نعمتهای عمومی برای همه
هر چیزی که در دنیا آفریده شده مسخر انسان است و انسان برآن تسلط دارد؛ یعنی خدا به گونهای دنیا را آفریده که مسخر انسان باشد؛ این نه به معنای آن است که انسان میتواند آن را تسخیر کند، بلکه به معنای آن است که خدا این گونه قرار داده که انسان بر دنیا مسلط باشد و این سلطه تسخیری برای انسان، طبیعی است. بنابراین، نه تنها زمین، بلکه همه آسمانها مسخر انسان شده است و او میتواند از آنها بهرهبرداری کند.(لقمان، آیه 20)
همچنین خدا نعمتهای دنیایی را به گونهای قرار داده که هر نیازمندی بتواند از آن بهره مورد نیاز را ببرد. خدا میفرماید: وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ؛ خدا در زمین موادّ غذایی آن را در چهار دوره زمانی یا چهار فصل برای همه نیازمندان به طور مساوی مقدر کرده است.(فصلت، آیه 10)
این «سَوَاءً لِلسَّائِلِینَ» به این معنا است که همه نیازمندان و درخواست کنندگان حق مساوی دارند تا از نعمتهای دنیوی بهره گیرند. بهره مندی مساوی همگان از نعمتهای الهی به این معنا خواهد بود که اگر کسی نتواند سهم خویش را از این نعمتها بگیرد، در حقش ظلم شده و انسانهای دیگر میبایست کمک کنند تا هر مظلومی بتواند «قسط» و سهم خویش را از نعمتهای الهی برگیرد. این همان چیزی است که در قرآن از آن به «قیام بالقسط»(حدید، آیه 24) یا «قوامین بالقسط»(مائده، آیه 8) تعبیر شده است. پس در صورتی که شخص نتواند حق و سهمیه الهی خود را بگیرد، باید دیگران حتی با شمشیر شده بگیرند و به مظلوم بدهند.(حدید، آیه 25؛ نساء، آیه 75)