شناخت راهکارهای موفقیت درزندگی امروزی-بخش پایانی
گشودن پنجره خوشبختی با مثبت‌اندیشی
فریده شریفی
زندگی حرکت در یک مسیر مشخص و هدف‌دار است، حرکت به سمت تکامل و تعالی، حرکت به سمت انسانیت و خداگونه‌شدن است. زندگی حرکت در یک مسیر دایره شکل نیست، برای رسیدن به موفقیت باید صراط مستقیم را در پیش گرفت و از خداوند یاری خواست تا ما را به سمت مسیری هدایت کند که مسیر افراد هدایت‌شونده باشد نه افراد گمراه و سرگردان.
افراد موفق در زندگی خود هدف‌دار و هدفمند هستند و برای رسیدن به مقصد خود تلاش می‌کنند. این افراد از ناملایمات و سختی‌ها نمی‌هراسند و به جای ایراد گرفتن و بهانه‌جویی فقط به جلو نگاه می‌کنند و هدف خود را در نظر دارند. راه‌ها و روش‌های رسیدن به هدف، هم بستگی به روحیه، پشتکار و اعتماد به نفس افراد و نوع هدفی دارد که در جست‌وجوی آن هستند، برخی اهداف مادی دارند و رسیدن به پول و ثروت را خوشبختی می‌دانند برخی به فکر گرفتن مقام و مدرک تحصیلی هستند برخی از افراد نیز اهداف معنوی و الهی دارند و پول، مدرک و وسایل مادی را تنها برای رسیدن به اهداف الهی خود درنظر دارند و در واقع آنها را وسیله‌ای برای رسیدن به هدف می‌دانند نه خود هدف!
عده‌ای دیگر هم حرکت چرخشی و دایره‌وار را در پیش می‌گیرند، آنها تمام روز، هفته و سال را در سرگردانی به سر می‌برند، هر روز از خواب بیدار می‌شوند، غذا می‌خورند، لباس می‌پوشند، سرکار می‌روند و دوباره روز از نوروزی ازنو، همان روزهای قبلی تکرار می‌شود و زندگی‌شان هدف خاصی ندارد. در حالی که خداوند انسان را موجودی عاقل و باشعور آفریده و مسیر حرکت او را به سوی ترقی و کمال مشخص نموده است.
خداوند در آیه 115 سوره مؤمنون، می‌فرماید: «آیا می‌پندارید که شما را بیهوده آفریده‌ایم و به سوی ما باز نمی‌گردید؟»
یا در آیه 56 سوره ذاریات آمده است که من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند. پس می‌توان دریافت که رسیدن به کمال و نزدیک شدن به خداوند بالاترین هدف آفرینش است و انسان کامل کسی است که با اتکاء به نفس، توکل به خداوند، پشتکار و تلاش موانع و مشکلات زندگی را از سر راهش برمی‌دارد و به آستان قرب الهی نزدیک می‌شود.
نقش اراده و اعتماد به نفس در موفقیت
از دیدگاه روانشناسان اعتماد به نفس به این معناست که یک نفر به توانمندی‌های خودش باور و اعتماد داشته باشد و از این توانمندی برای رسیدن به موفقیت بهره ببرد. مطابق این دیدگاه اعتماد به نفس عزم انسان را جزم و توانمندی او را تقویت می‌سازد تا بدون اتکاء به دیگران به هدف خود برسد.
«سیما ملتجی» کارشناس مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان درباره نقش اعتماد به نفس در موفقیت انسان می‌گوید: «مهم‌ترین عامل در راه رسیدن به موفقیت داشتن روحیه بالا، اعتماد به نفس و توکل به خداوند است، به عبارت دیگر اگر کسی به توانمندی‌ها و انرژی‌های مثبت خود باور داشته باشد و کارهایش را به خداوند واگذار نماید و به ذات باریتعالی اتکاءکند مسیر موفقیت را به راحتی و سهولت خواهد پیمود و موانع و مشکلات را پشت‌سر خواهد گذاشت.»
وی اضافه می‌کند: «برخی تصور می‌کنند که اعتماد به نفس نقطه مقابل اعتماد به خداست و این دو ویژگی با یکدیگر منافات دارد در حالی که اصلا چنین نیست و فردی که متکی به توانایی‌های خود است می‌داند که از نیرو و توانایی که خداوند در اختیار او قرار داده در مسیر تحقق خواسته‌ها و اهدافش بهره می‌برد به همین دلیل موفق هم خواهد شد.»
رمز موفقیت برگزیدگان کنکور
افراد موفق به این نتیجه رسیده‌اند که بیش از محیط خارج به درون خود نگاه کنند و با روحیه خوب، ایمان و پشتکار اهداف خود را دنبال کنند. آنها خودشان را موظف به گزینش‌هایی نموده‌اند که همیشه راحت و آسان نبوده است و دست به کارهایی زده‌اند که اهداف و خواسته‌هایشان را تقویت کرده است.
