ضرورت توجه به محافل قرآنی در منازل و مساجد- بخش دوم
نورانیت خانه‌ها با ترویج آموزه‌های قرآنی
محافل انس با قرآن یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین مراکز رشد و تربیت چهره‌های فعال قرآنی است، به‌گونه‌ای که بسیاری از قاریان و حافظان قرآن کریم از چنین محافلی رشد پیدا کرده‌اند و شخصیت قرآنی آنان در محافل انس با قرآن در مساجد و محله‌ها شکل گرفته است.
اگر سیری در کتاب خاطرات رزمندگان دوران دفاع مقدس بیندازیم خواهیم دید اغلب آن افراد که عاشقانه دل به دریای دفاع از میهن اسلامی سپردند و شجاعانه به جنگ با دشمن بعثی شتافتند به نوعی تربیت یافته همین محافل خانگی انس با قرآن و عترت بودند و با الگوگیری از آموزه‌های چنین مجالسی در مبارزه با دشمن تا پای جان ایستادند و به فیض شهادت نائل آمدند.
امروز نیز گسترش محافل خانگی انس با قرآن می‌تواند در تربیت نسل آینده به سمت آموزه‌های اسلامی و قرآنی نقش مهمی ایفا کند.
از همین‌رو ترویج و گسترش محافل قرآن و عترت و برگزاری مراسم شب‌های تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه آن هم نشستن پای منبر علمای صاحب نفوس قدسی و الهی می‌تواند در تربیت نیروهای اسلامی و انقلابی نقش مهمی داشته باشد.
هنوز هم خاطره خوش منبرهای حضرات آیات و علمای گرانقدر درس دین و اخلاق فراموش نشده است و خیلی از افراد با استفاده از نرم‌افزارهای سخنان این بزرگان همچنان پای درس اخلاق آنان هستند و امروز به تشکیل چنین مجالس و محافلی احتیاج داریم.
این روزها محافل انس با قرآن در منازل و مساجد و محله‌ها رونق گرفته و جلسات تفسیر و صوت قرآن به گوش می‌رسد.
برای رونق بخشیدن به این محافل چه راهکاری را باید درپیش بگیریم و اصولاً چگونه می‌توان در ترویج این مجالس نقش ایفا کرد.
در گزارش امروز کارشناسان و قاریان بین‌المللی به این سؤالات پاسخ داده‌اند.
ترویج فرهنگ قرآنی
در جامعه اسلامی
محافل خانگی قرآن و حضور در آنها از مهم‌ترین ابزارهای ترویج فرهنگ انس با قرآن است.
یکی از اساسی‌ترین توصیه‌های پیامبر اسلام(ص) مأنوس‌کردن هرچه بیشتر مردم با قرآن است چرا که قرآن صادق‌ترین گفتار، رساترین موعظه و بهترین داستان هاست.
«آقای منصور قصری‌زاده» قاری ممتاز بین‌المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان به این موضوع مهم می‌پردازد و می‌گوید: «مهم‌ترین مانع ترویج فرهنگ قرآنی عدم تطابق قول و فعل خود مردم و مسئولین است. یعنی عدم تطابق گفتار و رفتار. به‌عبارتی ما ادعای دین‌داری داریم ولی در عمل دین‌دار نیستیم.
با توجه به اینکه در یک جامعه دینی زندگی می‌کنیم، توقع مردم این است من که یک فرد قرآنی و حزب‌اللهی یا مسئول نظام جمهوری اسلامی هستم خودم بیشتر از دیگران به قرآن و دستورات اهل بیت(ع) عمل کنم. ولی اگر عمل نکنم و مردم مخالف آن را ببینند، هرچه مجالس قرآنی و محافل انس با قرآن بگذاریم، در مردم ایجاد ظنّ ظاهرسازی می‌کند، و الا کافی‌است فرد قرآنی یا مسئول نظام جمهوری اسلامی چند عمل درست منطبق با دستورات قرآن داشته باشد. تأثیر اعمال و رفتار چهره‌های قرآنی و کسانی که وجهه‌های دینی دارند مثل؛ روحانیون، مداحان و قاریان قرآن در مردم بسیار است. اگر بخواهیم فرهنگ قرآنی را ترویج کنیم، قاری قرآن نمی‌تواند فقط به خواندن قرآن با تحریر، صوت و لحن اکتفا کند، مردم شاید از نظر انگیزشی لحظه‌ای تحت‌تأثیر قرار بگیرند ولی کافی‌است که ببینند همان مداح، قاری، مسئول یا روحانی به آن چیزی که می‌خواند خودش مقید نیست، به این ترتیب تمام زحماتی که کشیده‌اند به‌هدر می‌رود، پس مهم‌ترین نکته این است که قاری یا مدرس قرآن خود عامل به قرآن و دستورات قرآنی باشد.»
