لزوم آگاهی مردم از کم و کیف معاهده خطرناک FATF- بخش پایانی
پرهیز از تمرکز بر کنوانسیون‌های غربی
هدیه آقاپور
متاسفانه FATF و حامیانش دقیقا پا جا پای برجام می‌گذارند و از عواقبش ترسی ندارند همان‌طور که در برجام دیدیم وقتی کاستی‌های قرارداد بر همگان روشن شد و دیگر دولت نمی‌توانست آن را دستاورد تلقی کند به دنبال شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت آن بود، این درحالی است که از ابتدا رهبری با بینش سیاسی خود مخاطرات مذاکرات را گوشز‌د کرده و اعلام کردند که به آن خوش‌بین نیستند.
و این شیوه بستن دهان منتقدان با دروغ بدون توجه به مصلحت کشور همچنان از سوی برخی جریانات ادامه دارد و در این میان نمایندگان و دلسوزان نظام و انقلاب باید هوشیار و بیدارباشند و دست آنان را بخوانند.
بستن دهان منتقدان
با دروغ و وعده توخالی
دقیقا این اتفاق برای FATF نیز تکرار شد و جریان حامی قرارداد برای بستن دهان منتقدان و تصویب لایحه جنجالی FATF به دروغ مدعی شد که رهبری با این لایحه موافق است، پس از اعلام نظر صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی بار دیگر رو سیاهی آن به صورت حامیان باقی ماند!
به عنوان مثال محمود صادقی نماینده فراکسیون اصلاح‌طلبان مجلس به دروغ مدعی شد که بیت رهبری موافق FATF است! در توئیتی نوشت: «مراجع امنیتی و نظامی ایران و دفتر رهبر انقلاب که بعضا نسبت به لوایح مبارزه با پولشویی نظر مساعد نداشتند، پس از توضیحات کارشناسان اقتصادی و بانکی تغییر نظر دادند؛ این موضوع را دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس مجلس چندین بار در جلسات علنی و غیرعلنی اعلام کرده‌اند.»
این درحالی است که پیش‌تر ادعای برخی اشخاص درخصوص «نظر مساعد دفتر رهبری درباره لوایح مبارزه با پولشویی» توسط دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تکذیب شده بود.
یکی دیگر از نمایندگان عضو فراکسیون امید نیز مدعی دیدار رئیس‌مجلس و رهبری پیرامون FATF شده بود که توسط علی لاریجانی تکذیب شد.
دو توجیه نامعقول موافقان
دو توجیه از سوی نمایندگان موافق این قرارداد ارائه شد. در همین رابطه مجتبی ذوالنور نماینده مردم قم و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «این دست از قراردادها همان‌طور که حضرت آقا فرمودند استعماری هستند و یک تعدادی از افراد به عنوان شاکله و استخوان بندی تدوین این قراردادها از قدرت‌های خارجی تصمیمی اتخاذ می‌کنند و سعی می‌کنند باقی کشورها را به خود ملحق کنند، بنابراین کشورهایی که جدیدا عضو این قراردادها می‌شوند دیگر هیچ تصرفی در ماهیت آن ندارند.»
وی ادامه می‌دهد: «به دلایل متعدد طبیعتا چنین اقدامی مطلقا نمی‌تواند به نفع ما باشد، لذا ما در مجلس تلاش کردیم که تعویق شش ماهه باشد زیرا نمی‌توانستیم آن را از دستور کار مجلس خارج کنیم.»
ذوالنور اضافه می‌کند: «ما چند کار می‌توانستیم انجام دهیم، یکی آنکه آن را از دستور مجلس خارج کنیم که ممکن نبود چون لایحه است و دولت فرستاده بنابراین مجلس به کلی نمی‌تواند آن را خارج کند درنتیجه تصویب یا رد آن پیش روی ما بود اما متاسفانه احساس کردیم با تبلیغ و موافقانی که وجود دارد احتمال رای‌آوری این لایحه زیاد است لذا تلاش کردیم حداقل زمان افکار برخی نمایندگان را روشن کند و این مسئله به تعویق افتاد، البته اگر رئیس مجلس تعویق نمی‌انداخت ما ابستراکسیون می‌کردیم و از حد نصاب می‌انداختیم.»
عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی تاکید می‌کند: «ما بر همان موضع خود پایدار هستیم و با توجه به فرمایشات شفاف مقام معظم رهبری اگر این کنوانسیون استعماری به مجلس بیاید رد خواهد شد.»
وی می‌افزاید: «کنوانسیون مقابله با منابع مالی تروریسم پازلی از FATF است و اتفاقا بدترین آن هم می‌باشد بنابراین به شدت آن را رد می‌کنیم چرا که تعریف ما از تروریسم با غربی‌ها متفاوت است درحالی که در این کنوانسیون آنها مصادیق تروریسم را برای ما تعیین می‌کنند.»
