مهارتهای زندگی در آموزههای دینی
آموزههای قرآنی در حوزههای اصلی و اساسی زندگی یعنی معرفتی و رفتاری حرف برای گفتن دارد و بلکه حتی از نظر مسلمانان و مومنان حرف و سخن اصلی و اساسی را این آموزههای وحیانی دارد.
اسلام به عنوان دین هدایت دستکم تبیان هر چیزی است که به زندگی انسان بستگی دارد و او را به سعادت دنیا و آخرت میرساند و تامینکننده نیازهای مادی و معنوی و جسمی و روحی اوست.
در سبک زندگی اسلامی مهارتهای زندگی نیز یک اصل اساسی است و خداوند ضمن بیان نیازهای اساسی فردی و اجتماعی، راهها و روشهای کسب آن را نیز بیان کرده و در قالب سرمشقهای عینی در زندگی پیشوایان اسلامی عملیاتی کرده است. از این رو بر طبق آیاتی از جمله آیه 7 سوره حشر گفتار و رفتار و تاییدها و امضاهای رهبران معصوم اسلامی(ع) بر همگان حجت است و بر اساس آیه 21 سوره احزاب باید به عنوان سرمشق نیک، الگوی بشر قرار گیرد.
پیشوایان اسلامی بر آن هستند تا با بیان جزئیات، مهارتهای زندگی را به مردمان بیاموزند و آنان را به درستی تربیت و تزکیه کنند؛ زیرا تعلیم و تزکیه و تربیت کار اصلی و هدف اساسی آموزههای آسمانی از آدم(ع) تا خاتم(ص) است.(بقره، آیات 129 و 151؛ جمعه، آیه 2؛ آل عمران، آیه 164)
برای اینکه مهارتهای زندگی را به درستی بشناسیم و به درستی در زندگی به کار گیریم به جای آنکه دنبال نظریات امثال فروید و یونگ و مانند آنها باشیم به سراغ آموزههایی برویم که خداوند سازنده و آفریدگار و پروردگار ما بیان کرده است. انسان وقتی ماشین و دستگاهی میخرد به همان دفترچه راهنمایی مراجعه میکند که شرکت سازنده تهیه و در اختیار خریدار و بهره گیرنده قرار داده است؛ خداوند هشدار میدهد که انسان مصلحت خود را نمیداند و نمیشناسد و اهل تدبیر به معنای شناخت پیامدهای کوتاه و بلند نیست و لذا چیزهایی را خیر میداند که در واقع شر است یا اموری را شر میداند که خیر اوست. به هر حال، برای کسب مهارتها و اصول آن باید به آموزههای اسلام مراجعه کرد. مهارت همدلی، همدردی، ارتباط اجتماعی، انتقاد، تفکر، عشقورزی و مانند آنها، مهارتهای لازم زندگی است که در اسلام به خوبی تبیین و راهکارهای ایجاد و تقویت آن بیان شده است.
محمد بشیری