آشفتگی در فرآیند اعزام دانشجو به خارج و بازار مکاره‌ای که این اتفاق برای موسسات خصوصی و نیز سازمان امور دانشجویان ایجاد کرده را می‌توان از لیست بلند بالای موسسات مجاز و نیز موسسات غیرمجازی برداشت کرد که هم‌اکنون در این حوزه مشغول به فعالیت هستند.
دانشجویانی که علاقمند به ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارج هستند و به شخصه اطلاعات و یا ارتباطات مشخصی با دانشگاه‌های هدف خود ندارند، ناگزیر باید به سمت موسسه‌های پُرشماری بروند که سال‌هاست در این زمینه مشغول به فعالیت هستند و بعضاً صلاحیت انجام چنین کاری را به لحاظ رسمی ندارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر چیزی حدود ۲۵۰ موسسه اعزام دانشجو در استان‌های مختلف کشور مشغول به فعالیت هستند و عمده کار آنها راهنمایی دانشجویان متقاضی تحصیل در خارج و خانواده‌های آنها برای اقدام به چنین کاری است.
نتیجه افزایش تقاضای ادامه تحصیل در خارج که در سال‌های اخیر به یک رویه نگران‌کننده تبدیل شده آن است که آمار موسسه‌های اعزام دانشجو به خارج به شکلی قارچ‎گونه در نقاط مختلف کشور تشکیل شوند و بازار مکاره‌ای برای جذب و ترغیب دانشجویان برای اعزام به خارج پدید آید.
صرف نظر از فعالیت بیش از ۲۰۰ موسسه در این حوزه که طبیعتاً یکی از خروجی‌های آن به واسطه تبلیغات آنها افزایش حجم مهاجرت دانشجویان خواهد بود، نکته مهم دیگر آن است که عدم شفافیت در مکانیزم تأیید مجوز موسسات مجاز و نیز لغو مجوز موسسات غیرمجاز هم‌اکنون بسیاری از دانشجویان را به دردسر انداخته است.
دانشجویانی که در دوران تحصیل و به صورت پیوسته با تبلیغات پُرزرق و برق موسسه‌های اعزام به دانشجو روبه‎رو هستند، به صورت مشخص و روشن امکانی برای سنجش توانایی این موسسات ندارند و ناگزیر باید به لیست‌های منتشر شده‌ای از سازمان امور دانشجویان اکتفا کنند که بسیار سر بسته و مبهم تهیه شده است.
یکی از مدیران موسسه‌های اعزام دانشجو به خارج در مورد کیفیت فعالیت این موسسات و چگونگی سنجش اعتبار آنها می‌گوید: هر ساله کارگروهی از نمایندگان دولت و وزارت علوم مأمور سنجش توانایی‌های شرکت‌های خصوصی فعال در این حوزه می‌شوند و پس از بررسی صلاحیت‌ها لیست موسسات مجاز را اعلام می‌کنند.
وی در همین رابطه افزود: ممکن است یک شرکت تأیید شده در دوره بعد به دلیل از دست دادن برخی صلاحیت‌ها برای اعزام دانشجو مجاز تلقی نشود و اعتبارش ملغی شود.
یکی دیگر از مدیران موسسه‌های اعزام به دانشجو نیز در مورد علت عدم تأیید مجوز تعداد زیادی از این موسسات اظهار می‌دارد: بسیاری از موسسه‌های فعال در این حوزه اساساً تخصصی در این حوزه ندارند و به واسطه بازار داغ اعزام به دانشجو و درآمد آن در کنار دیگر خدمات دفتری این اقدام را نیز به سرفصل‌های کاری خود اضافه کرده‌اند که به دلیل عدم وجود صلاحیت‌ها غیرمجاز تلقی می‌شوند.
در مقابل، اما برخی موسسات که اخیراً نام‎شان در لیست غیرمجاز‌ها اعلام شده در این‌باره عقیده دارند که موسسه تحت عمر آنها از فعال و قوی‌ترین مجموعه‌ها در حوزه اعزام دانشجو به خارج است که به دلیل عدم وجود رابطه موثر با سازمان امور دانشجویان نام موسسه آنها در لیست غیرمجاز‌ها اعلام می‌شود.
صرف نظر از گفته‌های مطرح شده، ذکر این نکته مهم ضروری است که به واسطه عدم شفافیت سازمان امور دانشجویان در تعیین صلاحیت‌ها و شائبه‌هایی در ارتباطات خاص میان این موسسات با سازمان که بعضاً از سوی موسسات غیرمجاز مطرح می‌شود، هزاران دانشجوی متقاضی تحصیل در خارج ناخواسته در چرخه‌ای قرار می‌گیرند که خروجی آن چیزی جز تحمیل خسارت و اتلاف عمر و هزینه دانشجویان نیست.