گالیا توانگر
از تصویر درست از وضع کشور، همین بسیج است بسیج مستضعفین؛ این تشکیلات عظیم، این تشکیلات سراسری در کشور، این مجموعه‌ عظیم مردمی که سرمشقی شد برای بعضی از کشورهای دیگر که به سراغ جوان‌هایشان بروند برای حل مشکلات گوناگون، بسیج،‌ که بسیج مصداق این آیه‌ شریفه است: اَلَّذینَ قالَ لَهُمُ النّاسُ اِنَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَکُم فَاخشَوهُم. بعد از جنگ اُحد شایعه انداختند که بنا است به مدینه حمله بشود، بترسید از دشمن؛ فَزادَهُم ایمانًا؛ امّا مؤمنین در مقابلِ این تهدیدها و عربده‌کشی‌ها ایمانشان بیشتر شد، وَ قالوا حَسبُنَا اللهُ وَ نِعمَ الوَکیل؛(آل عمران/173) این بسیج است. بسیج مصداق همین آیه‌ شریفه است که در مقابلِ تهدید دشمن نه ‌فقط عقب‌نشینی نمی‌کند، بلکه «فَزادَهُم ایمانًا»، ایمانش افزایش پیدا می‌کند؛ این یک نقطه‌ قوت است. بسیج، یکی از نقطه‌های برجسته‌ تصویر واقعی از کشور عزیز ما است، و دشمن با بسیج خیلی مخالف است و عوامل دشمن هم با بسیج خیلی مخالف هستند.
(بیانات رهبر معظم انقلاب در همایش ده‌ها هزار نفری بسیجیان در ورزشگاه آزادی- مهرماه 97)
بسیج نهادی است اجتماعی با ابعاد متعدد، در این نگرش بسیج دیگر صرفا سازمانی نظامی نیست که فقط در زمان جنگ و برای دفاع در مقابل دشمن شکل گرفته باشد، بلکه نهادی است وسیع و پاسخگوی نیازهای اساسی و حیاتی جامعه و با اجزای دیگر نظام، چنان هماهنگی و پیوند دارد که انفصال آن جز با انحلال جامعه اسلامی متصور نیست.
بسیج در صورتی می‌تواند نهادی جامع و شامل جهات متعدد و پایدار شناخته شود که نیازهای دایمی و باورها و ارزش‌های فرهنگی پدید آورنده آن به روشنی تعریف شوند، این نیازها ممکن است اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا نظامی باشند.
به فرموده امام(ره): « بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پر ثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد، بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پا برهنگان معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشانی در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند.»(صحیفه نور، جلد ۲۱، ص ۱۹۵.)
حضور جوانان بسیجی
 در صحنه‌های مورد نیاز انقلاب
هر سال که از عمر انقلاب می‌گذرد، حضور جوانان و بسیجیان در صحنه‌های مورد نیاز انقلاب بیشتر نیز شده است. برنامه‌های هفته بسیج امسال حول سه محور ارائه می‌شوند. محور اول تبیین نقش مقاومت در اقتدار ایران اسلامی است، باید نقش مقاومت و ایستادگی در تداوم انقلاب اسلامی به خوبی تبیین شود.
سردار سرتیپ پاسدار غلامحسین غیب پرور رئیس‌سازمان بسیج مستضعفین درباره محور دوم، نقش جوانان در اقتدار انقلاب اسلامی و حفظ کشور، می‌گوید: «اهمیت حضور جوانان در عرصه‌های انقلاب اسلامی دائما در فرمایشات رهبری فرزانه انقلاب نیز دیده می‌شود، ما این سؤال را طرح کردیم، که یک جوان مومن انقلابی پای کار چگونه می‌تواند در حفظ انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی کند و موثر باشد؟»
غیب پرور در ادامه توضیح می‌دهد: «محور سوم و یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها این است، که بررسی کنیم، چگونه می‌توانیم در شرایط جنگ اقتصادی از طریق تعامل و همکاری با دولت به کمک مردم بیاییم و فشار مشکلات وارده بر مردم را کاهش دهیم.»
وی در پاسخ به این سؤال که پیام حضور پرشور امروز بسیجیان چیست؟ می‌گوید: «این حضور نشان داد، که بسیج نه تنها در این سال‌ها کمرنگ نشده که هر روز شاهد اعتلا و نقش‌آفرینی بیش از پیش بسیجیان در صحنه‌های انقلاب اسلامی هستیم، بسیج واقعا یک معجزه است و هرسال شاهد تقویت حضور بسیجیان در صحنه‌های مختلف مورد نیاز انقلاب هستیم و این حضور پرشورتر از سال‌های گذشته است.»
 رئیس‌سازمان بسیج مستضعفین در تکمیل صحبت هایش می‌گوید: «این حضور به دلیل آن است، که بسیج ریشه در آرمان‌های انقلاب اسلامی دارد، این آرمان‌ها با فطرت جوان‌های ما منطبق است و به همین دلیل هرسال حضور بیش از پیش جوانان را شاهد هستیم.»
