صالحی در گفت‌وگو با العالم:
پیشنهاد ایران غنی‌سازی پلکانی است
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در گفت‌وگو با العالم از پیشنهاد ایران به 5+1 در خصوص طرح غنی‌سازی پلکانی خبر داد.
علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با شبکه العالم گفت: در زمینه غنی‌سازی پیشنهاد ما اجرای طرح پلکانی غنی‌سازی است که براساس آن 4 تا 5 سال تعداد دستگاه‌های سانتریفیوژ به همین نسبت 20 هزار دستگاه باشد و بعد از آن به صورت تدریجی تعداد سانتریفیوژها را افزایش دهیم تا به ظرفیت تولید 30 تن اورانیوم در سال برسیم و این موضوع همچنان جای بحث دارد و آنها می‌گویند که این طرح نیاز به تصمیم‌گیری سیاسی دارد.
صالحی اظهار داشت: ما این نظر خود را مطرح کردیم، آنها تأکید کردند که نظر ما کاملاً منطقی است، اما گفتند که این تصمیم، سیاسی است و ما باید یک تصمیم سیاسی بگیریم. ما نیز به نوبه خود تأکید کردیم که از حق خود نمی‌توانیم عدول کنیم. یعنی اگر از ما بخواهند فقط 10 هزار ماشین (سانتریفیوژ) داشته باشیم، در واقع غنی‌سازی معنی خود را از دست می‌دهد؛ یعنی ما با این تعداد نیاز خود را نمی‌توانیم برآورده کنیم. ما می‌گوییم «نیاز عملی» ما حداقل، تأمین نیاز سالانه بوشهر است. ما چهار رآکتور دیگر هم خواهیم داشت که قرارداد آنها با روس‌ها فعلاً در مرحله گفتگو است.
رآکتور اراک آب سنگین خواهد ماند
صالحی در خصوص نیروگاه آب سنگین اراک گفت: قرار بر این شده که با بازطراحی قلب رآکتور اراک، سوخت آن را از طبیعی به سوخت غنی شده تبدیل کنیم که میزان غنای این سوخت بین چهار تا پنج درصد است و ما در حال انجام محاسبات در این زمینه هستیم.
صالحی تأکید کرد: در خصوص این که آیا عملکرد و کارکرد این رآکتور عوض خواهد شد یا نه، ما قصد داریم به گونه‌ای عمل کنیم که با توجه به اندوخته‌های علمی و تجاربی که الان داریم، با یک بازطراحی، این رآکتور را به یکی از مدرن‌ترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان تبدیل کنیم. در این صورت به لحاظ عملکرد و کارکرد یکی از بهترین رآکتورها خواهد شد و در خصوص تولید رادیوایزوتوپ‌ها هم سریعتر آنها را تولید خواهیم کرد، یعنی هم سرعت عمل بیشتر خواهد شد و هم حجم آن بالاتر خواهد رفت و هم ما می‌توانیم حتی آمادگی تولید کبالت 60 را داشته باشیم که از رادیو ایزوتوپ‌های صنعتی است؛ نه برای استفاده‌های پزشکی.
به گفته وی، دانشمندان کشورمان در طراحی جدید هم رادیو ایزوتوپ‌ها را تولید خواهند کرد و هم یک فضای بازی را در قالب رآکتور ایجاد می‌کنند برای تست‌های زیادی که می‌توانستیم بالقوه انجام دهیم، اما طراحی قبلی این اجازه را به ما نمی‌داد؛ چون ما کل قلب رآکتور را سوخت‌گذاری کرده بودیم، اما چون غنا را بالا بردیم، بخشی از قلب سوخت‌گذاری شده و بخش دیگر آزاد خواهد بود و ما در آن قسمت آزاد قلب رآکتور می‌توانیم اقدامات آزمایشی زیادی را انجام دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه اظهار داشت: رآکتور بازطراحی شده یکی از مدرن‌ترین و کارآمدترین رآکتورهای تحقیقاتی موجود جهان خواهد شد.
علی اکبر صالحی همچنین درباره میزان صحت ادعاها مبنی بر درخواست ایران برای تبدیل رآکتور آب سنگین اراک به آب سبک خاطرنشان کرد: ما اعلام کردیم که آماده‌ایم این رآکتور را بازطراحی کنیم، اما این تأسیسات همچنان به عنوان رآکتور آب سنگین باقی می‌ماند و به آب سبک تبدیل نخواهد شد. اما قلب آن بازطراحی می‌گردد و در آن تغییراتی ایجاد می‌شود تا تولید پلوتونیوم در آن کاهش یابد.
