فرزاد میرحمیدی

 بیستمین دور از جشن سینمایی- تلویزیونی حافظ، علی‌رغم شرایط کرونا و علی‌رغم بسته بودن سینماها در چند ماه اخیر، برای بهترین فیلم‌‌های شبکۀ نمایش خانگی و بهترین سریال‌‌های تلویزیونی، مشابه دورهای پیشین با نتایجی کاملاً قابل انتظار و پیش‌‌بینی شده برگزار شد تا باز هم تنها چند اسم و رسم، در کنار نام تکراری چند فیلم [در جشنواره‌‌های مختلف سینمایی] بُلد و برجسته شود.
 برای مثال؛ در جشن حافظ امسال، مجدد فیلم «سرخ‌‌پوست» به تهیه‌‌کنندگی مجید مطلبی و کارگردانی نیما جاویدی، تقریباً تمام جوایز مهم را از آن خود کرد؛ اعم از بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول مرد که به نوید محمدزاده رسید. این در حالی است که در جشن خانه سینما سال پیش نیز همین فیلم به‌‌عنوان بهترین فیلم معرفی شد و نوید محمدزاده نیز بهترین بازیگر نقش اول مرد شناخته
شد.
 از دیگر برندگان جشن حافظ امسال می‌‌توان از الناز شاکردوست و هوتن شکیبا برای فیلم «شبی که ماه کامل شد» نام برد که در سی‌‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر نیز بیشترین جوایز را به خود اختصاص داده بود. اینک برای نمونه‌‌های بیشتر، آماری از فیلم‌‌ها و چهره‌‌های مطرح شده در جشنواره‌‌های مختلف سینمایی در پی می‌‌آید تا رسوم تکراری و نام‌‌های مشابه آن بیشتر و بیشتر شنیده (تکرار) شوند!
یک- نوزدهمین دوره جشن حافظ (مرداد 1398)
بهترین فیلم: «متری شش‌‌ونیم» به تهیه‌‌کنندگی سیدجمال ساداتیان. بهترین کارگردانی: سعید روستایی برای فیلم متری شش‌‌ونیم بهترین بازیگر مرد: پیمان معادی برای فیلم متری شش‌‌ونیم و نوید محمدزاده برای فیلم «مغزهای کوچک زنگ‌زده» (که البته نوید محمدزاده در متری شش‌‌ونیم نیز ایفاگر نقش یکی از کارکترهای مهم فیلم بود.)
در نوزدهمین دورۀ جشن حافظ، همچنین عادل فردوسی‌‌پور به‌‌عنوان بهترین چهرۀ تلویزیونی سال انتخاب شد. چهره‌‌ای که در جشن خانه سینمایی همان سال نیز از سوی نوید محمدزاده و دیگر چهره‌‌های سینمایی بارها مورد تشویق و تقدیر قرار گرفت.
دو- بیست‌‌ویکمین جشن خانه سینما
(شهریور 1398)
بهترین فیلم: سرخ‌‌پوست به تهیه‌‌کنندگی مجید مطلبی. بهترین کارگردانی: سعید روستایی برای فیلم متری شش‌‌ونیم. بهترین فیلمنامه: امیر یوسفی برای فیلم «آشغال‌‌های دوست داشتنی». بهترین فیلمبرداری: هومن بهمنش برای فیلم سرخ‌‌پوست بهترین تدوین: بهرام دهقانی برای فیلم متری شش‌‌ونیم. بهترین بازیگر نقش اول مرد: نوید محمدزاده برای فیلم سرخ‌‌پوست.
در این جشن همچنین، جایزۀ بهترین فیلم بلند مستند به شهردار تهران- پیروز حناچی- برای ساخت مستند «زمستان است»، رسید و از ایشان نیز به نحوی شایسته و بایسته تشکر و قدردانی شد!
