نگاهی به پنجمین نمایشگاه «ایران نوشت» و استقبال عمومی از طرحها و تولیدات نوشت افزار ایرانی-بخش نخست
نوشت افزار داخلی برازنده دانشآموز ایرانی
چند روزی بیشتر تا آغاز بهار تعلیم و تربیت باقی نمانده است ؛ شور واشتیاق تهیه وسایل نو برای استقبال از سال تحصیلی جدید در خانوادههایی که دارای فرزند محصل هستند، جریان دارد.اشتیاقی که در چشمان هر دانشآموزی موج میزند، فارغ از آنکه فرزند یک خانواده غنی باشد یا فقیر؟ بچهها از قاب تلویزیون یا پشت ویترین تزیین شده مغازهها چشمشان به دفترهای رنگارنگ و متنوع و کیف و کفشهای طرح امسال که میافتد، بعضا قول و قرار هایشان که هنوز وسایلشان نو است و نیاز به برخی وسایل ندارند را فراموش میکنند.در این میان هیچ پدر و مادری هم تاب دیدن نگاه پرحسرت فرزندش را ندارد و با هر مشقت مالی سعی در تهیه وسایل میکند.
موضوع مهمتر آن است که آیا هر دفتر، کیف و وسیلهای با هر طرحی برای بچهها مناسب است؟ آیا طرحهای فانتزی و به ظاهر زیبایی که با هویت ملی ما بیگانه هستند، روی جلد یا لوازم تحریری که قرار است ساعتها با بچهها در ارتباط باشند، قرق نکردهاند؟!
رسانه، پشتوانهای موثر
در استقبال از نوشتافزار
مطلع شدیم که در میان بازار پر رونق طرحهای بیگانه، نمایشگاهی برای عرضه نوشت افزار ایرانی اسلامی در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان تهران برگزار شده است. این نمایشگاه که از چهاردهم تا سی و یکم شهریور ماه برقرار است؛ در حالی که تنها پنج سال از عمرش میگذرد، اما از استقبال نسبتا خوبی برخوردار است. این استقبال کم نظیر مردم بیش از هر چیز گویای این حقیقت است که اگر تولید داخلی نوشته افزار ایرانی جدی گرفته شود و برای طرحهای جدید بومی روی جلد دفترچهها و لوازم التحریر مدیریت کنند، مردم نیز به سمت نوشت افزار داخلی تمایل دارند.
از میان شور و نشاط غرفههای مستقر در نمایشگاه به قسمت روابط عمومی آن میروم و گفتوگویم را با وحید گرایلی، مدیر روابط عمومی پنجمین نمایشگاه ایران نوشت آغاز میکنم. وی که از سالهای نخست برگزاری این نمایشگاه در همین سمت در جریان برگزاری بوده است، میگوید: «کار را با سه برند آغاز کردیم و پس از چند سال که تعداد تولیدکنندهها به مرور افزایش یافت؛ مجمعی تحت عنوان نوشت افزار ایرانی- اسلامی شکل گرفت. این مجمع همانند اتحادیههایی که برای تمام اصناف موجود هستند، شروع به فعالیت کرد و پس از آن نمایشگاههای ایران نوشت بر پا شد.»
در پنجمین دوره از نمایشگاه ایران نوشت، حدود 60 تولیدکننده از سراسر کشور حضور پیدا کردهاند.
مدیر روابط عمومی نمایشگاه در حالی که معتقد است با گذشت چند روز از آغاز نمایشگاه، شاهد استقبال خوبی هستند، میگوید: « از هفته آینده در محل نمایشگاه ، آنتن زنده شبکه پویا و شبکه دو صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را نیز خواهیم داشت که این موضوع استقبال بازدیدکنندگان را بیشتر خواهد کرد.»
وحید گرایلی ادامه میدهد:« امسال به نسبت سالهای گذشته ، محصولات از نظر کمی و کیفی رشد قابل توجهی داشتهاند. استقبال مخاطبین و مخصوصا خانوادهها نیز از این محصولات دارای رشد بوده است.
به گونهای که از شهرستانهای مختلف با تولید کنندگان برای ارسال محصولات به شهرستانها تماسهای فراوانی گرفته شده است.»
