مدیریت هستی با برنامه دقیق الهی
از نظر قرآن، همه هستی بر اساس سنتها و قوانین حاکم بر جان و جامعه و جهان با حکمت و فلسفه خلقت مدیریت میشود. بنابراین، هیچ برگی بیاذن و حکمت الهی نمیروید و نمیافتد. بر همین اساس، بنا به حکمت الهی کسی از دارایی کمتر یا بیشتر برخوردار میشود. خدا به مومنان کمتر میدهد تا همواره دست به دعا و ذکر الهی اشتغال داشته باشند و به کفار یکباره و بسیار میدهد تا کمتر به سمت او بیایند (زخرف، آیات 33 تا 35) و از باب اتمام حجت سالی یک یا دوبار تنها آنان را امتحان میکند تا توبه کنند و در مسیر درست قرار گیرند. (توبه، آیه 126)
خداوند درباره رزق و روزی افراد میفرماید: اللَّهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَیَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ خدا بر هر کس از بندگانش که بخواهد روزى را گشاده مى گرداند و[یا] بر او تنگ مىسازد زیرا خدا به هر چیزى داناست. (عنکبوت، آیه 62؛ سباء، آیات 36 و 39)
از نظر قرآن، همه هستی از پیش برنامهریزی شده است و چون انسان و جهان گرفتار زمان است، او به شکل زمانی قبل و بعد میبیند. بنابراین انسان نباید بر مصیبتی دلتنگ و بر داشتنی، فرحناک و سرمست شود. (حدید، آیات 22 و 23)
پس همه هستی بر اساس برنامه الهی مدیریت میشود و چیزی به نام شانس و اتفاق و تصادف نداریم. کسی که به ظاهر مسلمان و خداپرست است ولی توجه به ربوبیت الهی در این عرصه ندارد و قائل به شانس و اقبال است و میگوید: شانس نداشتیم یا فلانی شانس داشت؛ در حقیقت او هم مانند بتپرست و گاوپرست است که هیچ اعتقادی به ربوبیت خداوند ندارد. لذا فرقی میان گاوپرست و شانسپرست نیست.