سه - سی‌‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر
(بهمن 1397)
بهترین فیلم: شبی که ماه کامل شد به تهیه‌‌کنندگی محمدحسین قاسمی. بهترین کارگردانی: نرگس آبیار برای فیلم شبی که ماه کامل شد. بهترین تدوین: بهرام دهقانی برای فیلم متری شش‌‌ونیم. بهترین صدابرداری: ایرج شهزادی برای فیلم متری شش‌‌ونیم. بهترین صداگذاری: مهرشاد ملکوتی برای فیلم ماجرای نیمروز؛ رد خون. بهترین هنرپیشه نقش اول مرد: هوتن شکیبا برای فیلم شبی که ماه کامل شد. بهترین بازیگر نقش اول زن: الناز شاکردوست برای فیلم شبی که ماه کامل شد.
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: علی نصیریان برای فیلم «مسخره‌‌باز». بهترین بازیگر نقش مکمل زن: فرشته صدرعرفایی برای فیلم شبی که ماه کامل شد. جایزه هنر و تجربه: همایون غنی‌‌زاده برای فیلم مسخره‌‌باز. جایزه ویژۀ هیئت داوران: نیما جاویدی برای فیلم سرخ‌‌پوست.
 سرخ‌‌پوست، متری شش‌‌ونیم، شبی که ماه کامل شد و مغزهای کوچک زنگ زده از جمله فیلم‌‌هایی بودند که به کرات و به دفعات نامشان در جشنواره‌‌های گوناگون سینمایی در یکی دو سال‌‌ اخیر مطرح شده است. این فیلم‌‌ها و یکی دو فیلم بُلد شدۀ دیگر در سال‌‌های اخیر از جهات بسیاری تشبهات ساختاری و محتوایی دارند که مهم‌تر از همه یکی بودن نویسنده و کارگردان در تقریباً تمام آن‌‌هاست. وجه‌اشتراکی که از کمبود نویسندۀ مستقل و کمبود آثار اقتباسی در سینمای ایران خبر می‌‌دهد و چنانچه ادبیات نمایشی و نویسنده را موتور محرکه سینما بدانیم، این کمبود در وهلۀ نخست گویای چرایی این میزان تکرار در این سینما است. تکرار مداوم نام برخی از بازیگران، فیلمسازان و چهره‌‌های سینمایی و تلویزیونی در سال‌‌های اخیر نشان از این دارد که نه تنها سینما و تلویزیون ما در خلاقیت و هنرپروری به نوعی ایستایی و سکون رسیده که به این سکون و ایستایی خو گرفته و از آن حمایت می‌‌کند و این دقیقاً به معنای منفعت حلقه‌‌هایی خاص در سینما و تلویزیون است که سودشان در گرو وضعیت موجود می‌‌باشد و این پرسش را متبادر می‌‌سازد که این حلقۀ تنگ دقیقاً در کجای هنرهای نمایشی ما ایستاده است؟
 اگر چه با کمی دقت در نحوۀ تبلیغات فیلم‌‌ها، در بیلبوردهای شهری، شبکه‌‌های ماهواره‌‌ای و سایر مدیا از نشریات گرفته تا خود شبکۀ پخش نمایش خانگی- علی‌‌الخصوص وقتی بدانیم که این فیلم‌‌ها و سریال‌‌ها مدت کوتاهی پس از اکران و فروش، از بازاری وسیع و طولانی در این شبکه برخوردار می‌‌شوند- چندان هم پاسخ به این پرسش دشوار نیست و شاید بر همین اساس هم باشد که به باور بسیاری از منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، جشن‌‌هایی مانند جشن حافظ یا جشن خانه‌‌ سینما، بیش از آنکه جشنی برای سینما و هنرهای نمایشی ایران باشند، جشنی برای اسپانسرها و شرکت‌‌های طراحی مد و کیف و کفش و لباس هستند که به پای شوهای نمایشی، هنرهای نمایشی را قربانی می‌‌نمایند.