شرط ایران برای بازرسی از پارچین
صالحی اظهار داشت: آنها مدعی هستند که ما یک سلسله شبیه‌سازی‌های انفجاری با نیت انجام انفجارهای هسته‌ای در آینده، انجام داده‌ایم و این یک ادعا و تهمت بی‌اساس است و ما آن را اطلاعات ادعایی تلقی می‌کنیم.
وی گفت: آنها اصرار دارند که به خاطر همین موضوع می‌خواهند از پارچین بازدید کنند این در حالی است که پیشتر دو بار از پارچین بازدید و نمونه‌برداری کرده‌اند و به این حقیقت رسیده‌اند که مسأله مشکوکی وجود ندارد، اما باز هم براساس اطلاعاتی نادرست که از جایی به آنها می‌رسد، تصمیم می‌گیرند که از این مکان دیدار کنند که به عقیده ما این امر نباید این گونه ادامه داشته باشد و باید در نقطه‌ای متوقف شود. از طرفی ما هنوز توجیه نشده‌ایم که چرا اینها با وجود دوبار بازدید از پارچین، می‌خواهند برای بار سوم از این امکان بازدید کنند.
صالحی تصریح کرد: آنها می‌گویند ما اطلاعاتی در اختیار داریم و ما نیز گفته‌ایم این اطلاعات را در اختیار ما قرار دهید تا از اصالت آن مطمئن شویم، اما آنها تاکنون از این کار خودداری کرده‌اند. وی گفت: واقعیت این است که ما تا به امروز شفاف‌سازی کرده‌ایم و حتی خارج از حیطه مقررات و توافقنامه پادمانی اجازه بازرسی داده‌ایم و در خصوص بازدید از پارچین هم هیچ مشکلی نداریم و فقط دلیل منطقی و مستندات با اصالت، از آژانس می‌خواهیم.
وی خاطرنشان کرد: ما به همه سؤال‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای‌مان پاسخ داده‌ایم. آژانس، فقط در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو آن، حق اظهار نظر دارد و ما نیز آژانس را به عنوان تنها مرجع بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو آن می‌دانیم. اما بر این باوریم که ورود آژانس به فعالیت‌های غیرهسته‌ای کاملاً اشتباه است و این امر ممکن است به خدشه‌دار شدن اعتبار آژانس بینجامد. پرداختن آژانس به مسائل غیر هسته‌ای در زمینه کلاهک‌ها و موشک‌ها به عنوان ورود غیر مجاز به شمار می‌آید. زیرا این امر در چارچوب اختیارات آژانس نیست چون در آنجا مواد هسته‌ای رد و بدل نشده است.
وی خاطرنشان کرد: ما به آژانس اعلام کرده‌ایم، تأکید شما بر موضوع پارچین مبنای سیاسی دارد نه مبنای فنی. امیدواریم با پیشرفت گفتگوها با 5+1 فضای سیاسی آرام‌تر شود و اعتماد از دست رفته بازسازی شود.
صالحی اظهار داشت: ما این نظر خود را مطرح کردیم، آنها تأکید کردند که نظر ما کاملاً منطقی است، اما گفتند که این تصمیم، سیاسی است و ما باید یک تصمیم سیاسی بگیریم. ما نیز به نوبه خود تأکید کردیم که از حق خود نمی‌توانیم عدول کنیم. یعنی اگر از ما بخواهند فقط 10 هزار ماشین (سانتریفیوژ) داشته باشیم، در واقع غنی‌سازی معنی خود را از دست می‌دهد؛ یعنی ما با این تعداد نیاز خود را نمی‌توانیم برآورده کنیم. ما می‌گوییم «نیاز عملی» ما حداقل، تأمین نیاز سالانه بوشهر است. ما چهار رآکتور دیگر هم خواهیم داشت که قرارداد آنها با روس‌ها فعلاً در مرحله گفتگو است.
رآکتور اراک آب سنگین خواهد ماند
صالحی در خصوص نیروگاه آب سنگین اراک گفت: قرار بر این شده که با بازطراحی قلب رآکتور اراک، سوخت آن را از طبیعی به سوخت غنی شده تبدیل کنیم که میزان غنای این سوخت بین چهار تا پنج درصد است و ما در حال انجام محاسبات در این زمینه هستیم.
صالحی تأکید کرد: در خصوص این که آیا عملکرد و کارکرد این رآکتور عوض خواهد شد یا نه، ما قصد داریم به گونه‌ای عمل کنیم که با توجه به اندوخته‌های علمی و تجاربی که الان داریم، با یک بازطراحی، این رآکتور را به یکی از مدرن‌ترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان تبدیل کنیم. در این صورت به لحاظ عملکرد و کارکرد یکی از بهترین رآکتورها خواهد شد و در خصوص تولید رادیوایزوتوپ‌ها هم سریعتر آنها را تولید خواهیم کرد، یعنی هم سرعت عمل بیشتر خواهد شد و هم حجم آن بالاتر خواهد رفت و هم ما می‌توانیم حتی آمادگی تولید کبالت 60 را داشته باشیم که از رادیو ایزوتوپ‌های صنعتی است؛ نه برای استفاده‌های پزشکی.
