نقش شبه روشنفکران در تاریخ معاصر ایران
ولنگاری فرهنگی از تئاتر و سینما تا بازار بی در و پیکر نشر
سیدمحمد حسینی، موافق دیگر استیضاح مهاجرانی، ضمن بیان اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قانون، به مواردی از سینما و فیلمهای ساخته شده و تئاتر اشاره کرد. وی غربگرایی، ترویج مرام فمینیستی، گفتوگوهای مستهجن زن و مرد، عشوههای اغواگر و با آرایش غلیظ و استفادة ابزاری از زنان در فیلمها را یادآور شد و سپس به مسألۀ تئاتر و رسوایی و صحنههای شرمآور در جشنوارة تئاتر فجر 1377 اشاره کرد. تجلیل از هنرپیشههای فاسدهالیوود و نیز عناصر فاسد دفتر فرح پهلوی، از دیگر نکاتی بود که وی یادآوری نموده و آن را حاصل سیاست تساهل و تسامح مهاجرانی دانست.
سید علیاکبر موسوی حسینی، موافق استیضاح به کتابهایی که دارای محتوای مستهجن و گمراهکننده هستند اشاره کرد. وی لاابالیگری فکری و اخلال در حقوق عمومی و ترویج و تبلیغ الحاد، انکار مبانی دین، فساد و فحشا را در این کتابها یادآور شده و فهرست و پیوستی از اسامی این کتابها و موارد مندرج در آنها را ارائه داد که در صحن علنی مجلس از این کتابها با علامت اختصاری اسم بردند و انتشار این کتابها را مغایرت شدید عملکرد وزارت ارشاد با اهداف و ضوابط قانونی نشر و مباین با نظر امام خمینی دانستند.
سیدمرتضی نبوی، استیضاح کنندة بعدی، با اشاره به وظیفۀ مطبوعات در قانون، به نمونههایی از مطبوعاتی که قانون را صریحاً زیر پا گذاشته و از سوی ارشاد و وزیر آن هیچ برخوردی با آنها صورت نگرفته، اشاره نمود. وی برخی از عناصر روشنفکر فراری یا وابسته به استکبار جهانی و سازمانهای اطلاعاتی را نام برده و سیاست مهاجرانی در تجلیل از آنها یا اجازة نویسندگی در مطبوعات به آنها را نقد کرد. و از عناصری مانند صدرالدین الهی، علیرضا نوریزاده، مسعود بهنود، شاملو، امیراحمدی، شهریار روحانی و... اسم برد. وی آنگاه از عناوین تشنجآفرین مطبوعات و حمله سازماندهی شده آنان به نهادهایی چون وزارت اطلاعات، سپاه، بسیج، نیروهای حزبالهی، تحریک تعصبات فرقهای و قومی و القای جدایی بین ارکان نظام و تشویق مردم به قانونشکنی را ذکر نمود.
محمد عظیمی نمایندة دیگری بود که به برخی از مطالب نشریات در ترویج فساد و فحشا و بیبندوباری و اینکه بعضی از این نشریات با استفاده از امکانات دولتی این کار را میکنند، اشاره کرد.
وی سپس مهاجرانی را خطاب قرارداده و میگوید: «آقایان مدعی آزادی میگویند جامعه باید چند صدایی باشد، آیا ترویج و تبلیغ فساد و فحشا را صدای لازم میدانند و مأموریت این صدا را به عهدة خبرگزاری دولتی [جمهوری اسلامی] و نشریات وابسته به آن گذاشتهاند؟ یاللعجب! این است عمل به آیة شریفۀ وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يدْعُونَ إِلَى الْخَيرِ وَيأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَينْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ »1 تبلیغ مظاهر برجستة حاکم بر غرب که بسیاری از موارد آن موجود است... بالاخص تبلیغ فرهنگ و زمینهسازی برای آسیبپذیر کردن جامعه که باز موارد بسیار زیادی دارد، تبلیغ گروههای رپ و هویمتال و دفاع از فمینیسم در روزنامهها در حد بسیار وسیعی اشاعه پیدا کرده.»