حرکتی مردمی که باز نمی‌ایستد
بسیج یک نهاد انقلاب است که از توده مردم و آحاد جامعه تشکیل شده است. برخی از جامعه‌شناسان و صاحبان علم سیاست معتقدند بسیج برای انقلاب بوجودمی آید، یعنی توده مردم بسیج می‌شوند تا انقلابی را به نتیجه برسانند. از همین روی به حرکت توده‌های مردم برای برپایی نظام حکومتی جدید، بسیج گفته می‌شود.
 اصولا بر اساس چنین تفکری، پس از تغییر نظام حکومتی و سیاسی، بسیج فلسفه وجودی خود را از دست می‌دهد و حرکت توده‌ها، جای خود را به نهادهای قانونی و اقدامات نهادینه می‌دهند. یعنی با ایجاد نظام حکومتی و تشکیل نهادهای قانونی، حرکت بسیجی متوقف می‌شود.
زهرا عامری یک دانشجوی بسیجی برایمان درباره نقش با اهمیت حضور مردم در صحنه‌های مختلف می‌گوید: «البته حکومت‌ها به ویژه حکومت‌های دموکراتیک، مشارکت مردم و مشارکت بسیجی را برای اداره امور می‌پذیرند، زیرا باعث استحکام و پایداری نظام حکومتی می‌شود و تلاش می‌نمایند تا مردم را در سرنوشت خود و اداره امور مملکتی به بازی بگیرند. این نوع اقدام را مشارکت مدرن می‌نامند که در سایه حضور مردم در انتخابات، شوراها و خدمات اجتماعی تعریف می‌شود. بنابراین چنین دیدگاهی بین حضور مردم در صحنه انقلاب (مشارکت بسیجی) و حضور مردم در اداره مملکت (مشارکت مدرن) تفاوت قائل است.»
وی در ادامه می‌گوید: «در جمهوری اسلامی ایران، حرکت توده‌ها و حضور نیروهای مردمی قبل از پیروزی انقلاب ایجاد شد و در حین انقلاب، نقش مردم بسیار چشمگیر بود که انقلاب اسلامی، همان انقلاب مردم و ملت مسلمان بشمار می‌رود. این حرکت، پس از تشکیل نهادهای قانونی، دچار رکود  نمی‌شود و فلسفه و منشا چنین حرکتی عوض نمی‌شود، بلکه همین حضور و مشارکت و همین حرکت جمعی و مردمی، تغییر کاربری می‌دهد و به جای انقلاب کردن، در جهت اصلاحات و سازندگی جامعه قدم برمی دارد. از دیدگاه اسلامی، حرکت مردمی انقلابی تحت رهبری و هدایت ولی امر انجام می‌گیرد و پس از آن نیز تحت ولایت فقیه عمل می‌کند.»
این دانشجوی بسیجی در‌باره ضرورت تداوم نهاد مردمی بسیج درهمه برهه‌های انقلاب می‌گوید: «ضرورت استمرار حرکت مردمی است که دستور تشکیل بسیج، پس از پیروزی انقلاب و تشکیل شورای انقلاب صادر می‌شود. یعنی زمانی که کشور در حال نهادینه شدن و شکل یافتگی است، ضرورت حضور مردم احساس می‌شود. از این جهت حضور مردم، ضروری می‌شود که حرکت و جنبش اجتماعی مردم، ایستا نشود و همان مردمی که برای اهداف بلند و آرمانی انقلاب کردند، همان مردم باید آن را حفظ نمایند و چنین تفکری را توسعه دهند. یعنی در جمهوری اسلامی ایران، سازمان بسیج برای حفاظت و حراست از دستاوردی است که خود مردم قیام نمودند و حکومت دلخواه خود را به وجود آوردند. چنین تفکری است که تهدیدات خارجی به کشور را تعرض به خود می‌داند و آن را فقط وظیفه دولت نمی‌داند، بلکه وظیفه خویش می‌داند تا از آسیب وارده جلوگیری کرده و حمله را دفع کند.»
نقش جوانان بسیجی
 در مقابله با جنگ نرم
از همان آغاز پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دنیای غرب از راهبردها، فنون و شگردهای متنوع و متعددی بهره جست تا هم از گسترش دامنه نفوذ انقلاب در بین ملل دیگر جلوگیری کند، و هم زمینه را برای سلب هویت اسلامی و انقلابی قشرهای مختلف، به ویژه قشر جوان، و مسخ باورها و ارزش‌های بنیادی جامعه مهیا سازد. برای تحقق هدف اخیر، به ویژه در سال‌های پس از پایان تهاجم نظامی عراق، با برخورداری از حمایت غرب، از روش پراثری به نام «تهاجم فرهنگی» و «جنگ نرم» سود جست.