رتبه یک رشته علوم ریاضی و فنی در کنکور 96 در این باره می‌گوید: «برای کسب موفقیت باید تلاش کرد و از ادامه راه منصرف و دلسرد نشد. چرا که لطف خداوند همیشه شامل حال کسانی می‌شود که دست از تلاش برنمی‌دارند.»
وی اضافه می‌کند: «لطف خدا، تلاش‌های خودم و همراهی و حمایت خانواده‌ام بیشترین نقش را در کسب این موفقیت ایفا کرده‌اند و البته تلاش‌های مدرسین و معلمان مدارس را نیز نباید از یاد برد.»
رتبه یک علوم ریاضی و فنی درباره تأثیر فضای مجازی در موفقیت یا عدم موفقیت دانش‌آموزان می‌گوید: «تاکنون در فضای مجازی و هیچ‌یک از شبکه‌های اجتماعی حضور نداشتم و زمانی که کنکور دادم تازه می‌‌خواستم گوشی تلفن همراه قدیمی‌ام را تعویض کنم.»
اکثر دانش‌آموزانی که به رتبه‌های بالا و تک‌رقمی در کنکور دست یافته‌اند نسبت به این مسئله تاکید دارند که سرگرم شدن در فضای مجازی بلا و آفتی است که مانع از رشد و پیشرفت علمی دانش‌آموزان می‌شود. دارنده رتبه هفتم رشته تجربی نیز در این باره می‌گوید: «داوطلبان کنکور باید در طول درس خواندن روحیه خود را از دست ندهند، به خداوند ایمان داشته باشند و در فضای مجازی خود را سرگرم نکنند.»
انسان رستگار و موفق از دیدگاه اسلام
از دیدگاه اسلام، انسان موفق کسی است که در مسیر بندگی خدای متعال باشد و با انجام دادن وظایف دینی و انسانی به خداوند نزدیک شود و احساس دوستی، نزدیکی و محبت به خداوند داشته باشد.
از منظر آموزه‌های دینی و اسلامی، انسان می‌تواند بر اثر انجام دادن کارهای نیک و رعایت قوانین الهی و وظایف شرعی و پرهیز از گناه به مرتبه تقرب به خدا برسد.
البته مراد از بندگی و عبادت تنها نماز و روزه نیست بلکه مسئله مهم اطاعت و پیروی از فرمان خدا و دستورات الهی است، استاد مطهری درباره سعادت و موفقیت می‌گوید: «سعادت و موفقیت عبارت است از لذت همه‌جانبه و نیل همه‌جانبه به همه کمالات، به طوری که حداکثر کمالات فطری و طبیعی استیفا گردد.»
حضرت علی(ع) نیز درباره راه‌های سعادت و کمال می‌فرمایند: «هر کسی از خدا و رسول خدا اطاعت و پیروی کند، به رستگاری بزرگی می‌رسد و به ثواب ارزشمندی نایل می‌شود و هر کسی نسبت به خداوند و رسولش، نافرمانی و گردن‌کشی کند به خسران و زیان بزرگ و آشکاری گرفتار می‌شود و سزاوار عذاب دردناک می‌گردد.»
رستگاری واقعی و موفقیت کامل و تمام از دیدگاه اسلام، رسیدن به بهشت و رهایی از آتش و دوزخ است که آن هم به واسطه اطاعت از خداوند و رسول خدا و ائمه اطهار حاصل می‌گردد.
اطاعت از خداوند و رسول او را نیز می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد و آن کلمه «تقوا و پرهیزگاری» است، تقوا یعنی اطاعت از دستورات الهی و نافرمانی نکردن. پیامبر گرامی اسلام(ص) در این باره می‌فرمایند: «هر کس تقوا و پرهیزگاری پیشه کند و گوش به فرمان خداوند باشد، به رستگاری و موفقیت بزرگی رسیده است.»
آیت‌الله جوادی آملی در یکی از کلاس‌های درس در پاسخ به سوال جوانی که رمز موفقیت جوانان را جویا شده بود فرمودند: «ذلک فضل‌الله یوتیه من یشاء این فضل الهی است که به هر کس بخواهد می‌دهد... انسان به هر اندازه که علم و معرفت نصیبش می‌شود باید شاکرتر باشد و اگر کسی به خاطر علم خود را برتر از دیگران دید، در حقیقت جهل انباشته است، اما اگر به مقدار علمش، تواضعش هم زیاد شود این خود ظهور علم است. اگر انسان محب خدا شد، محب حبیب‌الله هم که رسول خداست می‌شود، تکبر و خودبینی، خلق خدا را تحقیر کردن، مقام بالا نشستن و... با محبت خدا نمی‌سازد. اگر قلب انسان از محبت خدا و اولیای خدا خالی شد شیطان آن را پر می‌کند. انسان هر چه سبک‌بارتر باشد بالاتر می‌شود، انسان باید مواظب خود باشد، چشم و دهان خود را کنترل کند، زندگی ساده داشته باشد بر عائله خود سخت نگیرد و آبروی مردم را نبرد، اینها محبت و فضلی هستند که خداوند به هر کس بخواهد می‌دهد.»