پاسخگویی مهاجرانی
به نقدهای استیضاح کنندگان
مهاجرانی طبق نگرش عدم پاسخگویی مستقیم، در پاسخگویی به انتقادات، ابتدا به برداشتها و استنباطهای متعدد خود از آیات و روایات و سیره نبی اکرم(ص) و امام علی(ع) پرداخت! وی با ذکر نامههای پیامبر(ص) و امام علی(ع) به رؤسای بلاد کفر و معاویه و امثال او، چنین برداشت کرد که میتوان با آمریکا به مذاکره پرداخت! همچنین با اشاره به برخی رفتارهای معصومین در قبال شعرا، جایزه دادن به افراد غیرمرتبط با انقلاب یا ضدانقلابی که محتوای نوشته مورد نظر ضدیتی با انقلاب ندارد را مجاز دانست!
مهاجرانی با اشاره به سورة یوسف، چنین استنباط کرد که اگر این نوع نقل در هر کتاب دیگری بود شما آن را تقبیح میکردید یا اجازه نمیدادید! درست مانند برداشت و قضاوت یکی از همین روشنفکران که مسائل مربوط به ازدواج و امثال آن را در رسالههای عملیه، مصداق طرح موارد فساددار عنوان و از آن درجهت تبرئه کتابهای بیبند وبار استفاده کرده بود! یا بیان قرآن در نقل اهانتها و نسبتهای کفار و مشرکان به پیامبر اکرم(ص) را مجوزی برای برخی مطالب مطرح شده در روزنامهها قلمداد میکند!! مهاجرانی با آن سواد قلیل و تحصیلاتاندک خود در حوزة علمیه، گمان میکرد که میتواند با آن پیشینه و تفکر لیبرالی، از قرآن هر طور خواست برداشت کند.
شورای نگهبان مسئول تفسیر قانون اساسی است، رهبری مسئول نظارت و هماهنگی قوا و خطمشی اساس نظام است. مجلس شورای اسلامی مسئولیت پرکردن خلاءهای قانونی و نظارت بر حسن اجرا را دارد. مسئولی هم که انتصاب یا انتخاب میشود در چهارچوب این نظام باید حرکت کند نه در چهارچوب استنباطها و برداشتهای خود که درستی یا نادرستی آن مشخص نشده که در مورد مهاجرانی، نادرستی استنباط و باورهایش از سوی رهبری مشخص شده بود.
نکتۀ مهم دیگر در دفاعیات مهاجرانی، انتصاب تمامی رفتارها و عملکرد خود به مجموعه دولت است. او آنچه انجام داده است را همان سیاستی دانست که در دولت و شخص رئیسجمهور هست و ادعا میکند که در اینجا با طرح مبسوط استیضاح، در واقع افکار و جهتگیریهای خاتمی را به بحث و قضاوت گذاشتهایم.
مهاجرانی در توضیحات خود به برخی از روزنامههای مطرح شده هم اشاره کرد و از سعید حجاریان به عنوان یک مدیر درجه اوّل انقلابی که جزو مفاخر است، یاد کرد! وی جوایز اهدا شده به افراد غیرموجه را عملکرد مدیران خود دانست و گفت که او نمیگوید به چه کسی جایزه بدهند یا ندهند.
وی وجود برخی کتابهای غیراخلاقی را قاچاق دانست که بایستی نهادهای دیگر مثل اطلاعات با آن برخورد کنند. مهاجرانی برخی کتب مجوز گرفته از نویسندگان فاسد مانند گلشیری را توجیه کرد وگفت اگر در شناسنامة کسی در جایی و وقتی یک ایرادی بود ربطی به متن کتاب بررسی شده ندارد! ما آن کتاب را بررسی میکنیم، اگر اشکالی نداشت مجوز میدهیم!
پس از مهاجرانی، دو تن از نمایندگان مجلس آقایان علی اصغرهادیزاده و مجید انصاری در دفاع از مهاجرانی صحبت کردند. آنگاه وزیر ارشاد مجدداً مطالبی را گفت و تعداد تخلفات را در 1000 تئاتر و 24 هزار عنوان کتاب و 1000 روزنامه،اندک توصیف کرد و آن را کمتر از نصف یک درصد دانست!
پانوشتها:
1- سوره آل عمران، آیه 104.