کم کاری مدیریت شهری در آماده‌سازی فضای رمضانی پایتخت
مگر شهرداری روی گنج نشسته که کار فرهنگی کند؟!
مسعود بهرامی زاده
اکنون که چند روزی از حلول ماه مبارک رمضان گذشته است هنوز هم به سختی می‌توان در محیط شهری تهران و در میان نمادهای شهری و میادین و بیلبوردها نشانه‌ای از فرارسیدن ماه مبارک رمضان یافت، آن هم در شهری که قرار است نماد حکومت اسلامی و جامعه شیعی باشد.
طی دو سال گذشته که از برکرسی نشستن اعضای شورای شهر جدید و سه شهردار اخیر می‌گذرد شواهد حکایت از آن دارد که شهر به مدد مدیران تقریباً منفعل و بی‌تکاپو شده و حتی از تحرکات عمرانی و ساخت و سازهای عمومی هم کمتر خبر به گوش می‌رسد.
حال آنکه شورا و طیف حاکم بر شهرداری نه تنها در انجام وظایف عمرانی و شهری و... خود کم رمق می‌نماید، بلکه گویی از انجام امور سبک عملیاتی و زیباسازی مانند تغییر چهره و پوسته ظاهری شهر برحسب ایام نیز که در دوران شهرداران پیشین به مناسبت‌های مختلف از جمله عید نوروز، محرم و صفر و ماه رمضان و... در شهر مشاهده می‌شد نیز عاجز است.
قرار بود شهر یک شبه از نمادهای
ماه رمضان پر شود!
هفته گذشته و در جریان برگزاری جلسه شورای شهر، حجت نظری، عضو شورای شهر یکپارچه اصلاح‌طلب پایتخت در اعتراض به عدم فعالیت سازمان زیباسازی شهرداری تهران و همچنین عدم آمادگی تهران برای آغاز ماه مبارک رمضان گفته بود: «غالباً در کشورهای اسلامی از چند روز قبل از حلول ماه رمضان شهرها را از اِلمان‌ها ونمادهای مرتبط با این ماه پر می‌کنند و فضا حال و هوای ماه رمضان می‌گیرد، در حالی که در تهران از این موضوع غفلت شده است.»، اما محسن هاشمی، رئیس‌شورای شهر تهران نیز در پاسخی عجیب به اعتراض این عضو شورا با بیان اینکه هنوز برای این امر دیر نشده گفته بود: «امشب همه جای شهر از المان‌های مرتبط با ماه رمضان پر خواهد شد.»
البته تا امروز که حدود یک هفته از آن آغاز ماه مبارک رمضان گذشته متاسفانه هنوز این اتفاق در شهر رخ نداده است و باید با ذره‌بین به دنبال نماد و نشانه‌ای از ماه رمضان در شهر گشت.
اشکال کار درتفکر است یا جای دیگر؟
عملیات‌های زیباسازی در شهرها هرچند در ابعاد وسیع صورت می‌گیرد و بعضاً نیازمند نیروهای انسانی فراوان است، لکن با همه این اوصاف این گونه فعالیت‌های شهری در شمار سبک‌ترین عملیات‌ها برای سازمان‌های شهری قرار دارد و کمتر نیاز به انجام عملیات‌های سنگین عمرانی و زیر ساختی دارد، به بیان دیگر اگر قرار باشد سازمانی آن را انجام دهد به سرعت تمام قادر است، حال اینکه در تهران چنین اقدامی از طرف شهرداری صورت نگرفته است، می‌تواند دلیلش این باشد که اراده‌ای برای این امر در این سازمان نبوده است و البته اشکال کار برمی‌گردد به تفکر حاکم بر سیستم مدیریت شهری که از قضا بسیار به تفکر حاکم بر دولت نیز شباهت دارد و از مدیریت جهادی و خدمت‌رسان فرسنگ‌ها فاصله!
افزایش بودجه فرهنگی
200میلیارد تومانی چه شد؟
یکی دوماه پیش بود که طی جلسه‌ای در شورای شهر افزایش بودجه 200میلیارد تومانی شهرداری برای امور فرهنگی به تصویب رسید که به نوبه خود امری بسیار مثبت و قابل تقدیر است. البته چند هفته بعد طرح‌های فرهنگی بعضاً عجیب و غریبی از سوی شورای شهر مطرح شد از قبیل تغییر نام بعضی کوچه‌ها و خیابان‌ها به نام برخی از بازیگران و شاعران و نویسندگان که انتخاب برخی از آنها با سوابق خاص و البته غفلت مدیریت شهری از اولویت‌بندی نیازها و مشکلات شهر، بسیار هم جنجال برانگیز شد و تا حدودی اعتراضات مردمی و رسانه‌ها و حتی هنرمندی بزرگ و نام آَشنا مانند علی نصیریان را به همراه داشت.
جدای از برداشت متفاوت افراد از مباحث فرهنگی و اینکه در تصویب بودجه فرهنگی دقیقاً منظور کجای فرهنگ بوده است، بسیار جالب است که سرعت عمل مدیریت شهری برای این مراسمات عموما ً کم فایده و با بهره فرهنگی بسیار پایین به حدی است که برای افتتاح خیابانی به نام مرحوم جمشید مشایخی آن قدر تعجیل داشتند که حتی اجازه فراهم شدن کامل مقدمات این مراسم را هم ندادند به طوری‌که مجبور شدند سردیس نیمه تمام استاد مشایخی را به مراسم برسانند و بعد از پایان مراسم مجدداً برای تکمیل سردیس آن را بازگرداندند.