وی در ادامه پیرامون تاثیر رسانه بر میزان استقبال از کالا توضیح میدهد:« پشتوانه رسانهای که محصولات غربی دارند - هرکدام از شخصیتهای کارتونی غربی شناخته شده، دست کم حدود ده سال پشتوانه قوی و مفصل انیمیشنی دارند، حتی بعضا در رسانه ملی در حال پخش هستند و بچهها با آنها آشنایند- به طور طبیعی جذابیت و علاقهمندی را خود به خود ایجاد میکند. از طرفی وقتی که ما به نسبت شخصیتهای کارتونی ایرانی کمتری داریم،در نتیجه در بازار هم توان داشتن سهم عمدهای را نخواهیم داشت.»
از این کارشناس اهل فن در مورد استقبال و موفقیت امیدبخش در رقابت با کالاها و طرحهای بیگانه و بعضا غربی میپرسم. وی پاسخ میدهد:
« استقبال چند سال اخیر از نوشت افزارهای ایرانی را میتوان حاصل تولید محصولاتی با طرحهایی از شخصیتهای محبوب بچهها دانست که پشتوانه رسانهای دارند. همچنین طیف سلیقههای مختلف نیز در تولیدات در نظر گرفته شده است. این نوشت افزارها تنها محدود به گروه سنی کودکان نیستند و برای نوجوانان و حتی نوشت افزارهای ایرانی متناسب دانشجویان نیز قابل عرضه میباشد.»
نوشت افزار ایرانی
نیازمند حمایت و نظارت
وحید گرایلی با وجود پیشرفت و رشدی که تولیدکنندههای نوشت افزار ایرانی در چند سال اخیر داشتهاند، رشد بیشتر این صنف را نیازمند حمایتهایی میداند و میگوید: «تولید کنندگان نوشت افزار ایرانی برای رقابت با تولیدکنندگان خارجی نیازمند آن هستند که میزان واردات تا حدی که دیگر باعث شکستن کمر تولیدکنندگان داخلی نباشد،کاهش یابد.»
وی در ادامه کلامش همچنین به نظارت بر تولیدکنندگاناشاره میکند و میگوید: «وزارت ارشاد و اداره کل چاپ میتوانند با نظارت بیشتر بر چاپخانهها و تولیدکنندگان زمینه این رشد را فراهم آورند؛ زیرا بسیاری از دفاتری که اکنون در بازار موجود است و سهم عمدهای از آن را به خود اختصاص داده اند؛ دفاتری هستند که طرحهای غیرایرانی روی آنها چاپ شده است.»
وی این موضوع را ناشی از هزینههایی اعم از حق تالیف ، خرید امتیاز و... که با چاپ طرح شخصیتهای داخلی بر بار هزینههای تولید کنندگاه اضافه میشود، میداند.
این در حالی است که در صورت کاهش میزان واردات و نظارت بیشتر ، تولید کنندگان داخلی این ظرفیت را دارند که با تولیدات خود به بازار وصل بشوند و لزوما این مهم نیازمند تزریق بودجه نیست و خود تولیدکنندگان میتوانند جلو برنده این جریان باشند.»
تولید و طراحی ملی
برای حفظ هویت ملی
مجیدی از اعضای گروه فرهنگی هنری پرسام که جزء غرفههای حاضر در پنجمین نمایشگاه ایران نوشت است در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کیهان میگوید :« شروع کار موسسه ما که خود جوش بوده، بنا بر دغدغههای فرهنگی است که حضرت آقا بر آن تاکید زیادی دارند. با توجه به انبوه نوشت افزارهای خارجی در کشور، روی تولید نوشت افزار داخلی متمرکز شدیم که هم ایرانی بودن و هم اسلامی بودن آن را در بر بگیرد.»
این دست اندر کار موسسه فرهنگی و هنری در حالی که رویکرد این موسسه را تولید داخلی میداند، در مورد تبلیغات انتظار بیشتری داشته و در ادامه میگوید:« میزان فروش محصولات تا کنون به نسبت سال گذشته کمتر بوده که میتوان تا حدودی آن را مبنی بر کمبود تبلیغات بیرونی و فراوانی اجناس خارجی دانست.»
مجیدی در ادامه میگوید :« مشکلی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم این است که حمایت نهادهای دولتی از جمله وزارت ارشاد بسیار کم است؛ چرا که ما یک ارگان کاملا خصوصی فاقد هرگونه حمایت دولتی هستیم و برای تامین حداقل خرجهای موجود نیازمند تبلیغ هستیم. »
وی فعالیت تخصصی موسسه را معطوف چهار سال اخیر میداند و همچنین معتقد است؛ در این چهار سال میزان استقبال مخاطبین از محصولات به نسبت خوب و رو به افزایش بوده است.