این قاری ممتاز بین‌المللی در ادامه می‌افزاید: «درباره انتخاب مسئولین، مثلاً در مجلس یک وزیر که می‌خواهند به او رأی اعتماد دهند، یکی از راههای بسیار مهم این است که کسی که می‌خواهد به‌عنوان وزیر برنامه کاری‌اش را به مجلس ارائه دهد در حکومت اسلامی باید یک پیوست قرآنی داشته باشد.
یعنی طرحی که می‌خواهد برای مدیریت ارائه دهد براساس مبانی قرآنی مربوط به آن باشد و خودش را ملتزم بداند که قرآن را در مدیریت خود اعمال کند. اگر این‌گونه بشود شاهد خواهیم بود که در سیستم اداری هم، افراد انگیزه دارند برای اینکه قرآن بخوانند و بخواهند فرهنگ قرآنی برایشان نهادینه شود برای اینکه ایمان‌شان بیشتر شود و لذت ببرند مسئول مربوط خودش باید قرآنی باشد و دغدغه فرهنگ قرآنی داشته باشد.»
قصری‌زاده در ادامه همین بحث تصریح می‌کند: «بی‌توجهی به فرهنگ قرآنی می‌تواند روحیه مردم را تخریب کند، بنابراین به عقیده من مهم‌ترین عامل در ترویج فرهنگ قرآنی تطابق گفتار و رفتار دینی ما به‌عنوان قاریان و متولیان امر قرآن است. یک قاری قرآن یا مداح یا یک مسئول نظام اسلامی نباید حرف و عملش در تضاد با هم باشد، چرا که این مهم با دستورات قرآن همخوانی ندارد و باید برابر معیارهای قرآنی رفتار کرد.»
اهمیت تسلط برخواندن قرآن
برای فرد مومن
امام صادق(ع)، عمل انسان، یعنی تقوای عملی، تلاش وکوشش، نماز و کارهای خیر را هدایت‌گر می‌دانند و می‌فرمایند: با غیر زبان، مردم را [به سوی حق] دعوت نمایید. بهترین مربی و الگو کسی است که رفتارش، گفتار وی را تایید نماید.
«علی‌اکبر ملکشاهی» قاری بین‌المللی قرآن‌کریم در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان به این موضوع مهم می‌پردازد و می‌گوید: «برای اینکه قرآن را در سطح جامعه رواج دهیم و فرهنگ قرآنی یعنی شیوه‌ها و روش‌هایی که انجام آنها نشان می‌دهد که ما یک انسان قرآنی هستیم و در مدار و سیر قرآن حرکت می‌کنیم‌باید عامل به دستورات قرآنی باشیم و این عامل بودن تا رسیدن به رضای خدا طبعا مقدماتی دارد که یکی از آنها انس با قرآن است. بنابراین مردم جامعه اسلامی باید به بایسته‌ها و شایسته‌هایی که قرآن به آن امر کرده اشراف داشته باشند و ضمن آن با قرآن، الفاظ قرآنی و کلمات قرآن مانوس باشند و آنها را بفهمند و ان‌شاءالله در مسیر عمل به آنها قرار بگیرند. طبعا اگر تک‌تک آحاد جامعه این ویژگی‌هایی که در قرآن با آن تاکید شده، مثل ایمان، عمل صالح، انفاق، دوری از اسراف، ظلم‌ستیزی، مدارا با محرومان و... را رعایت کنند یک جامعه به معنای واقعی دینی خواهیم داشت.»
