قـرآن و اخبـار غیبـی
در یکی از شبهات مربوط به قرآن گفته شده: ادعا میشود که در قرآن چندین مورد پيشگويي شده است و این پيشگوييها نشانه بشری نبودن قرآن است! حال جای این پرسش است که اگر پيشگويي دلیل حقانیت و الهی بودن کتاب یا سخن یا ادعایی است، پس تفاوت ماهيتي پيشگوييهاي قرآن با پيشگوييهاي انسانهايي مانند ژون ورن، نوستر آداموس و... چيست؟!
در پاسخ باید گفت: قرآن كريم معجزه جاويد پيامبر گرامي اسلامـ صلّي الله عليه و آلهـ است؛ این کتاب آسمانی در حقیقت کتاب زندگی است و تبیین و توضیح زیست مؤمنانه است و نه کتاب پيشگويي! قرآن آمده است تا شیوه خداییزیستن و زندگی بر محور توحید را به آدمیان بیاموزد و در این راه تنها به مباحثی میپردازد که این هدف را تحقق بخشد؛ اگر در مواردی، پيشگويي کرده است (هرچند نمیتوان نام آن را پیشگویی گذاشت؛ بلکه اخبار از غیب است)، نه با هدف پیشگویی است، بلکه برای تقویت قلوب مؤمنان و نیروبخشیدن به انگیزههای آنان است؛ اگر در جایی به پدیدههای طبیعی پرداخته، نه برای این است که گزارشی از مسائل علمی به دست دهد؛ بلکه برای توجه دادن به توحید و ارائه آیات خداشناسی است؛ بنابر این نباید انتظار داشت که قرآن، پر از پیشگویی هایی، آنهم به سبک و سیاق کاهنان و پیشگویان باشد؛ ازآنجا که قرآن کتاب هدایت و تعلیم اخلاق و حکمت است، به هرچیز چنان مینگرد که آیا این هدف متعالی را محقق میکند یا نه؟ پیشگوییهای قرآن، اگرچه به عنوان تحدی، در قرآن نیامده است، اما باتوجه به اینکه نوعی اخبار از غیب است، میتواند موضوع تحدی و همآوردطلبی، برای اثبات حقانیت آن در برابر مخالفان قرار گیرد.
سخن قرآن اخبار از غیب است!
يكي از اعجازهای محتوایي قرآن كريم، اخبار از آينده و گزارشی قطعی از حوادثی است که در آینده باید رخ میداده است؛ البته پيشگوييهای قرآن با پيشگوييهای انسانها متفاوت است؛ زيرا آنچه قرآن از آن خبر ميدهد و به اصطلاح پيشگويي ميكند، از منبع كامل وحي و غيب صادر شده و متكي بر علم بيپايان خداوند متعال است و هيچ خطا و شكي در تحقق آن نيست؛ ولي پيشگوييهايي كه از انسانها صادر ميشود، بيشتر براساس حدس، گمان، شهود و در یک کلام، متكي بر علم محدود انسانی است و امكاناشتباه و خطا در آن فراوان است.
برخي از اخبار غیبی قرآن كريم
1. خبر دادن از فتح مكه: «به آنها كه كافر شدند بگو (از پيروزي موقت خود در جنگ احد شاد نباشند) بزودي مغلوب خواهيد شد (وسپس در رستاخيز) به سوي جهنم محشور خواهيد گشت و جهنم چه بد جايگاهي است!(1)
این آية، بعد از جنگ احد نازل شده است؛ در حالي كه مسلمانان از نظر ظاهر، قدرت و نفوذ خود را از دست داده و شکست خورده بودند، قرآن كريم خبر از پيروزي مسلمانان در آينده را به آنها بشارت میدهد و طولي نكشيد كه پيشبيني قرآن تحقق پيدا كرد و مكه به دست مسلمانان فتح شد؛(2)
2. خبر از غلبه امپراتوری روم بر امپراتوری ايران؛(3) هنگامي كه لشکر ايران لشکر روم را شكست داد و موجب خوشحالي قريش شد، قرآن کریم، برای شادی و قوت قلب مسلمانان، با قاطعيت تمام خبر از پیروزی قریبالوقوع رومیان بر ایرانیان در کمتر از ده سال میدهد؛ این اتفاق، چنانکه قرآن از آن خبر داده بود، به وقوع پیوست؛(4)
3. خبر از استمرار نسل پيامبر اكرم ـ ص ـ؛(5)
4. خبر دادن و پيشبيني شكست كفار در جنگ بدر؛(6)
5. خبر از ناتواني انسانها از آوردن همانند قرآن؛(7)
6. خبر از تحريفناپذيري قرآن كريم؛(8)
و...
منابع براي مطالعه بيشتر:
1. محمدهادي معرفت، علوم قرآني، (قم، انتشارات التمهيد، چ اوّل، سال 1378)؛
2. سيد محمدباقر حجتي، تاريخ قرآن كريم، (تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چ دوّم، سال 1377)؛
3. محمدتقي مصباح يزدي، قرآنشناسي، (قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چ اوّل، سال 1376)؛
4. سيد رضا مؤدب، اعجاز قرآن، (قم، انتشارات احسن الحديث، چ اوّل، سال 1379).
مرکزمطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
1.آلعمران، 12.
2.تفسیر نمونه، ناصر مكارم شيرازي و همكاران، (تهران،دار الكتب الاسلاميه، چ بيستم، سال 1367)، ج 2، ص 333 ـ 334.
3. روم، 2 ـ 4.
4. تفسیر نمونه، ج 16، صص 360 ـ 369.
5. سوره کوثر.
6. قمر، 44 و 45
7. بقره، 24
8. حجر، 6-9