شنبه هفته جاری با حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و نیکلاس مادورو رؤسای جمهور ایران و ونزوئلا در تهران، آیین تحویل دومین کشتی نفتکش افراماکس ساخت شرکت صنعتی دریایی ایران به ونزوئلا برگزار شد و اسناد تحویل نفتکش افراماکس نیز ما بین مدیران شرکت صدرا و طرف ونزوئلایی به امضا رسید.

این کشتی نفتکش دومین کشتی از سفارش سال‌های گذشته کشور ونزوئلا به ایران است. طبق قرارداد منعقد شده قرار است ایران 2 نفتکش دیگر نیز پس از ساخت به این کشور تحویل دهد.

نکته درس آموز در مورد این نفتکش‌ها این است که ساخت و تحویل چنین اَبَر پروژه‌ای منهای برجام و FATF به ثمر نشسته چرا که طیف موسوم به اصلاح‌طلب دست کم در یک دهه گذشته دائما در حال تکرار و القای این گزاره‌ها به جامعه است که توسعه و پیشرفت در عرصه‌های مختلف تنها از مسیر برجام و FATF حاصل خواهد شد. البته باید به این نکته توجه داشت که «مسیر برجام و FATF» یعنی سر خم کردن در برابر خواست‌های استعمارگرانه غرب.

پیشینه ساخت نفتکش‌های افراماکس به سال ۱۳۸۶ بازمی‌گردد که در آن زمان قراردادی میان دولت ایران و ونزوئلا برای ساخت چهار فروند نفتکش با ظرفیت ۹۴ هزار تن منعقد می‌شود، با این حال در ادامه کار و با توجه به اعلام نیاز ثانویه طرف ونزوئلایی مبنی بر افزایش ظرفیت حمل نفتکش‌ها، ظرفیت نفتکش‌ها به ۱۱۳ هزار تن افزایش پیدا کرد که در نتیجه آن سایر ابعاد و مشخصات نفتکش نیز دچار تغییر و دگرگونی شد و نهایتا در اسفند ۱۳۸۷ طرح نهایی ساخت چهار فروند نفتکش افراماکس آماده شد.

در وصف ابعاد این نفتکش غول پیکر در مقام مقایسه می‌توان گفت که عرشه افراماکس ۲.۵ برابر یک زمین فوتبال است و تجهیزات مختلف مربوط به عملیات بارگیری و تخلیه نفت به وزن ۳ هزار و ۶۶۰ تن بر روی آن نصب شده است که از جمله آنها دو عدد بویلر برای تامین بخار مورد نیاز برای به کار‌انداخت پمپ‌های انتقال نفت است. از دیگر نکات قابل توجه در ساخت این نفتکش، میزان قابل توجه کار فنی انجام شده در حین عملیات ساخت است به طوریکه در ساخت هر فروند از نفتکش‌های افراماکس، ۳۲۸ کیلومتر جوشکاری، ۵۶ کیلومتر لوله‌کشی و ۱۲۵ کیلومتر کابل‌کشی شده است.

هر فروند از نفتکش‌های افراماکس ۳۶ خدمه دارد که شامل کاپیتان، افسران کشتی، تکنسین‌های فنی و ملوان‌ها می‌شود. گفتنی است؛ نفتکش اقیانوس پیمای افراماکس ۲ با ۲۵۰ متر طول، ۴۴ متر عرض و ۲۱ متر ارتفاع قابلیت حمل ۸۰۰ هزار بشکه نفت را دارد.

قدردانی فرمانده سپاه از سازندگان نفتکش

در پی تکمیل عملیات ساخت کشتی نفتکش اقیانوس پیمای «افرا ماکس ۲» توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) و شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) و تحویل آن به کشور ونزوئلا سردار سرتیپ دوم پاسدار رمضان شریف سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه، گفت: خدای بزرگ را شاکریم که در ایام ولادت حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی الرضا علیه‌السلام برگ زرین دیگری بر صحیفه افتخار آفرینی‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برای کشور و ملت عزیز ایران افزوده شد و با تکمیل عملیات ساخت دومین کشتی نفتکش اقیانوس پیمای افرا ماکس ۲ و تحویل آن به کشور ونزوئلا موجبات مسرت و مباهات هموطنان عزیزمان فراهم آمد.