فارغ از هر نوع نگاه و تفکر، سؤال از اعضای شورایی که نام اسلامی را بر خود یدک می‌کشد این است که چرا بخش بسیار ناچیزی از این افزایش بودجه فرهنگی صرف ایجاد نشاط و فرهنگ‌سازی و تعالی شهروندان با استفاده از فضای شهری به خصوص در ایامی همچون ماه رمضان نمی‌شود؟
اگر شورای شهر بودجه یا اعتقادی به چنین کارهایی ندارد و وظیفه خود را تنها در کارهای عمرانی و شهرسازی می‌بیند(هرچند در این زمینه نیز کارنامه مشعشعی در این دوره به چشم نمی‌خورد) دیگر چه نیازی به لقب اسلامی است؟
آیا کمبود بودجه فرهنگی در شهر تهران فقط شامل مناسبت‌های مذهبی و شعائر دینی می‌شود؟
مگر روی گنج نشسته‌ایم؟
پس از انتقادات وارده به کم کاری مدیریت شهر تهران در فضا‌سازی ماه رمضان، یکی از اعضای شورای شهر تهران در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم، به چرایی این موضوع پاسخ داده است که البته برخی نکات آن قابل توجه است.
زهرا نژادبهرام در این گفتوگو درباره اینکه چرا فضای شهر تهران برای ماه مبارک رمضان آماده نشده است، اظهار داشت: مساحت تهران 700 کیلومتر مربع است و قاعدتاً امکان نصب اِلمان‌های مرتبط با ماه مبارک رمضان در همه معابر و خیابان‌های شهر ممکن نیست و در واقع شهرداری تهران در برخی از نقاط مرکزی و معابر پرتردد ورود پیدا کرده است.
نژادبهرام در پاسخ به این پرسش که چرا در دوره گذشته مدیریت شهری توجه ویژه‌‌‌تری به مناسبت‌های مذهبی به ویژه ماه مبارک رمضان می‌شد، یادآور شد: نباید آن دوره را با دوره فعلی مقایسه کرد چرا که در مدیریت گذشته، شرایط مالی شهرداری تهران به مراتب از الان بهتر بود و آنها به قول معروف روی گنج نشسته بودند!
البته ایشان توضیح نداده که شرایط مالی بهتر شهرداری تهران در دوره‌های قبل و کمبود‌های ادعایی در این دوره، نقطه مثبت مدیریت قبلی است یا اذعان به ضعف مدیریت فعلی.
اینکه در دوره قبلی هم عملیات‌های عمرانی و خدماتی که به مراتب بیشتر و فراتر از کارنامه مدیریت فعلی است انجام می‌شده و هم کارهای فرهنگی و المان سازی و پرداختن به فضای شهری دارای اهمیت بوده نشان از این دارد که مدیریت فعلی شهر تهران نتوانسته است از ظرفیت‌های موجود به درستی استفاده کند و کارنامه قابل قبولی از خود به جای بگذارد.
متاسفانه این نوع ادبیات و پاسخگویی که در طول عمر دولت‌های یازدهم و دوازدهم نیز به انحاء مختلف دیده و شنیده شده است، برگرفته از روحیه عدم پاسخگویی و ناتوانایی در انجام وظایف و رفع مشکل است که عمده استدلالش انداختن بار مشکلات موجود و حال حاضربرگردن قبلی‌هاست که متاسفانه دیگر کاربردش را ازدست داده است!
بر طبق این تفکر اگر کارمهمی در دوران مدیران دیگر انجام شود طبیعی بوده است و اگر در دوران مدیریت حال حاضر کاری از پیش نرود و مشکلات فراوان ایجاد شده باشد اشکال در مدیریت دیگران بوده است!
خانم نژاد بهرام در ادامه این گفتوگو با اظهار این مطلب که با توجه به شرایط اقتصادی شهرداری تهران، ما می‌توانیم از ظرفیت شهروندان برای نصب بنرهای مذهبی و به خصوص ماه مبارک رمضان استفاده کنیم و از مشارکت آنها استفاده کنیم افزوده است: شهرداری در زمان احمدی‌نژاد و قالیباف بهترین شرایط مالی را داشت و الان در بدترین شرایط مالی هستیم.
هرچند بهره‌گیری از مشارکت مردمی در اداره بهتر شهر و کشور موضوع مثبتی است و این ایام هم مردم بعضاً در قالب حرکت‌های خودجوش در مساجد و محله‌ها با انجام کار فرهنگی یا حتی توزیع افطاری‌های ساده در کوچه‌ها و معابر شهر جور مسئولان را می‌کشند، اما این جمله یادآور سخنان رئیس‌جمهور محترم چند سال پیش و در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی اینکه عیدی شما به مردم کشور چیست؟ گفته بود:«عیدی ما این است که ان شاا... مردم تلاش کنند که ما به اهدافمان برسیم!».
شباهت عجیب گفته عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر و رئیس‌جمهور محترم خود به وضوح گویای این مطلب مهم است که گویا بیشتر بار مسئولیت کشور و شهر قرار است بر دوش مردم قرار داده شود و مدیران اجرایی قرار است بیشتر مدیریت کنند، آن هم چه مدیریتی!