ذوالنور با اشاره به اینکه منافقین از لیست تروریسم آمریکا خارج شده است، می‌گوید: «غرب حزب‌الله لبنانی که از استقلال و عزت کشورش در برابر لبنان دفاع می‌کند را تروریست می‌نامد، حشدالشعبی هم به همین ترتیب در نتیجه چالش اصلی ما همین جا است البته برخی می‌گویند خب ما شرطی برای آنها تعیین می‌کنیم اما این شرط زمانی برای آنها قابل قبول است که دیگر کشورهای عضو اعتراضی نداشته باشند درحالی که طبیعی است آمریکا و هم پیمانانشان روی شرط ما معترض باشند.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یادآور می‌شود:«از سوی دیگر عده‌ای می‌گویند اگر دیدیم به نفع ما نیست از این پیمان خارج می‌شویم! درحالی که ما اگر بخواهیم از پیمان خارج شویم یک روالی دارد به این ترتیب که نامه بنویسیم به دبیرکل سازمان ملل و بعد زمانی که دبیرکل نامه ما را اعلام وصول کرد از آن زمان به بعد ظرف یک سال فرصت دارد جواب مارا بدهد، یعنی یک سال دیگر تمام تعهداتمان را باید انجام دهیم.»
وی در پایان خاطرنشان می‌کند:«مشکل ما اکنون FATF نیست، اگر بانک‌های بزرگ دنیا با ما همکاری نمی‌کنند به این دلیل است که سایه تحریم‌های آمریکا روی ما است و آنها از ترس جریمه‌های این کشور با ما همکاری نمی‌کنند از طرف دیگر هم در این مدت مگر با FATF همکاری نداشتیم؟ اما همچنان همکاری با ما صورت نگرفت و ما رتبه پنجم خاکستری لیست آنها هستیم!»
بازگشت تحریم‌های ثانویه و تمر کز بیهوده بر FATF
هنگامی که سخن از FATF به میان آمد برای همگان این سوال مطرح شد که چرا تاکنون خبری از آن نبود در همان برهه زمانی که برجام هم برقرار بود (البته به صورت یک طرفه) اعضای وزارتخارجه به آن پاسخ مشابهی دادند.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه در شهریور 95 اعلام کرد: این توافق هیچ ربطی به برجام ندارد و در دولت قبلی به صورت لایحه ارائه شد که مجلس هم تصویب کرد اما به دلیل تحریم و قطع ارتباط مالی با دنیا این موضوع را نمی‌دیدیم اما امروز که تحریم‌ها برداشته شده این مسئله خود را نشان داده است!
این درحالی است که چند ماه پس از برجام مشخص گردید که بانک‌های بزرگ خارجی حتی با وجود توافق برجام، حاضر به همکاری با ایران نیستند و امروز نیز با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های ثانویه این سوال پرسیده می‌شود که با وجود تحریم دیگر چه لزومی به تمرکز بر روی FATF است؟
در پاسخ به این سوال سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «با بیانات مقام معظم رهبری پیرامون این جنس از کنوانسیون‌ها دیگر طرح الحاق کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم منتفی است زیرا حضرت آقا صراحتا آن را رد کردند و اینکه دوماه تعلیق باشد و غیره موضوعی است که ما از آن دیگر عبور کردیم.»
وی ادامه می‌دهد: «رهبری صراحتا فرمودند این نوع کنوانسیون‌ها پخت و پزش به دست سیستم‌های استکباری است و سر و ته آن معلوم نیست دست کیست بنابراین نیازی به عضویت در آن نیست ، رهبری یک ویژگی برجسته‌ای دارند وآن این است که وقتی انتقادی می‌کنند راه‌حل هم ارائه می‌دهند ایشان در همان بیاناتشان فرمودند که خودتان طرح و لایحه قانونی تهیه کنید و مفاد همین کنوانسیون‌ها را با صرف نظر کردن از مضرات، نکات مفیدش را به عنوان لایحه تصویب کنید.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح می‌کند: «دو ماه مسکوتی در اصل منتفی است، نکته دیگر اینکه ما با FATF به این شکل آشنا نبودیم هنگامی که برجام شکل گرفت شعار‌های زیادی داده شد از جمله اینکه؛ برجام همه مشکلات را حل می‌کند، آب آشامیدنی را حل می‌کند،محیط زیست را حل می‌کند، مشکلات نظام مالی و و سرمایه‌گذاری را حل می‌کند اما دیدیم اجرایش در حالی صورت گرفت که جمهوری اسلامی ایران تمامی تعهداتش را عملیاتی کرد اما مشکلی حل نشد و غربی‌ها در حوزه مالی و پولی با ما کار نکرده و نمی‌کنند.»
