تحول در مدیریت ورزش
سرویس ورزشی-
آندره ژید متفکرو نویسنده معروف فرانسوی جمله معروفی دارد به این مضمون که «همه حرفها گفته شده است، اما چون گوش شنوایی نبوده دوباره باید گفت». یکی از حرفهایی که در باره ورزش ایران بسیار تکرار و شنیده شده است، این حرف است که ورزش ما برای رشد و پیشرفت ازشرایط و امکانات مادی و سرمایههای بزرگ انسانی برخوردار است و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی این کشور آنچنان است که با کشف و پرورش استعدادهای فراوان و پراکنده در جای جای این سرزمین پهناور، میتوان در بسیاری از رشتههای مطرح و رسمی در ورزش دنیا، حضوری فعال و موثر داشت و در سطح بالا درخشید و افتخارآفرینی کرد.
اگر بخواهیم این سخن تکراری را خلاصهتر هم بیان کنیم میتوانیم بگوییم که کشور ما با توجه به داشتهها و امکانات مادی و انسانی میتواند در عرصه ورزش جهان و میادین بزرگ بینالمللی حضوری پررنگ و ملموس داشته باشد و خیلی زود در صف و جرگه کشورهای صاحب ورزش دنیا، قرار بگیرد.
جملهای هم که این سخن تکراری را میبندد وتمام میکند، این است که:...اگر قدر این استعدادها و امکانات را بدانیم و با «مدیریت» درست و کارآمد ظرفیتهای بالقوه رابه فعل در آوریم، تواناییهای نهفته را آشکار خواهیم ساخت.
این سخن، حرف و نظر بسیاری از کارشناسان و آشنایان به امور و واقعیتهای ورزش این مرزوبوم است. ما نیز با این نظر کاملا موافق هستیم و به سهم و توان خود این معنی را سالهاست به اشکال مختلف و درقالب مقاله و تحلیل و گزارش و...تکرار و باز هم تکرار میکنیم. سخنی که به هیچ وجه از سر احساسات و تعارفات و رویابافی نیست و مستند به اسناد روشن و مدارک غیرقابل کتمان است. نقش و تاثیر مدیریت در ساماندهی و پیشرفت امور نکتهای روشن و کاملا بدیهی است که کمتر کسی درباره آن شک دارد.در ورزش نیز مدیریت، علتالعلل بسیاری از اتفاقات و واقعیتهای تلخ و شیرین است.اگر در جایی وضع ورزش روبراه و بسامان است، علت اصلی را باید در اعمال مدیریت اصولی و علمی جستوجوکرد و اگر غیر از این است و ورزش با مشکلات و گرفتاریهای مختلف فنی و فرهنگی دست به گریبان است باز باید علت را در شرایط مدیریتی تحلیل و ریشهیابی نمود.
نقش مدیریت وفرهنگ مدیران و رفتار مدیریتی و نحوه اداره امور تا آنجاست که مولای متقیان علی(ع) میفرماید: «الناس بامرائهم اشبه منهم بابائهم». معنی سخن خیلی روشن است: «مردم به دولتمردان و مدیران خود شبیهتر از پدران خود هستند.» در اهمیت و تاثیر مدیریت، هم در کلام الهی و مردان خدا و هم در سخن و نظر دانشمندان مکاتب علمی، تاکیدات و توصیههای فراوان دیده میشود سخنانی مترادف با این مضمون که «الناس علی دین ملوکهم». سخنانی که پیام مشترک کلی همه آنها این است که مدیریت امری حساس و حیاتی است و مدیریت صحیح اصول و شرایطی دارد که در صورت رعایت آنها میتوان نتایج بایسته و مثبت را انتظار داشت.
این مقدمه را آوردیم تا به این نتیجه منطقی برسیم که اگر واقعا و به راستی میخواهیم وضع ورزش بهتر از این باشد و در مسیر پیشرفت و ارتقا حرکت نماید، اگر واقعا قصد و اراده صادقانه داریم که از امکانات وسیع خدادادی و سرمایههای عظیم مادی و انسانی که در ورزش موجود است به درستی و در خدمت خود ورزش استفاده کنیم واگر و اگرو... حتما باید در شیوه اداره و روش مدیریتی خود تجدید نظر کنیم و در مدیریت ورزش تحول ایجاد نماییم.
با عنایت به آنچه آمد میتوانیم به صراحت بگوییم که اگر ورزش ما با وجود شرایط مساعد و امکانات مناسب، هنوز از رشد و پیشرفت بایسته و مورد انتظار برخوردار نیست و اگر از بسیاری از این داشتهها و نعمتها به درستی استفاده نمیشود و لاجرم نفله و به نقمت تبدیل میشود و اگر همه بضاعت بالفعل ما در عرصههای جهانی و المپیکی و حتی قارهای در سه یا چهار رشته محدود و منحصر است، دلایل بسیاری را میتوان برای چرایی آن برشمرد، اما دلیل عمده و ریشه اصلی این موضوع در نحوه مدیریتی است که تاکنون در باره ورزش اعمال کردهایم.
وزیر محترم ورزش در سفری که هفته گذشته به استان قهرمان خیز کردستان(داخل پرانتز عرض کنیم که همین کردستان عزیز، مصداق بارز و روشنی است از سرمایههای سرشاری که در ورزش داریم و نمیتوانیم و یا نخواستهایم از آنها درست استفاده کنیم و...) داشته، گفته است: «نظام ارزیابی مدیر کلهای استان و فدراسیونها را هر سه ماه یکبار برگزار میکنیم و در صورتی که مدیری ضعیف باشد او را کنار خواهیم زد.»
در باره این سخن وزیر محترم- که باعث شد نکته ورزشی این شماره را به بحث مدیریت اختصاص دهیم و به گمان ما «امالمسائل» در همه جا از جمله در ورزش است - دو نکته را در فراز آخر مطرح میکنیم.
اولا امیدواریم این صحبتها و اظهارنظرها جدی باشد و جزو حرفهای گذرا و تشریفاتی و فرمالیته ای که معمولا در این گونه سفرها از سوی مسئولان مطرح میشود، نباشد! وثانیا عرض میکنیم که اگر همین یک کار در باره ورزش و مدیریت ورزش انجام شود بدون اغراق و تعارف بسیاری از مشکلات ورزش کشور حل خواهد شد و موانع مهمی که ناشی از سوء مدیریت و غیر مسئولانه است، از سر راه ورزش کنار میرود. اینکه در باره سازوکار و نحوه عملکرد مدیریتی ورزش پای” نظام ارزیابی” آن هم” هر سه ماه یک بار” به میان آید و این حرف تبدیل به برنامه و بعد ، اجرا شود کاری که اصلاً یا کمتر در ورزش ملی اتفاق افتاده، تردیدی نباید کرد که با تحول وضعیت مدیریتی ، وضع ورزش ایران هم به شکل مثبت متحول خواهد شد.