جریان‌شناسی پدیده جدید چپ‌گرایان لیبرال در دانشگاه‌ها
حامی دیروز لیبرال‌ها مطالبه‌گر امروز کارگران!
هفته گذشته، اعتراضاتی در دانشگاه امیرکبیر توسط حامیان سابق دولت فعلی برگزار گردید که به خشونت این گروه علیه دانشجویان منجر شد. این اعتراضات که به بهانه حمایت از کارگران نیشکر هفت تپه و به صورت غیرقانونی توسط عده‌ای خاص برگزار گردید به شعارهای ساختارشکنانه و هتاکانه منتهی شد. این اعتراضات، که روز قبل از آن با شبنامه‌های منتشر شده توسط «انجمن ترقی‌خواه» تبلیغ شده بود و به صورت غیرقانونی در دانشگاه برگزار شد، هر چند گفته می‌شد به دلیل دغدغه‌هایی مانند «عدالت» برگزار شده است، اما پس از گذشت دقایقی از برگزاری و شعارهای این افراد مشخص شد شعارها نه هدفی اجتماعی بلکه هدفی ساختارشکنانه دارند.
آیا این اغتشاش یک نقطه شروع بود؟
دی‌ماه سال گذشته بود که دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران شاهد برپایی یک تجمع اعتراضی بود. تجمعی که بناگاه از دل آن شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» متولد شد و بلافاصله توسط بازوهای رسانه‌ای جریان انحراف به عبور جامعه از ساختارهای سیاسی حاکمیت تعبیر شد.
این تجمع غیرقانونی که همزمان با موج اعتراضات دی‌ماه همراه شد بلافاصله فضای دانشگاه را به سمت رادیکالیسم سوق داد. نقطه مشترک این ماجرا با حوادث امیرکبیر یکسان بودن روش تجمع و سپس تبدیل آن به درگیری است.
سال گذشته نیز ابتدا کانال‌های فعال در حوزه امور صنفی دانشگاهیان فراخوانی دادند مبنی بر تجمع صنفی دانشجویان مقابل سلف مرکزی دانشگاه تهران. به گفته معاون فرهنگی دانشگاه تهران که شاهد این اغتشاش بود، این تجمع با ورود افراد غیر دانشجو از خیابان انقلاب به محوطه، شعارها رنگ‌وبویی ساختارشکنانه به خود گرفت و نهایتا به اغتشاش روز 10 دی منجر شد.
همین مدل در حوادث 13 آذر دانشگاه امیرکبیر تکرار شد. 30 مهر بود که به دعوت یک کانال تلگرامی دانشجویان در اعتراض به کیفیت بد غذای سلف در محوطه دانشگاه مقابل خیابان رشت، با ردیف کردن سینی غذای خود، تجمع کردند. این کانال تلگرامی که سعی می‌کرد هویت خود را غیرسیاسی و صرفا مطالبه‌گری حقوق دانشجویان معرفی کند آرام آرام با فاصله‌گذاری از شورای صنفی دانشگاه امیرکبیر و رادیکال شدن فضای مطالباتی خود به سمت جریان چپ نو این دانشگاه با گرایشات مارکسیستی نزدیک شد.
این کانال تلگرامی همزمان با تجمعات اعتراضی کارگران در اهواز وارد فاز سیاسی شد و در آخرین مرحله نیز در فراخوانی خواستار تجمع اساتید و دانشجویان علیه ظلم به کارگران در دانشگاه امیرکبیر شد. تجمعی که بلافاصله توسط اعضای «انجمن ترقی‌خواه» و با شعارهای ساختارشکنانه به اغتشاش تبدیل شد.
شروع دوباره به نام چپ، به کام براندازان
شکست جریان چپ نو در دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر سبب شد تا بعد از یک دوره ناکامی دوباره از سال 1396 این جریان در قالب فعالیت صنفی و پیگیری حقوق و مطالبات دانشجویی به عرصه بازگردد.
