رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم بیست و نهمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) فرمودند:«ملت و دولت ایران این را تحمل نخواهد کرد که هم تحریم باشد هم در محدودیت و حبس هسته‌ای».
ایشان مسئولان سازمان انرژی هسته‌ای را موظف کردند به سرعت آمادگی‌های لازم را برای رسیدن به 190 هزار سو (البته فعلاً در چارچوب برجام) فراهم آورند و مقدمات اجرای مسائلی را که رئیس‌جمهور دستور داده‌اند را از 15 خرداد آغاز کنند.
غنی‌سازی 190 هزار سو
علی اکبر صالحی معاون رئیس‌جمهور و رئیس‌سازمان انرژی اتمی- سه‌شنبه هفته گذشته(15 خرداد)- در نشستی خبری در پی دستور رهبر معظم انقلاب به سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: رهبر انقلاب فرمانی صادر کردند که سازمان در یکسری زمینه‌ها که در چارچوب برجام است فعالیت‌هایی را آغاز کند و سرعت ببخشد.
وی درباره مقدمات غنی‌سازی 190 هزار و زمان رسیدن به این میزان گفت: مقدمات آن یک سالن مونتاژ است که خیلی از کارهای این سالن را انجام دادیم و امیدواریم ظرف هفته‌ها و یکی دو ماه آینده از هر حیث آماده‌باشد، ولی این به معنای شروع مونتاژ سانتریفیوژهای جدید به مفهوم تولید انبوه نیست. این امکانات هست که اگر خدای نکرده برجام فروریخت که امیدوارم چنین نشود، ما دنبال این نباشیم که بخواهیم سالن ایجاد کنیم.
رئیس‌سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: در صورتی که برجام فرو بریزد ظرفیت این سالن مونتاژ اینقدر بالاست که در زمان کوتاهی می‌توانیم به این ظرفیت (190 هزار سو) برسیم.
گفتنی است ایران در روزهای گذشته در نامه‌ای رسمی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برنامه زمانی مدنظر خود برای تولید هگرافلوراید اورانیوم را اطلاع‌رسانی کرده بود. همه این اقدامات در چارچوب برجام است.
«هیثر نوئرت» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، سه‌شنبه هفته گذشته به حرکت ایران به سمت تقویت میزان غنی‌سازی اورانیوم واکنش نشان داد. نوئرت در اظهارنظری گستاخانه گفت: وزیر خارجه [مایک] پمپئو در سخنرانی خود سیاست ما درباره نحوه حرکت به پیش را تشریح کرد. او در آن سخنرانی به صراحت گفت که ایران باید غنی‌سازی [اورانیوم] را متوقف کرده و از بازفرآوری پلوتونیوم خودداری کند.
«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا نیز پنج‌شنبه هفته گذشته در حساب کاربری خود در توئیتر به قصد ایران برای افزایش ظرفیت غنی‌سازی چنین واکنش نشان داد: گزارش‌ها درباره قصد ایران برای افزایش ظرفیت غنی‌سازی را تحت نظر داریم. به ایران اجازه نخواهیم داد سلاح اتمی بسازد. ایران از عزم ما آگاه است.
«مایا کوکسیانچیچ» سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در واکنش به اظهارات صالحی در اظهارنظری گستاخانه اعلام کرد که اقدام جدید ایران در راه‌اندازی سالن مونتاژ سانتریفیوژ، ناقض تعهدات برجامی تهران نیست ولی به گام‌های «اعتمادسازی» که ایران باید به سمت اروپا بردارد، کمکی نمی‌کند. «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه نیز در واکنش به تصمیم ایران برای افزایش غنی‌سازی اورانیوم، این اقدام را به عبور از خط قرمز تعبیر کرد اما در عین حال اعلام کرد که چنین اقدامی در راستای توافق وین است.
تولید بالای ماشین‌ها
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز (سه‌شنبه هفته گذشته) در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی گفت: ما خارج از برجام انتخاب‌های متعددی داریم، اما فعلا براساس فرمایشات رهبری در چارچوب برجام پیش می‌رویم، منتها کارهایی که شاید می‌شد سال‌های بعد انجام دهیم در زمان کوتاه‌تری انجام می‌دهیم.