آری، بی‌تردید، درهای رحمت الهی همواره به روی انسان‌ها باز است زیرا ممکن نیست خداوند از یک طرف مردم را به سوی خود دعوت کند و از طرف دیگر، درهای رحمت خویش را به روی آنان ببندد، مگر به روی تکذیب‌کنندگان آیات الهی و مستکبران که آنان با دستان خود درهای رحمت الهی را به روی خویش بسته‌اند!
پناهگاهی مطمئن‌تر، محکم‌تر، مهربان‌تر، دلسوزتر، بخشنده‌تر و تواناتر از پناهگاه الهی وجود ندارد. ارتباط با خدا و دلبستگی به او، علاوه بر اطمینان قلبی و صفای درونی یکی از عوامل موثر در رشد روحی و معنوی، موفقیت و سعادت انسان است.
خوشبختی و موفقیت در دستان ماست
موفقیت، پیروزی، آرامش، اطمینان، شور، حرکت و زندگی در دوردست‌ها نیست، همین نزدیکی‌ها و در دستان ماست، انسان‌های موفق زمام امور را در دست دارند و بهترین بهره را از آن می‌برند. انسان‌های موفق شکست‌ها و عقب افتادن‌های خود را با بهانه‌های پوچ توجیه نمی‌کنند.
فردی که در زمینه صنایع غذایی به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته در این باره می‌گوید: «وقتی کسی می‌گوید کارم ر از صفر شروع کردم درست می‌گوید چرا که من هم دقیقا کارم را بدون سرمایه بدون حمایت مالی و بدون هیچ پشتوانه مادی آغاز کردم و از آنجا که از کودکی اعتقاد داشتم «کار عار نیست» برای امرار معاش و کمک به خانواده هر کاری می‌کردم، پس از مدتی در یک مغازه خواربارفروشی مشغول به کار شدم و صبح‌ها به مدرسه می‌رفتم و بعدازظهر در مغازه کار می‌کردم تا اینکه بعد از گرفتن دیپلم با اندوخته‌ای که جمع‌آوری کرده بودم مقدار محصولات غذایی تهیه و به مغازه‌ها می‌بردم، تابستان و زمستان، سرما و گرما، باران در کار من تاثیری نداشت و شب و روز کار می‌کردم تا بتوانم مغازه‌ای تهیه کنم و محصولات غذایی خود را به فروش برسانم. هیچ‌گاه ناامید نمی‌شدم و از ناملایماتی که سر راهم به وجود می‌آمد دلسرد نمی‌شدم. مثلا بسیاری از افراد بودند که محصولات غذایی خود را با بسته‌بندی بهتر و زیباتر تهیه می‌کردند و وقتی که من به مغازه‌ها مراجعه می‌کردم با پاسخ منفی روبه‌رو می‌شدم و به من می‌گفتند محصولات تو در مقایسه با دیگران بی‌کیفیت است! اما من از این انتقادها برای کار بهتر و محصول باکیفیت‌تر استفاده می‌کردم و هر روز کارم را بهتر از روز قبل ارائه می‌دادم تا اینکه طوری شده بود که دیگر مغازه‌ها فقط محصولات من را می‌خریدند و از دیگران خریداری نمی‌کردند. گاهی کالاهایم را به مغازه‌ها به طور نسیه می‌دادم و حتی برخی مواقع خودم کالاهایم را به در خانه‌ها و مدارس و کارگاه‌ها می‌بردم و از نزدیک با انتقادهای آنان روبه‌رو می‌شدم تا کیفیت محصول خود را افزایش دهم.»
این صاحب صنایع غذایی موفق خاطرنشان می‌کند: «موفقیت و سعادت به وسیله خود ما انسان‌ها تعیین می‌شود و اینکه برخی از افراد می‌گویند شانس نداریم قابل قبول نیست. کافی است مقداری همت، پشتکار و تلاش از خود نشان دهند و به یاری خداوند امیدوار باشند، آن‌گاه خواهند دید که خداوند صدها برابر به انسان لطف و رحمت می‌کند و نعمت خود را از بندگان پرتلاش و زحمتکش دریغ نمی‌کند.»
آری دستاورد هر زندگی حاصل تعبیر و تفسیر خود شخص است و هر کسی می‌تواند داستان زندگی خود را با دستان پرتوان خود به نگارش درآورد.