بامداد سه‌شنبه نشست وزرای امور خارجه ایران و پنج کشور موسوم به 1+4، شامل انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد.
پیش از این نشست، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و درباره برجام، مسائل سوریه و یمن گفت‌وگو کردند.
نشست وزرای خارجه ایران و 1+4 با حضور فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل پایان یافت و در پایان این نشست محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست مطبوعاتی مشترک حضور یافتند.
آنچه از کلیت روند پیداست این است که اروپایی‌ها اگرچه تعهد سیاسی خود به حفظ توافق هسته‌ای را مورد تأکید قرار داده‌اند، اما در گام‌های عملیاتی اقدام قابل توجهی از خود نشان نمی‌دهند.
نشست بامداد سه‌شنبه ایران و 1+4 در انتها به یک بیانیه 12 بندی منجر شد. در این بیانیه البته باز هم تعهدات سیاسی تکرار شده‌اند که می‌توان تصریح به چنین تعهداتی را «در مجموع مثبت» انگاشت اما آنجا که کار به حوزه اجرای سیاست‌ها می‌رسد، از ادبیاتی مبهم و بدون تضمین استفاده می‌شود.
در بیانیه12 بندی نشست وزرای خارجه ایران و 1+4 در نیویورک، حاضران بر تعهد خود برای تضمین کانال‌های پرداخت با ایران و تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی تأکید کردند.
یکی از مهم‌ترین بندها که به گام‌های عملیاتی بازمی‌گردد بند دهم بیانیه است. «نظر به فوریت و ضرورت حصول به نتایج ملموس، اعضا از پیشنهادهای عملی برای حفظ و توسعه کانال‌های پرداخت و به‌طور مشخص ابتکار تأسیس یک «سازوکار ویژه» برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به صادرات (شامل نفت) و واردات ایران، که فعالان اقتصادی را در تعقیب تجارت مشروع با ایران مساعدت کرده و به آنها اطمینان مجدد می‌دهد، استقبال کردند. اعضا مجدداً بر اراده قوی خود برای حمایت از فعالیت بیشتر برای عملیاتی‌کردن این «سازوکار ویژه‌» در کنار تداوم تعامل با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح کردند.»
در این ادبیات، «پیشنهاد» و «استقبال» قابل ‌توجه‌اند. در نهایت نیز نتیجه می‌شود تصریح بر وجود اراده قوی؛ اما تضمینی بر اینکه این سازوکار ویژه در نهایت ایجاد می‌شود، وجود ندارد و اصولاً عبارات بیانیه، حاوی هیچ نوع ضمانت و اعتمادسازی نیستند و ادبیات آن، بیشتر شامل واژگان غیرحقوقی و بی‌پشتوانه است.
بند هشتم هم قابل توجه است. «اعضا از به‌روزسانی «قانون انسداد» اتحادیه اروپا، و اعطای مجوز به بانک سرمایه‌گذاری اروپا برای اینکه ایران نیز واجد شرایط برای دریافت وام‌های خارجی محسوب شود، و اینکه این به‌روزسانی در 16 مرداد اجرایی شده است، استقبال کردند». بازهم صرفاً استقبال!
به گزارش فارس، در شرایطی که اروپایی‌ها و به‌تبع آن 1+4 به سیاست استقبال ادامه می‌دهند، وال‌استریت ژورنال، نشریه نزدیک به محافل بزرگ اقتصادی آمریکا، دیشب گذشته تحلیلی قابل تامل منتشر کرد. «تفکر غالب در میان کشورهای اروپایی این است چنانچه ایران بتواند تا سال ۲۰۲۰ در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کند، رأی‌دهندگان آمریکایی ممکن است رئیس‌جمهور جدیدی انتخاب کنند که روال کار را تغییر خواهد داد.» یعنی اروپایی‌ها بر این باورند که ایران باید منتظر باشد تا دوباره دموکرات‌ها قدرت را در دست بگیرند، تا نهایتا چیزی شبیه دوران باراک اوباما تکرار شود، همان دورانی که در برهه‌ای رئیس ‌سابق بانک مرکزی منافع آن را تقریبا هیچ خوانده بود.
به هر روی، این روند پرابهام که درخصوص بقا یا عدم بقای برجام ایجاد شده، نباید مسئولین ایرانی را از آن برحذر دارد که به‌دنبال سازوکارهای داخلی برای رفع مشکلات اقتصادی باشند. اروپا تضمین‌دهنده نیست، نه میلی به این کار دارد و نه توانی برای تحقق آن.
تصویرِ انزوا
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در صفحه شخصی خود نوشت: نشست وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+4 که پیش از تلاش آمریکا برای استفاده ابزاری از شورای امنیت و اجرای نمایش علیه ایران برگزار شد، حمایت اروپا، چین و روسیه از ایران و انزوای آمریکا را به‌روشنی به‌تصویر کشید.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بعد از نشست وزرای خارجه 1+4 و ایران در سازمان ملل تاکید کرد که مسکو به همکاری با ایران و همچنین توافق هسته‌ای پایبند است.