به گفته وی، دانشمندان کشورمان در طراحی جدید هم رادیو ایزوتوپ‌ها را تولید خواهند کرد و هم یک فضای بازی را در قالب رآکتور ایجاد می‌کنند برای تست‌های زیادی که می‌توانستیم بالقوه انجام دهیم، اما طراحی قبلی این اجازه را به ما نمی‌داد؛ چون ما کل قلب رآکتور را سوخت‌گذاری کرده بودیم، اما چون غنا را بالا بردیم، بخشی از قلب سوخت‌گذاری شده و بخش دیگر آزاد خواهد بود و ما در آن قسمت آزاد قلب رآکتور می‌توانیم اقدامات آزمایشی زیادی را انجام دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه اظهار داشت: رآکتور بازطراحی شده یکی از مدرن‌ترین و کارآمدترین رآکتورهای تحقیقاتی موجود جهان خواهد شد.
علی اکبر صالحی همچنین درباره میزان صحت ادعاها مبنی بر درخواست ایران برای تبدیل رآکتور آب سنگین اراک به آب سبک خاطرنشان کرد: ما اعلام کردیم که آماده‌ایم این رآکتور را بازطراحی کنیم، اما این تأسیسات همچنان به عنوان رآکتور آب سنگین باقی می‌ماند و به آب سبک تبدیل نخواهد شد. اما قلب آن بازطراحی می‌گردد و در آن تغییراتی ایجاد می‌شود تا تولید پلوتونیوم در آن کاهش یابد.
شرط ایران برای بازرسی از پارچین
صالحی اظهار داشت: آنها مدعی هستند که ما یک سلسله شبیه‌سازی‌های انفجاری با نیت انجام انفجارهای هسته‌ای در آینده، انجام داده‌ایم و این یک ادعا و تهمت بی‌اساس است و ما آن را اطلاعات ادعایی تلقی می‌کنیم.
وی گفت: آنها اصرار دارند که به خاطر همین موضوع می‌خواهند از پارچین بازدید کنند این در حالی است که پیشتر دو بار از پارچین بازدید و نمونه‌برداری کرده‌اند و به این حقیقت رسیده‌اند که مسأله مشکوکی وجود ندارد، اما باز هم براساس اطلاعاتی نادرست که از جایی به آنها می‌رسد، تصمیم می‌گیرند که از این مکان دیدار کنند که به عقیده ما این امر نباید این گونه ادامه داشته باشد و باید در نقطه‌ای متوقف شود. از طرفی ما هنوز توجیه نشده‌ایم که چرا اینها با وجود دوبار بازدید از پارچین، می‌خواهند برای بار سوم از این امکان بازدید کنند.
صالحی تصریح کرد: آنها می‌گویند ما اطلاعاتی در اختیار داریم و ما نیز گفته‌ایم این اطلاعات را در اختیار ما قرار دهید تا از اصالت آن مطمئن شویم، اما آنها تاکنون از این کار خودداری کرده‌اند. وی گفت: واقعیت این است که ما تا به امروز شفاف‌سازی کرده‌ایم و حتی خارج از حیطه مقررات و توافقنامه پادمانی اجازه بازرسی داده‌ایم و در خصوص بازدید از پارچین هم هیچ مشکلی نداریم و فقط دلیل منطقی و مستندات با اصالت، از آژانس می‌خواهیم.
وی خاطرنشان کرد: ما به همه سؤال‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای‌مان پاسخ داده‌ایم. آژانس، فقط در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو آن، حق اظهار نظر دارد و ما نیز آژانس را به عنوان تنها مرجع بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو آن می‌دانیم. اما بر این باوریم که ورود آژانس به فعالیت‌های غیرهسته‌ای کاملاً اشتباه است و این امر ممکن است به خدشه‌دار شدن اعتبار آژانس بینجامد. پرداختن آژانس به مسائل غیر هسته‌ای در زمینه کلاهک‌ها و موشک‌ها به عنوان ورود غیر مجاز به شمار می‌آید. زیرا این امر در چارچوب اختیارات آژانس نیست چون در آنجا مواد هسته‌ای رد و بدل نشده است.
وی خاطرنشان کرد: ما به آژانس اعلام کرده‌ایم، تأکید شما بر موضوع پارچین مبنای سیاسی دارد نه مبنای فنی. امیدواریم با پیشرفت گفتگوها با 5+1 فضای سیاسی آرام‌تر شود و اعتماد از دست رفته بازسازی شود.