالیت‌های مشترک رضایت‌بخش را تهیه و انجام دهند و یا ساعتی را برای انجام بازی‌های دسته‌جمعی اختصاص دهند و مسائل مورد علاقه خود را به مباحثه بگذارند.»
وی با بیان اینکه شنیدن و خواندن مکرر اخبار مربوط به کرونا روحیه افراد را تضعیف می‌کند، در ادامه توصیه کرد افراد برای جلوگیری از آثار روانی منفی شیوع کرونا بیشتر از دو بار در روز اخبار را چک نکنند، چرا که مشاهده یک یا دو نوبت اخبار از مراجع رسمی مانند صداوسیما کفایت می‌کند و شنیدن اخبار بیشتر از کرونا می‌تواند به مشکلات روحی دامن بزند.
ربانی می‌افزاید: «دوش گرفتن با آب ولرم، استراحت مناسب و پرهیز از کم خوابی، توجه بیشتر به معنویات و خواندن ذکر، نرمش و حرکات کششی و پرداختن به فعالیت‌های مورد علاقه نیز می‌تواند افراد را از استرس‌های ناشی از کرونا دور کند.»
وی همچنین با بیان اینکه افراد در شرایط قرنطینه نباید ارتباطات خود را با اعضای خانواده، بستگان و دوستان قطع کنند، چرا که فناوری این امکان را ایجاد کرده تا از طریق فضای مجازی و اینترنت بتوان درهر لحظه و مکان با افراد مورد نظر ارتباط برقرار کرد، می‌گوید: «تماس تصویری با دوستان و خویشاوندان که درشرایط فعلی امکان دیدار فیزیکی با آنها میسر نیست، پیشنهاد می‌شود و می‌تواند در پیشگیری از افسردگی و اختلالات روحی موثر باشد.»
گذر از پیچ و خم‌های زندگی در دوران کرونا
ویروس کرونا چالش‌هایی را در زندگی ما ایجاد کرد که برای رهایی از این موانع باید اقداماتی را انجام دهیم.
زری نوایی کارشناس مشاوره و مددکاری ضمن تاکید بر این مهم که می‌توانیم از ایام قرنطینه برای بهبود روابط خود با اعضای خانواده مان بهره ببریم، توضیح می‌دهد: «امروزه ما بیش از هر زمان دیگری در کنار اعضای خانواده هستیم و با آنها وقت می‌گذرانیم، احتمالا این میزان از ارتباط در زمانی که اکثر افراد جامعه اضطراب و نگرانی‌های مختلفی تجربه می‌کنند، چالش‌هایی را در روابط ما با اعضای خانواده به وجود می‌آورد. ضروری است برای رهایی از این چالش‌ها اقداماتی را انجام دهیم تا روابط ما که با ارزش‌ترین دارایی‌های ما هستند، به سلامت از این بحران ایجاد شده عبور کنند.»
وی در تبیین راهکارهایی برای بهبود روابط بین اعضای خانواده در ایام قرنطینه می‌گوید: «نسبت به خودتان و دیگران بخشنده باشید. واقعیت این است شرایطی که در آن قرار داریم، یک موقعیت بی‌سابقه است. انتظار اینکه در چنین موقعیتی بتوانید عملکرد حداکثری در کار، تحصیل، وظایف والدینی و... داشته باشید انتظار زیادی است. پرخاشگری، دردسر جدید خانواده‌ها در دوران قرنطینه است. واقع بین باشید و نسبت به خودتان بخشنده باشید، از طرف دیگر امروزه افراد دیگر نیز بیش از هر زمان دیگری به بخشش و گذشت ما نیاز دارند تا با کمترین هزینه شرایط فعلی را پشت سر بگذاریم. نکات حساسیت زا از منظر رفتاری برای یکدیگر را بشناسید. شما باید موضوعاتی را بشناسید که باعث ناراحتی افرادی می‌شوند که کنارتان هستند. این موضوع در افراد مختلف بسیار متفاوت بوده، برای شخصی ممکن است با صدای بلند اخبار گوش دادن آزاردهنده باشد و دیگری از اینکه به حریم شخصی‌اش احترام گذاشته نمی‌شود، بیش‌تر ناراحت شود و یا شاید در شرایط فعلی یکی از موضوعات برای بسیاری از ما جدی نگرفتن توصیه‌های بهداشتی است.» این کارشناس مشاوره و مددکاری در ادامه توضیح می‌دهد: «از ترس‌ها و نگرانی‌های یکدیگر سؤال کنید. با هر کسی که در خانه حضور دارد، بنشینید و در رابطه با ترس‌ها و نگرانی‌هایش از او سؤال کنید، صحبت‌های یکدیگر را جدی بگیرید و برای داشتن احساس بهتر از هم حمایت کنید. صبور بوده و انتقاد نکنید. انسان‌ها زمانی که تحت فشار هستند، حساس‌تر شده و راحت‌تر واکنش‌های تند و افراطی نشان می‌دهند. در شرایط فعلی باید از انتقاد و تحقیر دوری کنید و نهایت سخاوت را در رابطه خرج کنید. اگر خودتان احساس خستگی و کلافگی کردید به جای اینکه جنجال راه بیندازید، به سایر اعضا خانواده اطلاع دهید که به مقداری زمان و فضای شخصی نیاز دارید.