این کارشناس اهل فن میگوید :« تمرکز اصلی مجموعه بر روی قشر کودک و نوجوان است که تصور در ابتدا بر آن بود که با وجود رسانههای غربی ممکن است این کار سخت باشد؛ چرا که شخصیتهای خارجی به مدد تبلیغات بینالمللی گسترده عملا دارای جذابیت بیشتری برای این قشر است. اما علی رغم همه این مشکلات خوشبختانه با وجود اینکه در ابتدای فعالیت مجموعه عموم مخاطبین محصولات از خانوادههای مذهبی بودهاند، اما اکنون مخاطبین محصولات این مجموعه گروه بیشتری از عوام را در جامعه به خود اختصاص دادهاند. البته کاهش رونق اقتصادی و رکود در جامعه از عواملی است که بر میزان فروش محصولات به طور کلی تاثیرگذار بوده است.»
نوشتافزارهای بیگانه
ابزاری برای جنگ نرم
یک کارشناس فرهنگی حاضر در این نمایشگاه در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کیهان، از عوامل موفقیت به برقراری رابطه متقابل با مشتریاناشاره کرده و میگوید: «ما از طرحهای مشتریان استقبال میکنیم و در این زمینه مسابقاتی در فضای مجازی برگزار شده تا افرادی که علاقهمند و یا توانمند در ارائه طرح میباشند، با ما همکاری کنند.»
محسن محمدی راد ادامه میدهد: «فعالیت مجموعه ما رسالت محور نیز هست و هدف مان فقط فروش محصول و کسب درآمد نیست. در واقع ما به دنبال فرهنگ سازی در جامعه هستیم و آغاز فعالیت مجموعه با هدف پیشرو بودن در خلاقیت نیز بوده است.»
وی همچنین میگوید :« بخشی از محصولات مجموعه به طور ویژه مختص به طرحهایی از تصاویر شهدا هستند که تیم طراحی مجموعه سالهاست در حال کار روی آنها است.»
این کارشناس فرهنگی در انتهای کلامش میگوید: « اگر قرار است بحث فرهنگی در داخل جامعه رواج پیدا کند و مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب به طور جدی در دستور کار قرار بگیرد باید از ابزارهای فرهنگی و هنری روز استفاده شود، ابزارهای ایرانی - اسلامی که نماد و هویت ملی و دینی ما را با خود به همراه داشته باشد و در عین حال بتواند برای مخاطب ایرانی جذابیت ایجاد کند.»
اهمیت مشارکت والدین
در خرید نوشت افزار ایرانی
کشورهای غربی در جهت جذب مخاطب برای محصولات خود از دو ابزار استفاده میکنند که میتوان در وهله اول به قیمت تمام شدهاشاره کرد.
برای ترویج مباحث فرهنگی مورد هدف خود و ایجاد جنگ نرم میزان قیمتهای تمام شده خود را کاهش میدهند.
آنچه که در حال رواج است پشتوانهاش چیزی جز شخصیتهای انیمیشنی و کارتونی که میسازند نیست و دانشآموزان ما با مشاهده همین فیلمها و انیمیشنها به سمت محصولات مرتبط جذب میشوند.
نباید این نکته را از یاد برود که اصطکاک فکری دائم با یک شخصیت هر چند در قالب یک انیمیشن تاثیر گذاری شیوه رفتار را هم به دنبال دارد.
مینا احمدی یک فعال فرهنگی برایمان میگوید:« چهرههای به ظاهر ساده و بعضا با مزهای که از فیلمها و انیمشینهای بیگانه میآیند و سر از دفترها و نوشت افزارهای دانشآموزان ما در میآورند حاصل سال ها فکر و کار هدفمند جهت تخریب هویت ایرانی در وجود کودکان و نوجوان هستند.»
وی در تکمیل صحبت هایش میگوید:« اولیاء دانشآموزان در آستانه بازگشایی مدارس در خرید محصولات تحصیلی برای فرزندان خود اندکی بیشتر تامل و دقت کنند. گاهی چند قدم دورتر رفتن برای خرید یک دفتر با طرح ایرانی ارزش آن را دارد که فرزندانمان را قربانی جنگ نرم شکل گرفته از سوی کشورهای بیگانه نکنیم و محصولات ایرانی را حمایت کنیم.»