علی محمدی یک پژوهشگر فرهنگی برایمان توضیح می‌دهد: «غرب در جنگ نرم خود علیه ایران، تلاش کرد تا با اقدامات از پیش تعیین شده و منظم « نظام فرهنگی» برخاسته از انقلاب اسلامی را تضعیف، و به جای آن «نظام فرهنگی حاکم بر جهان غرب» را جایگزین کند. برای تحقق این هدف کلان، با بهره‌گیری از روش‌های متعدد آموزشی، تبلیغی، تهییجی و انتشاراتی، برای تضعیف ارزش‌های دینی مردم ایران (از طریق تضعیف روحانیت، با‌اشاعه فساد، ترویج ایدئولوژی‌های غیر دینی)، تغییر نگرش جوانان نسبت به دنیای غرب و تحقیر فرهنگی (از طریق تحقیر مفاخر ملی، معرفی و ترویج الگوهای غربی، تحقیر توانمندی‌های مردم ایران، ترویج از خود بیگانگی و...) تلاش‌ها و اقدامات گسترده‌ای طراحی و اجرا کرد. آشکار است که غرب به دلیل بهره‌گیری از ابزارها و رسانه‌های مختلف نظیر شبکه‌های ماهواره ای، فیلم‌ها، تصاویر و محصولات صوتی مختلف ومغایر با فرهنگ اسلامی، خبرگزاری‌های جهانی (استکبار خبری) و رادیوها، و برنامه‌ریزی حساب شده برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، به دنبال این است تا حجم وسیعی از نوجوانان و جوانان کشورمان را مخاطب قرار دهد و برارزش‌ها، هنجارها و نگرش‌های آنان تاثیرگذارد.»
وی ادامه می‌دهد: «اما در مقابل نیروی مقاومت بسیج نیز با فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی و آموزشی خود به مقابله با تهاجم فرهنگی غرب پرداخته است. این نیرو، برای مقابله با تهاجم فرهنگی از راهبردها، فنون و روش‌های مختلفی استفاده کرده است. از جمله راهبردها و فنون مورد استفاده بسیج می‌توان به راهبردهای «ایمن سازی»، «مبارزه مستقیم فرهنگی» و «ترویج اندیشه‌های نو»، و از میان فنون، به «تقویت بنیه فرهنگی»، «رعایت بهداشت فرهنگی»، «تقویت عزت نفس و خودباوری»، «غنی ساختن اوقات فراغت»، و «ممانعت از ترویج ابزارهای ضد فرهنگی» ‌اشاره کرد. همچنین، نیروی مقاومت بسیج برای مقابله با جنگ نرم و افزایش طراز و غنای فرهنگی جوانان از روش‌های مختلفی نظیر آموزش، اردو، تبلیغات و... استفاده کرده است.»
بسیج
 کلید واژه شکست بن‌ بست ها
سرهنگ پاسدار «حمید جانباز» فرمانده سپاه ناحیه فومن با بیان اینکه نقش و اهمیت سازمان بسیج در نظام اسلامی باعث شده است تا بسیج به عنوان یک ساختار پویا، فعال و معنویت گرا در جامعه شناخته شود، می‌گوید: «بسیج کلید واژه شکست تمامی بن بست هاست. در تمامی اقدامات مثبت صورت گرفته در سطح کشور در هر زمانی که نیاز به حضور مردم و جوانان احساس می‌شده است، روحیه بسیجی در آن تبلور یافته و بسیج درخشیده است. واژه بسیج به حدی برجسته است که مقام معظم رهبری در اجتماع ۱۰۰هزارنفری بسیجیان در آزادی، آن را جلوه‌ای از نظام مقدس جمهوری اسلامی معرفی کرده و فرمودند: تصویر درست از کشور،همین بسیج است.»
فرمانده سپاه ناحیه فومن ضمن تاکید بر این مهم که مجموعه عظیم و مردمی بسیج به الگو و سرمشقی برای حل مشکلات در کشورهای منطقه تبدیل شده است، ادامه می‌دهد: «علیرغم اینکه مسئله دفاع مقدس و بحث نظامی‌گری اولین ماموریت مهم این تشکل مردمی و یکی از ارکان حیاتی آن است، اما ابعادی که بسیج قادر به ایفای نقش در آنها است بسیار گسترده‌تر و فراگیرتر است. امروز بحث محرومیت زدایی یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌هایی است که بسیج برعهده گرفته است.»
وی درباره برنامه‌های مردمی خاص هفته بسیج توضیح می‌دهد: «برگزاری جشنواره‌هایی با محوریت اقتصاد مقاومتی، همچون جشنواره غذاهای بومی به همت بانوان بسیجی سطح شهرستان فومن از جمله برنامه‌های این هفته در نظر گرفته شده است. این جشنواره‌ها با هدف به حداقل رساندن واردات محصولات مضر تراریخته برگزار می‌شود.
سرکشی از خانواده‌های معزز شهدا، برگزاری مسابقات ورزشی، برگزاری اردوهای جهادی با محوریت تسریع در ساخت مسکن محرومین، برگزاری ویزیت‌های تخصصی همراه با داروی رایگان، اهدای بسته‌های غذایی حمایتی توسط بسیجیان، افتتاح صندوق‌های قرض الحسنه مردم یار، محافل اُنس با قرآن کریم، نشست‌های شب شعر و خاطره و تجلیل از بسیجیان نمونه بخش‌هایی از این برنامه‌ها را در برمی‌گیرند.»