 تا حد ممکن شرایط عادی زندگی را حفظ کنید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید روال عادی خانه را حفظ کنید. هر چند رعایت فاصله اجتماعی و سر کار نرفتن ما را وسوسه می‌کند که هر وقت دوست داشتیم بخوابیم، هر زمانی که شد غذا بخوریم، لباس مناسب نپوشیم و... ولی باید زمان خوردن غذا، زمان خواب و استراحت و کار را مشخص کنید و فقط در ساعت کاری تعریف شده به فعالیت کاری خودتان بپردازید و مثل همیشه آخر هفته‌ها به خودتان استراحت دهید.»
پرخاشگری، دردسر جدید خانواده‌ها
در دوران قرنطینه
شیوع کرونا و قرنطینه خانگی پیامد‌هایی را به دنبال دارد که مهم‌ترین آن پرخاشگری است.
مطهره مهدوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی و مددکار اجتماعی توضیح می‌دهد: «شیوع کرونا و قرنطینه خانگی پیامد‌هایی را به دنبال داشته است و از طرفی خستگی و افسردگی این روز‌ها به وجود آورنده خلق و خوی منفی در افراد به ویژه والدین شده که این شرایط خشم و پرخاشگری را شدت بخشیده است. افزایش تعاملات و برخی شیطنت‌ها توسط فرزندان برای برخی از والدین خارج از حوصله بوده است و آنها را در معرض اصطکاک و تعارض قرار می‌دهد. در حقیقت در خانه ماندن بدون برنامه‌ریزی و احترام به حقوق یکدیگر بدون شک به وجود آورنده تعاملات غیرمنطقی می‌شود و این مهم خود تنش‌های خانوادگی را بین همسران و والدین به وجود می‌آورد.»
وی در ادامه می‌گوید: «به طور حتم تمام اعضای یک خانواده از لحاظ اخلاقی و رفتاری با هم تفاهم ندارند، پس نباید در این روز‌ها زیاد در رفتار‌ها ریزبینی کرد، بلکه باید تعامل در رفتار و اخلاق را در روند زندگی جاری کرد. از طرفی فشار‌های اقتصادی ناشی از در خانه ماندن برای افرادی که حقوق‌بگیر دولت نیستند تا حد قابل توجهی مزید برعلت شده که سازمان‌های حمایتی باید بیشتر به این حوزه ورود کنند. ناکامی در تامین نیاز‌ها از اصلی‌ترین علل پرخاشگری می‌باشد. فرد زمانی که نیازهایش از جمله نیاز به محبت، توجه یا احترام برآورده نشود، احساس ناکامی کرده و این ناکامی زمینه‌ساز بروز پرخاشگری می‌شود. به طور حتم دوران قرنطینه خانگی که بهترین راه برای مبارزه با کرونا و در امان ماندن از شر این ویروس است، نیازمند آموزش‌های روانشناسانه و موشکافانه از سوی کارشناسان و متخصصان است، اما تحقق این امر جز با همراهی و همگامی مردم امکان‌پذیر نخواهد بود.»
این روانشناس با ارائه راهکارهایی برای بهبود روابط بین همسران می‌گوید: «در شرایط قرنطینه خانگی و احتمال بروز مشکلات زناشویی ممکن است زمان‌هایی نیاز به یادگیری مهارت مقابله با فرد پرخاشگر باشد.
موقعیت را ترک کنید. در این شرایط برای در امان ماندن از آسیب‌های در اثر پرخاشگری کلامی و  غیر کلامی محیط را ترک کنید.
از خودتان دفاع نکنید. وقتی همسرتان عصبانی است و شما را متهم می‌کند، برای دفاع از خودتان سعی درقانع کردن وی نداشته باشید، چون در آن شرایط گوش شنوایی وجود ندارد. این کار را به بعد از آرام شدن اوضاع موکول کنید. مرزهایش را برای وی مشخص کنید و به نتیجه رفتارش‌اشاره کنید. اگر‌اشتباهی از شما سر زده است لطفا با عذرخواهی و پذیرش مسئولیت ‌اشتباهتان، وی را خلع‌سلاح کنید.»