وی افزود: این دستاورد و موفقیت بزرگ نشان داد که توطئه جنگ اقتصادی و فتنه تحریم و فشار حداکثری دشمنان تاثیری در عزم و اراده فرزندان ملت ایران در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) نداشته است و امروز جهان به ویژه دشمنان حسود و خبیث نظاره‌گر جلوه‌های اقتدار و حضور دانش و فناوری ایرانی در اقصی نقاط عالم هستند.

سردار شریف با اشاره به اینکه شرکت صدرا و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) با مدیریت جهادی و انقلابی و تکیه بر توانمندی‌های بومی دستاورد جدید خود را نویدبخش تحول راهبردی در صنعت کشتی ‌سازی و عرضه آن به کشور‌های دیگر قرار داده‌اند، گفت: سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه در پیامی به فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) ساخت نفتکش اقیانوس پیمای افراماکس۲ را دستاوردی بزرگ و محصول اراده ایرانی در جنگ اقتصادی و تحریمی دشمنان توصیف کردند و ضمن قدردانی از همت و مجاهدت متخصصین قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و شرکت صدرا، بر ادامه روند افتخار آفرینی سپاه برای پاسخ به نیاز‌های مردم و کشور به ویژه در شرایط فشار حداکثری دشمنان تاکید و تلاش مضاعف برای تحقق قرارداد‌های ساخت کشتی‌های دیگر را خواستار شدند.

سخنگوی سپاه در پایان تصریح کرد: سپاه همراه با ارتقای توان نظامی و بازدارندگی مقابل تهدیدات فراروی ایران اسلامی، در سایر عرصه‌های مورد نیاز کشور با درخواست دولت محترم، عهده‌دار اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه‌های گوناگون از جمله بخش‌های عمرانی و صنعتی است که به یاری خداوند لحظه‌ای از تلاش و همت در این راستا دریغ نخواهد کرد.

افزایش سهم داخلی در تولید افراماکس ۳ و ۴

علی زارعی مدیرعامل شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس درباره نحوه ساخت این نفتکش توضیح داد: با توجه به نظر کارفرما بخشی از تجهیزات کشتی باید از برندهای خارجی تامین و به کشور وارد می‌شد که با توجه به مشکلات تحریم‌ها کار در این بخش خیلی دشوار و پرهزینه بود ولی در هر صورت تجهیزات را تامین کردیم.

وی افزود: ما در طول دوره ساخت کشتی اول برای بعضی کارهای حساس مانند مهندسی و نصب سیستم رانش و راه‌اندازی تجهیزات از مشاوره خارجی استفاده کردیم، ولی در کشتی دوم تمامی این قبیل کارها به طور کامل توسط متخصصین شرکت صدرا انجام شد.

زارعی تاکید کرد: همچنین در کشتی دوم برای تامین بخشی زیادی از تجهیزات موردنیاز کشتی، همانند ورق، رنگ، الکترود، برخی اقلام لوله‌کشی و معماری و غیره از توانمندی شرکت‌های داخلی استفاده شد. برای کشتی‌های سوم و چهارم ان‌شاءالله سهم ساخت داخل مطمئنا بیشتر خواهد شد.

رضایت کامل خریدار خارجی

 از عملکرد افراماکس

در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها یک شبهه ناظر به ساخت دو نفتکش افراماکس مطرح کرده و مدعی شده‌اند که این دو نفتکش صرفا در ایران مونتاژ شده‌اند. احسان موحدیان مشاور مدیرعامل شرکت صدرا در پاسخ می‌گوید: ساخت این نفتکش بزرگ به صورت مونتاژکاری نبوده و تمامی مراحل ساخت در کارخانه کشتی ‌سازی جزیره صدرا بوشهر انجام شده است. البته بخشی از تجهیزات از برندهای معتبر خارجی استفاده  شده است. البته 80 درصد از تجهیزات و سازه‌های مورد نیاز این نفتکش از تولیدات داخل تامین و بقیه تجهیزات از برندهای معتبر خارجی استفاده شده است.

وی تاکید کرد: یک شرکت ایرانی در حوزه ساخت نفتکش گام مهمی رو به جلو برداشته که قبلا سابقه نداشته است. طبیعی است که در هیچ کجای دنیا همه تجهیزات و اجزای چنین محصول بزرگ و پیشرفته‌ای مثل موتور و غیره را در خود آن کشور نمی‌سازند چون صرفه اقتصادی ندارد، بلکه برخی را خودشان می‌سازند و برخی تجهیزات را با نظر کارفرما از شرکت‌های معتبر و برندهای خاص تامین می‌کنند.

