جای شکی نیست که اسلام هیچ‌وقت نمی‌خواسته که بردگی حتما باشد. خوشبختانه ما می‌بینیم فقهای ما «کتاب العتق» باز کرده‌اند نه «کتاب الرق» یعنی کتاب آزادی نه کتاب بردگی. چون آنچه که اسلام برایش برنامه معین کرده و دستورات ذکر کرده برنامه‌های آزادی است. هر چه ما دستور دادیم همه راجع به آزاد کردن برده است.(1)
____________
1- بردگی در اسلام، شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 85