سرویس سیاسی-

جمعه گذشته و در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین «هلگا ‌اشیمت» معاون مسئول سیاست خارجه اتحادیه‌ اروپا خبر راه‌اندازی اینستکس را اعلام کرد؛ اینستکس نام سازوکاری است که قرار بود بر مبنای آن و در راستای مبارزه با تحریم‌های اقتصادی یک‌جانبه آمریکا، تبادلات اقتصادی ایران و اروپا و یا سایر کشورها حفظ شود.
سازوکاری که در ۱۱ بهمن سال گذشته پس از گذشت ماه‌ها از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و بازگشت غیرقانونی تحریم‌های ایران، سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلیس متعهد به راه‌اندازی آن شدند اما به رغم انجام تعهدات یک‌جانبه برجام از سوی ایران، تحت فشار دولت آمریکا جرأت و یا انگیزه راه‌اندازی آن را نداشتند و اکنون و در پی جدیت ایران در لغو برخی محدودیت‌های داوطلبانه و کاهش تعهدات برجامی خود، در آخرین روزهای ضرب‌الاجل اعلام شده، خبر عملیاتی‌سازی آن را اعلام نمودند.
صرف‌نظر از تبلیغات گسترده طرف‌های شرکت‌کننده در کنفرانس وین مبنی بر عملیاتی شدن اینستکس و متأسفانه برخی جریانات داخلی، اما چگونگی کارایی عملی برای این سازوکار مالی که اروپاییان اعلام نمودند نشان می‌دهد که آنان همچنان انگیزه جدی برای عمل به تعهدات خود را ندارند بلکه صرفاً به دنبال وقت‌کشی جهت جلوگیری از کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران هستند.
موضوعی که همچنان در صدر واکنش‌های در محافل رسمی، سیاسی و رسانه‌ای کشور قرار دارد و مقامات رسمی، نمایندگان مجلس و ناظران و کارشناسان سیاسی و اقتصادی کشور نیز تاکید دارند که این اقدام نمایشی اروپا نباید در تصمیم دیرهنگام اما راهبردی و اجماعی شورای عالی امنیت ملی در کاهش تعهدات برجامی ما خللی ایجاد کند و شورا نباید به هیچ‌کس اجازه بدهد که جدیت و قاطعیت جمهوری اسلامی ایران (ضرب‌الاجل صادره) را در نظر دشمنان دچار تردید نماید.
در همین رابطه بهمن طاهرخانی عضو کمیسیون قضایی مجلس با‌ اشاره به عدم اجرای تعهدات برجامی اروپا طی مهلت 60 روزه اظهار کرد: اروپایی‌ها تعهد کرده بودند که مفاد برجام را انجام می‌دهند و با وجود اینکه مدعی قانون‌مداری و قانون‌مندی هستند؛ اما شاهد بودیم که به تعهداتشان پایبند نبودند، بنابراین طبق مفاد قرارداد باید تعهدات برجامی خود را کاهش دهیم و طبق همان قرارداد نیز مرحله به مرحله آنگونه که در راستای منافع ملی و منافع مردم است، عمل کنیم.
عضو کمیسیون قضایی مجلس بیان کرد: اروپایی‌ها مدعی هستند که مهد حقوق و حقوق بین‌الملل هستند و ادعای تفسیر معاهدات بین‌المللی را دارند، اما دیدیم که اروپایی‌ها در این زمینه قدرت و استقلال خود را نشان ندادند. چراکه زمانی که آمریکا ظالمانه از مفاد برجام خارج شد و تعهدات خود را لغو کرد طبیعتا اروپا باید عکس‌العمل نشان می‌داد در حالی که تا الان عکس‌العمل جدی ندیدیم.
نماینده مردم تاکستان در مجلس درباره پیوستن ایران به «اینستکس» اظهار کرد: خیلی امیدوار نیستم که اروپایی‌ها در بحث «اینستکس» هم پایبند باشند؛ ما کار خود را باید طبق منافع ملی و منافع ملت انجام دهیم.