کمالوندی درخصوص اقدامات ایران در صورت خروج از برجام گفت: چو فردا شود فکر فردا کنیم، وقتی قرار شد که ما از برجام خارج شویم بهتر است درباره آن صحبت کنیم اما بارها این مسئله را گفته‌ایم که ما ظرفیت‌های لازم را ایجاد کرده‌ایم، اما این به معنای آن نیست که از این ظرفیت‌ها تا زمانی که برجام ادامه دارد، استفاده کنیم. ..ما این سال‌ها دست روی دست نگذاشته و کارهای زیادی را انجام داده‌ایم و زمانی که شرایط تغییر کند ایران به هیچ وجه دست بسته نخواهد بود و شرایط به گونه‌ای پیش خواهد رفت که طرف مقابل متحیر خواهد شد. یک نمونه از این اقدامات ما تولید بالای ماشین‌هاست بخصوص ماشین‌های جدید و وقتی که اینها نصب شوند ذخیره ما که الان هفت هزار سو است می‌تواند چند برابر شود که اجازه بدهید آمار دقیق افزایش آن را اینجا مطرح نکنیم، اما طبیعی است که در آن صورت انباشت محصول ما خیلی بالا خواهد بود.
نامه‌نگاری اروپا
به گزارش اسپوتنیک، وزرای امور خارجه و دارایی انگلیس، آلمان و فرانسه در نامه‌ای به تاریخ چهارم ژوئن (۱۴ خرداد) برای «مایک پمپئو» و «استیون منوشین» وزرای خارجه و خزانه‌داری آمریکا با ابراز نگرانی از احتمال خروج ایران از توافق هسته‌ای از آمریکا خواستند تا شرکت‌هایی را که با ایران کار می‌کنند، تحریم نکند. این نامه به امضای «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم رسیده است.
همکاری در بخش‌های مربوط به داروسازی، بهداشت و درمان، صنعت برق، هواپیماهای غیرنظامی و زیر ساخت‌ها و امور بانکی مواردی هستند که در این نامه به آنها‌اشاره شده است. این موضع‌گیری در شرایطی صورت گرفت که پیشتر سازمان انرژی اتمی ایران به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسانده بود که تهران قصد دارد ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد. کمیسیون اروپا چهارشنبه هفته گذشته ساز و کار موسوم به قوانین مسدودساز را به منظور مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به‌روزرسانی کرد اما تحلیلگران، این اقدام را بیشتر گامی نمادین می‌دانند تا اقدامی که احتمالا آثار عملی خواهد داشت.
بعید است!
«ویلبر راس» وزیر بازرگانی آمریکا در مصاحبه با شبکه «سی. ان. بی. سی» در پاسخ به سؤالی درباره نامه سه کشور عضو اتحادیه اروپا به آمریکا گفت: بعید است که دولت این کشور با درخواست اتحادیه اروپا برای معاف شدن از تحریم‌های ایران موافقت کند.
در نامه کشورهای اروپایی به آمریکا، تأکید شده بود که در صورتی که تحریم‌های ثانویه علیه شرکت‌های اروپایی همکار با ایران اجرا شوند، بقای برجام به خطر می‌افتد و بعید است که بتوان ایران را به ماندن در توافق راضی کرد.
«راس» همچنین تایید کرد که این کشور با شرکت چینی «زد. تی. ای» برای ادامه حضور در بازار آمریکا، مشروط به پرداخت جریمه‌ای سنگین و اجرای شرایطی بی‌سابقه، رسما به توافق رسیده است.
این غول فناوری چین از سوی مقام‌های آمریکایی به دور زدن تحریم‌های ایران و کره شمالی و ارسال قطعات آمریکایی به این دو کشور متهم شده است. واشنگتن به همین بهانه، این شرکت را از حضور در بازار آمریکا و همچنین استفاده از قطعات آمریکایی در محصولاتش منع کرده بود. این تصمیم آمریکا، زد. تی.‌ای را با ضرر هنگفت مواجه کرد و حتی برخی کارشناسان معتقد بودند که ادامه این ممنوعیت می‌تواند بقای این شرکت را با تهدید مواجه کند.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد آمریکا با اثبات خود به عنوان یک «شریک غیرقابل اعتماد» پس از خروج از توافق هسته‌ای ایران در تلاش است مانع پای‌بندی طرف‌های دیگر برجام به این توافق شود.
نامه ظریف
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه در نامه‌ای به همتایان خود با بیان اینکه تک‌تک اعضای جامعه بین‌المللی موظفند در برابر قانون‌گریزی و قلدرمآبی آمریکا بایستند، نوشت: اگر قرار به ادامه برجام باشد، سایر طرف‌ها و شرکای تجاری باید اطمینان دهند خسارات ایران جبران می‌شود.