به نقل از خبرنامه دانشجویان؛ حمایت فعال از نامزد فاتح در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته فرصتی شد تا این جریان در قالب جبهه اصلاحات به عرصه بازگردد. اما بعد از ساماندهی دوباره تشکیلات روند جدایی بین این نیروها و تشکل‌های اصلاح‌طلب آغاز شد و «مشت سیاه» به نماد خاص این جریان تبدیل شد. (مشت سیاه نماد جنبش دانشجویی «آتپور» صربستان است که در یک برنامه مشترک با خانه آزادی آمریکا و به رهبری افرادی چون داورین پوپوویچ، موزیسین پاپ، و ژاژ دنو، حکومت میراسلاو میلوسویچ را سرنگون کردند.)
این جدایی باعث شد تا در دی‌ماه سال گذشته به ناگاه دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر توسط این مجموعه دچار اغتشاش شود و علی‌رغم همراهی قبلی عبور از اصلاحات نیز کلید بخورد.
نکته عجیب اما همراهی جریان انحرافی با این جریان رادیکال است. مروری بر کانال‌های تلگرامی افراد شاخص جریان انحرافی نشان‌دهنده سطح همدلی و البته اشتراک عقیده میان این دو جریان است. تبلیغ آثار ادبی مارکسیستی، حمایت از دستگیرشدگان اغتشاشات سال گذشته و تلاش برای انطباق ماهیت اعتراضی این جریان با جریان خودی، از جمله این نشانه‌ها است.
اغشاشات چندماه اخیر در دانشگاه امیرکبیر با توجه به شعارها، نمادها و افراد شاخص آن بیانگر فعال شدن دوباره جناح رادیکال جریان چپ نو در دانشگاه است. جریانی که با شعار «نان، کار، آزادی» و با رهبرد «اداره شورایی» به دنبال آغاز اعتراضات سراسری است. در این میان نیز برخی از اعضای جناح رادیکال جبهه اصلاحات همانند «انجمن ترقی‌خواه» با آنها همراه شده‌اند.
به نظر می‌رسد جریان چپ نو به علت ماهیت رادیکالیستی خود و آموزه‌های تشکیلاتی و عدم وابستگی به جناح‌های سیاسی بتواند به عنوان یک بازیگر جدید در پروژه‌های آشوب‌زا فعالیت کند. دو آزمون مهم این جریان نشان‌دهنده ظرفیت بالای حرکت به سمت اقدامات خشن‌تر توسط آنها بود و شاید در این میان نیز برخی جریانات تمایل داشته باشند تا از نیروهایی تازه نفس برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند و شاید به همین دلیل است که تاکنون مسئولان وزارت علوم و دانشگاه امیرکبیر هیچ برخوردی با یک جریان خشن و ضدانقلاب نداشته است.
آیا این اغتشاش یک نقطه شروع بود؟
دی‌ماه سال گذشته بود که دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران شاهد برپایی یک تجمع اعتراضی بود. تجمعی که بناگاه از دل آن شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» متولد شد و بلافاصله توسط بازوهای رسانه‌ای جریان انحراف به عبور جامعه از ساختارهای سیاسی حاکمیت تعبیر شد.
این تجمع غیرقانونی که همزمان با موج اعتراضات دی‌ماه همراه شد بلافاصله فضای دانشگاه را به سمت رادیکالیسم سوق داد. نقطه مشترک این ماجرا با حوادث امیرکبیر یکسان بودن روش تجمع و سپس تبدیل آن به درگیری است.
سال گذشته نیز ابتدا کانال‌های فعال در حوزه امور صنفی دانشگاهیان فراخوانی دادند مبنی بر تجمع صنفی دانشجویان مقابل سلف مرکزی دانشگاه تهران. به گفته معاون فرهنگی دانشگاه تهران که شاهد این اغتشاش بود، این تجمع با ورود افراد غیر دانشجو از خیابان انقلاب به محوطه، شعارها رنگ‌وبویی ساختارشکنانه به خود گرفت و نهایتا به اغتشاش روز 10 دی منجر شد.
