نشانه‌های قوت روحی

عن النبی(صلّی ‌الله ‌علیه ‌و آله‌): الشدید من غلب علی نفسه؛ انسان مقاوم كسى است كه بر نفْس خود چيره شود.(1)

شدید یعنی سخت. سختی در بافت روحی انسان‌، سختی در عمل انسان. به آن می‌گویند شدت، اشداء علی الکفار یعنی در مقابل کفار سختند. مثل خاکریزهای استواری هستند که می‌تواند بایستد، می‌تواند مقاومت کند، می‌تواند حفاظت کند. از خود و از دیگران. این معنای شدت است.

بعضی عنصرها دارای فلز نرمند. فلز منعطفند، فلز نفوذپذیرند. بعضی فلزها اما سخت ایستادگی  دارند، سختی دارند، در مقابل فشار مقاومت می‌کنند، در مقابل سختی‌ها می‌ایستند، این معنای شدت است که این یکی از خصوصیات خوب انسان است که دارای فلز مستحکمی باشد. 

حالا از کجا می‌شود فهمید که من و شما فلزمان مستحکم است؟ در میدان‌های مختلف، اما میدان اصلی برای آزمایش سختی فلز انسان‌ها میدان مبارزه‌ با نفس است. این روایت پیغمبر این را به ما بیان می‌کند. این‌جور نیست که شما در مقابل خواهش‌های نفسانی قادر بر مقاومت نباشید، تسلیم خواهش‌های نفسانی  و هوس‌ها بشوید، در عین حال خیال کنید که فلز سختی دارید، چون در برخورد با زید و عمرو و بکر، اوقات تلخی می‌کنید، نه اصل قضیه اینجاست. الشدید من غلب علی نفسه. یعنی بر نفس خود غالب شدن یعنی بر هوس‌ها، بر شهوات، بر قوه‌ شهویه و غضبیه، غلبه‌ بر اینها نشانه‌ شدت است. این معیاری است که ما می‌توانیم برای آزمایش خودمان پیش از اینکه بخواهیم دیگران را آزمایش کنیم خودمان را آزمایش کنیم، این یک معیار روشنی است.

 شرح حدیث در ابتدای درس خارج فقه، 02/۰۸/1392

____________

1) ميزان‌الحكمه ج 13، ح 21516

 * پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب