حنیف غفاری
 طی هفته‌های اخیر شاهد فضاسازی سیاسی، رسانه‌ای و تبلیغاتی کشورهای غربی علیه توان موشکی کشورمان هستیم. متعاقب شکست داعش در سوریه و عراق که به مثابه شکست غرب در منطقه تلقی می‌شود، این روند تشدید شده است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نیز در سخنرانی جنجالی خود علیه توافق هسته‌ای، خواستار گنجانده شدن موضوع توان موشکی ایران در برجام  به عنوان یکی از پیش شرط‌های حفظ توافق هسته‌ای از سوی آمریکا شد. از سوی دیگر، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه نیز طی روزهای اخیر بارها نسبت به توان موشکی کشورمان ابراز نگرانی کرده و خواستار مذاکره با ایران بر سر این موضوع شده است. همان گونه که مشخص است، میان مقامات غربی در تقابل با برنامه موشکی ایران نوعی تقسیم کار صورت گرفته است. در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:
1- در ملاقات ماه سپتامبر(شهریور ماه) میان روسای جمهور آمریکا و فرانسه در حاشیه برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک مقرر گردید تا پاریس فشارهای خود بر تهران را بابت برگزاری مذاکرات موشکی تشدید کند. اگرچه قبل از این دیدار نیز مقامات فرانسوی خواستار مذاکره بر سر توان موشکی و دفاعی ایران شده بودند، با این حال متعاقب این ملاقات، فشارهای فرانسه بر سر تحدید توان موشکی و دفاعی کشورمان به صورت تصاعدی و فزاینده افزایش پیدا کرده است. حتی امانوئل ماکرون کار را به جایی رساند که مسئولیت حمله موشکی انصارالله به ریاض را به گردن جمهوری اسلامی ایران انداخت و به این بهانه، از توان موشکی کشورمان به عنوان تهدیدی برای امنیت منطقه یاد کرد. بنابراین، مواضع اخیر فرانسه در تقابل با برنامه موشکی ایران تصادفی یا اتفاقی نبوده و معلول تقسیم کاری است که میان ترامپ و ماکرون صورت گرفته است.
2- در جریان برگزاری سلسله مذاکرات هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5 در ژنو و وین، لوران فابیوس وزیر امور خارجه وقت فرانسه نقش پلیس بد را ایفا کرد و حتی یک بار مانع از انعقاد توافق موقت ژنو میان طرفین گردید. هم اکنون، امانوئل ماکرون از سوی ترامپ مامور شده است تا بار دیگر نقش پلیس بد را در قبال توان موشکی ایران ایفا کند، با این تفاوت که هنوز میز مذاکره‌ای چیده نشده و در آینده نیز مذاکراتی وجود نخواهد داشت! حتی برخی منابع خبری و تحلیلی معتقدند که رئیس‌جمهور آمریکا در قبال این نقش‌آفرینی پاریس، وعده‌هایی به ماکرون داده است. یکی از این وعده‌ها، تجدید نظر در توافق آب و هوایی پاریس می‌باشد. اگرچه مقامات فرانسوی به صورت مستمر تاکید می‌کنند که موضوع توافق آب و هوایی پاریس ارتباطی با موضوعات دیگر در سیاست خارجی این کشور ندارد، اما واشنگتن و پاریس نگاهی مجزا نسبت به پدیده‌های جاری در حوزه سیاست خارجی خود ندارند!
3- در جریان برگزاری مذاکرات هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5 بین سال‌های 1392 تا 1394، جان کری وزیر امور خارجه سابق آمریکا نیز خواستار گنجاندن موضوع توان موشکی ایران در برجام بود. حتی کار به جایی رسید که مذاکرات مسقط در سال 1393 به دلیل اصرار طرف آمریکایی بر سر این موضوع با شکست مواجه شد. «ریچارد نفیو» عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا  که از وی به عنوان معمار تحریم‌های ایران نیز یاد می‌شود، اخیرا تاکید کرده است که واشنگتن در آن دوران پس از اینکه نسبت به شکست مذاکرات (در صورت اصرار بر سر گنجاندن موضوع توان موشکی ایران در برجام) اطمینان پیدا کرد، ناچار شد از مواضع خود در این خصوص عقب‌نشینی کند. با این حال وی پیشنهاد داده است که در برهه فعلی می‌توان بر سر موضوعاتی مانند توان و برد و حتی تعداد موشک‌های ایران وارد مذاکره شد! از این رو میان دموکرات‌ها و جمهوری خواهان آمریکا بر سر تقابل موشکی با ایران کمترین اختلاف نظری وجود ندارد. حدود یک ماه قبل نیز مجلس نمایندگان آمریکا قطعنامه‌ای را تحت عنوان «قانون اجرایی برنامه موشکی بالستیک ایران و تحریم‌های بین‌المللی «‌را با اکثریت آرا به تصویب رساند. نکته قابل توجه در این خصوص، همراهی مطلق دموکرات‌های کنگره با جمهوری خواهان بود، به گونه‌ای که حتی یک نفر از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با این موضوع مخالفت نکرد.
4- صورتبندی «تقابل موشکی غرب با ایران» بر خلاف آنچه تصور می‌شود، چندان دشوار نیست. آمریکا و تروییکای اروپایی جهت مقابله با توان دفاعی و موشکی ایران وارد معامله شده‌اند. واشنگتن و پاریس دو بازیگر اصلی آن سوی معادله هستند، ضمن آنکه لندن و برلین نیز از قبل در این خصوص به کاخ سفید و کاخ الیزه چراغ سبز نشان داده‌اند. بنابراین، در بعد ماهوی موضوع، میان واشنگتن و تروییکای اروپایی اتفاق نظر وجود دارد. با این حال در بعد ظاهری و شکلی موضوع، میان آمریکا و متحدان آن تنها یک اختلاف وجود دارد: ترامپ معتقد است که توان موشکی ایران باید در ذیل برجام و در ارتباط با سند توافق هسته‌ای گنجانده شود. این در حالیست که تروییکای اروپایی و دموکرات‌های آمریکا معتقدند موضوع توان موشکی ایران باید به عنوان یک موضوع جداگانه و در قالب توافقی ثانویه منعقد شود. بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس و زیگمار گابریل وزیر امور خارجه آلمان نیز به مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که تلاش برای تغییر برجام از طریق یک  الحاقیه  (که شامل توان موشکی ایران نیز شود) امکانپذیر نیست، اما می‌توان در قالب توافقی ثانویه (برجام 2) این اقدام را صورت داد. حتی افرادی مانند رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا نیز با این ایده موافق هستند، با این حال سناتورهایی مانند تام کاتن و سیاستمدارانی مانند نیکی هیلی همچنان با آن مخالفت می‌کنند.
5- منازعه روبنایی و شکلی آمریکا و تروییکای اروپایی بر سر نحوه تحدید توان موشکی ایران، اساسا اهمیتی برای جمهوری اسلامی ایران ندارد. مسئله اصلی این است که بر سر کلیت موضوع میان واشنگتن و شرکای اروپایی آن اتفاق نظر وجود دارد. به عبارت بهتر، «جنبه ظاهری» موضوع نباید دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما را از توجه به «جانبه ماهوی» و « زیر بنایی» موضوع باز دارد. آنچه مسلم است اینکه تنها راه ممکن برای خنثی سازی هر گونه اقدام آمریکا و متحدان اروپایی آن علیه توان موشکی ایران، مخالفت مطلق با هرگونه مذاکره موشکی با آنها و از سوی دیگر، تقویت روز افزون توان دفاعی کشورمان است. همچنین تروییکای اروپایی نیز باید بابت بازی در زمین آمریکا مورد بازخواست جدی دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار گیرند. بدون شک در صورت مواجهه قاطعانه و هوشمندانه با این موضوع، تقسیم کار کاخ سفید و کاخ الیزه و دو کشور اروپایی آلمان و فرانسه در تقابل با توان دفاعی و موشکی کشورمان به جایی نخواهد رسید.