همین مدل در حوادث 13 آذر دانشگاه امیرکبیر تکرار شد. 30 مهر بود که به دعوت یک کانال تلگرامی دانشجویان در اعتراض به کیفیت بد غذای سلف در محوطه دانشگاه مقابل خیابان رشت، با ردیف کردن سینی غذای خود، تجمع کردند. این کانال تلگرامی که سعی می‌کرد هویت خود را غیرسیاسی و صرفا مطالبه‌گری حقوق دانشجویان معرفی کند آرام آرام با فاصله‌گذاری از شورای صنفی دانشگاه امیرکبیر و رادیکال شدن فضای مطالباتی خود به سمت جریان چپ نو این دانشگاه با گرایشات مارکسیستی نزدیک شد.
این کانال تلگرامی همزمان با تجمعات اعتراضی کارگران در اهواز وارد فاز سیاسی شد و در آخرین مرحله نیز در فراخوانی خواستار تجمع اساتید و دانشجویان علیه ظلم به کارگران در دانشگاه امیرکبیر شد. تجمعی که بلافاصله توسط اعضای «انجمن ترقی‌خواه» و با شعارهای ساختارشکنانه به اغتشاش تبدیل شد.
شروع دوباره به نام چپ، به کام براندازان
شکست جریان چپ نو در دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر سبب شد تا بعد از یک دوره ناکامی دوباره از سال 1396 این جریان در قالب فعالیت صنفی و پیگیری حقوق و مطالبات دانشجویی به عرصه بازگردد.
به نقل از خبرنامه دانشجویان؛ حمایت فعال از نامزد فاتح در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته فرصتی شد تا این جریان در قالب جبهه اصلاحات به عرصه بازگردد. اما بعد از ساماندهی دوباره تشکیلات روند جدایی بین این نیروها و تشکل‌های اصلاح‌طلب آغاز شد و «مشت سیاه» به نماد خاص این جریان تبدیل شد. (مشت سیاه نماد جنبش دانشجویی «آتپور» صربستان است که در یک برنامه مشترک با خانه آزادی آمریکا و به رهبری افرادی چون داورین پوپوویچ، موزیسین پاپ، و ژاژ دنو، حکومت میراسلاو میلوسویچ را سرنگون کردند.)
این جدایی باعث شد تا در دی‌ماه سال گذشته به ناگاه دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر توسط این مجموعه دچار اغتشاش شود و علی‌رغم همراهی قبلی عبور از اصلاحات نیز کلید بخورد.
نکته عجیب اما همراهی جریان انحرافی با این جریان رادیکال است. مروری بر کانال‌های تلگرامی افراد شاخص جریان انحرافی نشان‌دهنده سطح همدلی و البته اشتراک عقیده میان این دو جریان است. تبلیغ آثار ادبی مارکسیستی، حمایت از دستگیرشدگان اغتشاشات سال گذشته و تلاش برای انطباق ماهیت اعتراضی این جریان با جریان خودی، از جمله این نشانه‌ها است.
اغشاشات چندماه اخیر در دانشگاه امیرکبیر با توجه به شعارها، نمادها و افراد شاخص آن بیانگر فعال شدن دوباره جناح رادیکال جریان چپ نو در دانشگاه است. جریانی که با شعار «نان، کار، آزادی» و با رهبرد «اداره شورایی» به دنبال آغاز اعتراضات سراسری است. در این میان نیز برخی از اعضای جناح رادیکال جبهه اصلاحات همانند «انجمن ترقی‌خواه» با آنها همراه شده‌اند.
به نظر می‌رسد جریان چپ نو به علت ماهیت رادیکالیستی خود و آموزه‌های تشکیلاتی و عدم وابستگی به جناح‌های سیاسی بتواند به عنوان یک بازیگر جدید در پروژه‌های آشوب‌زا فعالیت کند. دو آزمون مهم این جریان نشان‌دهنده ظرفیت بالای حرکت به سمت اقدامات خشن‌تر توسط آنها بود و شاید در این میان نیز برخی جریانات تمایل داشته باشند تا از نیروهایی تازه نفس برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند و شاید به همین دلیل است که تاکنون مسئولان وزارت علوم و دانشگاه امیرکبیر هیچ برخوردی با یک جریان خشن و ضدانقلاب نداشته است.