ظریف تاکید کرد: افزایش، تغییر و مذاکره مجدد درباره گستره، مقررات و چارچوب زمانی برجام ممکن نیست.
وی تصریح کرد: ایران تصمیم گرفته است تا با حسن نیت از سازوکارهای برجام برای یافتن راه‌حل مناسب و تعیین امکان و چگونگی تضمینِ بهره‌برداری کامل مردم ایران از برجام از سوی طرف‌های باقیمانده در این توافق و سایر شرکای اقتصادی استفاده کند، ولی چنانچه پس از به کار بستن راهکارهای موجود، حقوق و بهره‌مندی مردم ایران جبران نشود، ایران همانگونه که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نیز آمده، حق دارد تا اقدامات متناسب در پاسخ به اقدامات غیرقانونی مستمر و متعدد آمریکا، به ویژه خروج این کشور از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تمامی تحریم‌های یکجانبه علیه ایران انجام دهد.
«رضا نجفی» نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنج شنبه هفته گذشته پس از نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین در جمع خبرنگاران گفت: فرصت اروپا برای تصمیم‌گیری و ارائه تضمین‌های عملی به ایران، نامحدود نیست. چند هفته، یعنی چند هفته، نه چند ماه.
امتناع بانک سرمایه‌گذاری اروپا
به گزارش فارس، بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) که اخیراً از جانب اتحادیه اروپا برای ورود به بازار ایران و مقابله با اثرات بازگشت تحریم‌های آمریکا، تحت فشار قرار گرفته بود، حاضر به پذیرفتن پیشنهاد اتحادیه نشد.
آنطور که یکی از مقامات اتحادیه اروپا به رویترز گفته، این بانک که بخش اعظمی از سرمایه خود را از آمریکا تأمین می‌کند، از بیم رویارویی با تحریم‌های ثانویه آمریکایی‌ها، حاضر به ورود به بازار ایران نشده است.
بانک سرمایه‌گذاری اروپا، در حقیقت بازوی مالی اتحادیه اروپا برای ارائه خدمات مالی به کشورهای مدنظر اتحادیه است و این تقابل هیئت‌مدیره بانک با تصمیم سران اتحادیه اروپا، نمایانگر میزان قدرت اتحادیه برای حمایت از ادامه تعاملات تجاری-مالی با ایران تحت سایه برجام بدون آمریکا است.
به گزارش خبرگزاری‌ها، دولت آمریکا سه‌شنبه هفته گذشته از دولت‌ها و شرکت‌های بین‌المللی خواست با ایران تجارت نکنند.
رویترز در گزارشی نوشت: فرستادگان وزارت‌‌خانه‌های خزانه‌داری و خارجه آمریکا با سفر به کشورهای دیگر می‌کوشند آنها را از تجارت با ایران منع کنند. دیپلمات‌های آمریکایی اخیرا به ژاپن و اروپای غربی سفر کرده‌اند تا این کشورها را از ادامه تجارت با ایران برحذر دارند.
دبّه بوئینگ و پژو
خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت: شرکت هواپیماسازی بوئینگ اعلام کرده است که هیچ هواپیمایی به ایران تحویل نخواهد داد.
سخنگوی بوئینگ در این خصوص گفت: ما به ایران هیچ هواپیمایی تحویل نداده‌ایم و از آنجا که دیگر مجوزی برای فروش هواپیما به ایران در این مقطع زمانی نداریم، هیچ هواپیمایی به ایران تحویل نخواهیم داد.
بر اساس قرارداد بین شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) با شرکت بوئینگ، قرار بود 80 هواپیما به ایران تحویل شود. قرار بود که ۵۰ فروند از این هوپیماها مدل ۷۳۷ و ۳۰ فروند دیگر مدل ۷۷۷ پهن پیکر باشند که در یک دوره ۱۰ ساله به ایران ایر تحویل شوند. ارزش این قرارداد بیش از 16 میلیارد دلار ذکر شده بود.
بوئینگ در حالی به قرارداد خود با ایران وفا نمی‌کند که روز دوشنبه، شرکت فرانسوی پژو - سیتروئن نیز اعلام کرد که سرمایه‌گذاری‌های خود در ایران را متوقف می‌کند.