اینستکس تحقیر ملت ایران است؛ اروپا برای اجرای تعهدات خود مصمم نیست
علیرضا ابراهیمی عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در این‌باره گفت: در برجام توافق بر این بود که تمام تحریم‌های علیه ایران برداشته شود؛ اما نه تنها این تعهد اجرایی نشد؛ بلکه پس از بدعهدی آمریکا، طرف اروپایی با ارائه سازوکار اینستکس که در آن مبادله نفت ایران با کالا صورت خواهد گرفت، به نوعی سازوکاری که ملت ایران را تحقیر می‌کند را به میان آورد. طرف اروپایی درصدد است تا با اجرایی شدن این سازوکار، آمریکا را از نقض قطعنامه ۲۲۳۱ تبرئه و در کنار آن ایران را وادار به اجرای تعهدات برجامی‌کند.
ابراهیمی یادآور شد: تنها کشورهایی همچون کویت و عراق که در وضعیت نامناسب بعد جنگ قرار داشتند؛ چنین سازوکاری را قبول کردند و با توجه به اقتدار ایران، پذیرفتن اینستکس نوعی تحقیر ملت ایران است.
نماینده مجلس گفت: با توجه به تصمیم شورای عالی امنیت ملی و اقدام دولت، طرف اروپایی به این نتیجه رسید که ایران در کاهش تعهدات برجامی قاطع است و با توجه به نزدیک شدن به پایان فرصت ۶۰ روزه (۱۶تیر) ایران به اروپا برای اجرایی شدن گام دوم و ارائه سازوکار تحقیرآمیز طرف مقابل که هیچ تاثیری در بهبود معیشت مردم ندارد، می‌طلبد دولت در اجرایی‌کردن گام دوم کاهش تعهدات برجامی مصمم باشد و براساس قانون، این اقدام را به موقع و بدون تاخیر اجرایی کند.
وی تاکید کرد: همان‌طور که به نظر می‌رسد؛ اروپایی‌ها در اجرای تعهدات خود مصمم نیستند و همان‌طور که برجام باعث نابودی فرصت‌ها و دستاوردهای نظام و انقلاب شد، سازوکار اینستکس نیز علاوه ‌بر موارد یاد شده، نوعی تحقیر ملت ایران می‌باشد.
دولت بدون وقفه
کاهش تعهدات برجامی را اجرا کند
روح‌الله بابایی صالح عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس نیز معتقد است: دولت با حمایت و همکاری سایر دستگاه‌ها باید به تمام وعده‌هایی که به مردم داده است عمل کند و مجلس هم قطعا در این زمینه به هیچ وجه کوتاه نخواهد آمد؛ چراکه بدعهدی‌ها و عهدشکنی آمریکا و اروپا را بارها تجربه کردیم.
بابایی صالح با بیان اینکه مردم همیشه در صحنه هستند، ادامه داد: آزموده را آزمودن خطاست و دولت باید مرحله دوم از اقدامات کاهش تعهدات برجامی را اجرا کند و استقلال خود را حفظ کنیم و به نیروهای جوان تکیه کنیم و با ظرفیت‌های داخلی کارها را پیش ببریم.
نماینده مردم آوج و بوئین‌زهرا در مجلس عنوان کرد: پیوستن به اینستکس هم هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد چراکه اروپا به دنبال منافع خود است و دشمنی خود را در گذشته به ما نشان دادند و عملاً کار خود را انجام می‌دهند.
وی گفت: وقتی اروپا در این 60 روز هم به تعهدات خود عمل نکرده است، دولت موظف است طبق تصویب شورای عالی امنیت ملی، کاهش تعهدات برجامی را بدون کم و کاست اجرا کند و در این شرایط هیچ توجیهی قابل پذیرش نیست.