نقوی حسینی می‌افزاید:«اعتراض کردیم که برجام منعقد گردید تا کارهای پولی مالی ما انجام شود اما گفتند شما باید از لیست FATF خارج شوید به همین جهت وزیر اقتصاد وقت دولت یازدهم رفت و توصیه‌های چهل‌گانه FATF را اما کرد و برگشت، به این توصیه‌ها نیزعمل کردیم و لوایح مربوط به توصیه‌ها یکی پس از دیگری به مجلس ارسال شد و بحث‌های زیادی صورت گرفت که بسیاری از این‌ها با اصول و اعتقادات ما مغایرت دارد.»
وی اضافه می‌کند: «ما در تعریف تروریسم اختلاف ریشه‌ای داریم، آنها هر گروهی را که در جهت منافعشان آدم بکشند تروریست نمی‌دانند و هر گروهی که در مقابل ظلم و تجاوز‌گری بایستند را تروریسم می‌دانند.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تصریح می‌کند:» این نوع کنوانسیون‌ها همه اطلاعات و تراکنش‌های مالی ما را در اختیار دشمنان می‌گذارد و متوجه می‌شوند که ما چگونه کار اقتصادی می‌کنیم و نقل و انتقال پولی ما چگونه است و می‌توانند آن راه‌ها را بر ما ببندند.»
نقوی حسینی با بیان اینکه به اظهار نظر کوهن معاون خزانه‌داری آمریکا نگاه کنید به صراحت می‌گوید که ما برای تحریم‌های موثر علیه ایران به اف‌ای تی اف نیاز داریم چون می‌تواند اطلاعات لازم را در اختیار ما بگذارد، می‌گوید: « بنابراین آنها FATF را برای این می‌خواهند که برامور پولی ما مسلط شوند.»
وی تاکید می‌کند: «بحث اصلی ما این است؛ اکنون که برجام کم لن یکن شده و تحریم‌های ثانویه آمریکا باز می‌گردد شما عضو FATF باشید یا نباشید، تحریم‌های آمریکا نمی‌گذارد که با نظام پولی ما کار کنند.»
وی در پایان خاطر نشان می‌کند: « طرح لوایح چهارگانه FATF منتفی است و مجلس باید خودش ابتکار عمل را به دست گرفته و قانون‌گذاری کند.»
قانون‌گذاری و ریل‌گذاری
حرکت اجرایی کشور
از هر آنچه گفتیم و شنیدیم، سخن دوست خوش‌تر است. به عنوان حسن ختام، کلام صریح رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با نمایندگان مجلس را می‌آوریم تا تکمیل‌کننده تمامی نظرات و تحلیل‌ها باشد.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار«قانون‌گذاری و ریل‌گذاری حرکت اجرایی کشور» را مهم‌ترین وظیفه مجلس خواندند و با تاکید بر افزایش مستمر کیفیت قانون‌گذاری، نکات مهمی را در این زمینه بیان کردند. همچنین توجه به «اولویت‌های کشور و پرهیز کامل از قانون‌گذاری در زمینه مسائل کم اهمیت» را مورد تاکید قرار دادند.
ایشان در همین بحث ، در زمینه معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی گفتند: این معاهدات ابتدا در اتاق‌های فکر قدرت‌های بزرگ و برای تأمین منافع و مصالح آنها پخت و پز می‌شود و سپس با پیوستن دولت‌های هم‌سو یا دنباله رو یا مرعوب، شکلِ به ظاهر بین‌المللی می‌گیرد به‌گونه‌ای که اگر کشور مستقلی مانند ایران، آنها را قبول نکند او را مورد هجوم شدید قرار می‌دهند که مثلاً ۱۵۰ کشور پذیرفته‌اند شما چطور آن را رد می‌کنید؟
رهبر معظم انقلاب در تبیین راه صحیح برخورد با این‌گونه کنوانسیون‌ها افزودند: همان‌گونه که درباره «برخی کنوانسیون‌های بین‌المللیِ اخیراً مطرح شده در مجلس» گفتیم، مجلس شورای اسلامی که رشید و بالغ و عاقل است، باید مستقلاً در موضوعاتی مثل مبارزه با تروریسم یا مبارزه با پولشویی قانون‌گذاری کند.
ایشان افزودند: البته ممکن است برخی مفاد معاهدات بین‌المللی خوب باشد اما هیچ ضرورتی ندارد با استناد به این مفاد به کنوانسیون‌هایی بپیوندیم که از عمق اهداف آنها آگاه نیستیم یا می‌دانیم که مشکلاتی دارند.