مشاور مدیرعامل شرکت صدرا توضیح می‌دهد: قیمت نفتکش افراماکس 2 توسط ونزوئلا به طور کامل پرداخت شده است. نکته جالب توجه اینکه خود ونزوئلایی‌ها از عملکرد شرکت ایرانی راضی هستند ولی در داخل برخی قصد دارند ارزش کار را پایین بیاورند.

دلایل تاخیر؛ کودتای سیاسی در ونزوئلا 

و تحریم ایران 

برخی منتقدان با ایراد شبهاتی مدعی‌اند که عملکرد ایران با توجه به تعهد ساخت کشتی در بازه زمانی 40 ماه مطلوب نبوده است. اما این انتقاد بدون توجه به تحولات سیاسی ونزوئلا و ملاحظات تحریمی در سال‌های بعد از 88 مطرح می‌شود که این قضاوت را از دایره انصاف خارج می‌کند.

بعد از انعقاد قرارداد نزدیک به 4 الی 5 سال ونزوئلا درگیر کودتا و تحولات سیاسی دولت حاکم بود که عملا قرارداد با ایران را در‌هاله‌ای از ابهام قرار داده بود. ضمن اینکه تغییرات مالکیتی و مدیریتی شرکت صدرا نیز مانع از انجام کار به موقع شده بود.

با ورود قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به شرکت صدرا، مجدد ادامه ساخت کشتی دوم در اوایل سال 98 با حمایت قرارگاه خاتم الانبیا و با وجود شیوع کرونا آغاز شد و افراماکس 2 نیز همانند کشتی اول در حدود دو سال آماده تست و بهره‌برداری و تحویل شد.

در مجموع ورود یک شرکت ایرانی به ساخت نفتکش‌های بزرگ و گام‌های رو به جلو در این حوزه در شرایط تحریم، با توجه به هزینه تولید کمتر، ساخت داخل تجهیزات و رضایت کارفرما موضوعی نیست که با حواشی رسانه‌ای قابل انکار باشد.

بازدید مادورو از مپنا

همچنین نیکولاس مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا با حضور در مجموعه صنعتی مپنا از این مجموعه بازدید کرد.

گروه مپنا (مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران) شرکت مهندسی ایرانی است و در واقع شامل گروهی از شرکت‌ها است که در زمینه ساخت نیروگاه‌ها، زیرساخت‌ها، خطوط لوله گاز، حفاری و ترابری ریلی فعالیت می‌نمایند. شرکت مپنا به صورت سهامی عام اداره می‌شود، و به عنوان سومین شرکت بزرگ خاورمیانه در صنعت نیرو، سهام آن در بازار بورس اوراق بهادار تهران دادوستد می‌شود. مپنا، افزون‌بر اجرای پروژه‌های مختلف در داخل ایران، در کشورهای حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز حضور دارد. پروژه‌های نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تشرین و جندر در سوریه و قرن عالم در عمان از پروژه‌های خارجی شرکت مپنا است.

دعوت مادورو از گروه مپنا

 برای اجرای پروژه در ونزوئلا

نکته قابل توجه در این باره این است که عباس علی آبادی در گفت‌وگوی تلفنی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما با اشاره به بازدید رئیس‌جمهور کشور ونزوئلا از تولیدات متعدد گروه مپنا افزود: نیکلاس مادورو در پایان بازدید از تولیدات گروه مپنا از کارشناسان این گروه دعوت کرد که تا ۱۵ روز آینده با حضور در کاخ ریاست جمهوری این کشور درخصوص پروژه‌های قابل اجرا صحبت کنند.

وی گفت: علاوه‌بر برق، نفت، گاز و پتروشیمی، لوکوموتیو و واگن نیز از دیگر موضوعات مطرح شده برای ساخت توسط شرکت مپنا است.

علی آبادی ادامه داد: کشور ونزوئلا با ۲۸ میلیون نفر جمعیت تنها ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه دارد که این شرایط برای اجرای پروژه‌های متعدد توسط شرکت‌های ایرانی بازار بسیار مناسبی است. این بازدید اولین حضور رئیس‌جمهور ونزوئلا از گروه مپنا است.