نقش و عمل مسئولان
در ترویج فرهنگ قرآنی
بدون شک مسئولان در ترویج فرهنگ قرآنی نقش مهم و موثری می‌توانند داشته باشند.
ملکشاهی قاری قرآنی به گزارشگر کیهان می‌گوید: «البته امروز که ما در سایه‌سار یک نظام اسلامی زندگی می‌کنیم، به نظر می‌آید که بخش عمده‌ای از ترویج فرهنگ قرآنی به عمل مسئولین کشور برمی‌گردد. بنابراین مسئولین کشور، اگر ساده‌زیست و با اخلاص باشند، اگر به فکر محرومان باشند و خودشان از نظر امکانات مادی از قشر متوسط جامعه باشند و در عین حال عامل به فرامین قرآن، طبعا ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه رسوخ و گسترش بیشتری پیدا می‌کند. چون «الناس علی‌دین ملوکهم» طبعا شخصی که یک ويژگی خاص از لحاظ موقعیت اجتماعی، فردی، سیاسی و... دارد جزو گروه مرجع محسوب می‌شود و توجه مردم به اوست. اگر او قرآنی بود و عامل به قرآن به نظر می‌آمد فرهنگ قرآنی در جامعه بسیار سریع‌تر ترویج و گسترش می‌یابد».
این قاری ممتاز بین‌المللی در ادامه می‌گوید: « بعد از انقلاب اسلامی آموختن قرآن بسیار فراگیرتر شده است به گونه‌ای که خانواده‌ها و فرزندان به علاقه‌مندی به قرآن و یادگیری و انس با قرآن توجه نشان می‌دهند و قطعا با گذشته به هیچ وجه قابل قیاس نیست. اقبالی که الان به سمت قرآن و انس با قرآن در جامعه وجود دارد خیلی بیشتر از گذشته‌ای است که نظام اسلامی در کشور وجود نداشت. اما به نظر من تا رسیدن به جامعه مطلوب قرآنی فاصله زیادی داریم. بسیاری از مردم ما مهارت خواندن قرآن را ندارند و این خود مانع بزرگی‌است. درست است که اخلاق قرآنی هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما گاهی علم به قضیه و شناخت نسبت به یک چیز سرعت رسیدن به حد مطلوب در آن قضیه را خیلی بیشتر می‌کند. فراگیری و ارتباط ظاهری با قرآن، دریچه‌ای به سوی عمل به قرآن و تدبر در قرآن است . بنابراین ما باید فرهنگ‌سازی کنیم به این‌صورت که نداشتن سواد قرآنی و مهارت خواندن قرآن را عیب بدانیم و مردم اگر با کسی مواجه شدند که خواندن قرآن بلد نبود این واقعاً یک ضعف برایش تلقی شود. این را باید به‌عنوان فرهنگ در جامعه گسترش دهیم.»
اهمیت برپایی نمایشگاه قرآن
هر سال با آغاز ماه مبارک رمضان نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در مصلی تهران برگزار می‌شود و استقبال خوبی هم از سوی مردم از این نمایشگاه به عمل می‌آید. فاطمه ذوالقدر نایب رئیس کمیسیون فرهنگی و عضو فراکسیون قرآن و عترت و نماز مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: «قطعاً برپایی نمایشگاه قرآن بسیار مفید است و شاهد استقبال خوب مردم و خانواده‌ها از این نمایشگاه هستیم.»
ذوالقدر می‌افزاید: «ترویج مبانی فرهنگی و دینی در هرشرایطی باید استمرار داشته باشد و از این مسیر می‌توانیم سایر مشکلات را بر طرف کنیم، در مشکلات اقتصادی از تعالیم دینی و قرآنی کمک می‌گیریم که چگونه صبر و مقاومت داشته باشیم و اسراف نکنیم و بتوانیم از شرایط سخت عبور کنیم.»
عضو فراکسیون قرآن و عترت مجلس می‌گوید: «متاسفانه سال گذشته از بودجه فرهنگی و دینی کاسته شد اما تلاش کردیم که اعتبارات این بخش افزایش پیدا کند، البته در مورد مسایل فرهنگی کشور کم لطفی‌هایی می‌شود اما در کمیسیون تلفیق تلاش‌هایی برای جبران انجام شد.»