دولت انقلابی؛ زمینه‌ساز جهش به سمت آرمان‌های اسلامی
رضا الماسی
دولت یازدهم و دوازدهم با گره زدن بسیاری از مشکلات ریز و درشت کشورمان به مذاکره با قدرت‌های غربی و تعامل با دو سه کشوری که خود را جامعه جهانی می‌خوانند، تقریباً همه توان و ظرفیت خود را پای این ایده آورد و پس از گذشت 8 سال از اجرای تمام و کمال این ایده، نه تنها مشکلات مرتفع نشد بلکه بر حجم و عمق آنها نیز افزود. حال با این عملکرد ضعیف و تک بعدی دولت، انتخابات ریاست جمهوری پیش رو به نمادی برای «نه» گفتن به این ایده ضعیف حکمرانی تبدیل شده است.
فرهنگ «ما می‌توانیم» را حضرت امام در فکر و دل جوان‌های ما نهادینه کرد. البته در کشور ما و در نقطه مقابل این تفکر کسانی هستند که چنین خودباوری را ندارند.
لزوم احیای فرهنگ «ما می‌توانیم»
از افرادی همچون تقی‌زاده در دوران مشروطه گرفته تا غرب باورانی که در دوران معاصر وجود دارند. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر قاسم روانبخش، کارشناس و تحلیل‌گر مسایل سیاسی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «این افراد معتقدند ما اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید از فرق سر تا نوک پا غربی بشویم. به عنوان نمونه یکی از کسانی که در دوران ما بر این نکته تاکید دارد آقای خاتمی رئیس‌جمهور دولت موسوم به اصلاحات است. او معتقد است راه پیشرفت ما تنها از غرب می‌گذرد. آقای روحانی نیز در مقدمه کتاب ایران و جهانی شدن، فرصت‌ها و چالش‌ها که نوشته غرب‌گرایی به نام آقای سریع‌القلم است، می‌نویسد؛ ما درباره پیشرفت و حفظ هویت دچار یک پارادوکس و تناقض هستیم. اگر بخواهیم پیشرفت کنیم و به ما پیشرفت بدهند حتماً باید یک نوع تعادل بین پیشرفت و هویت ایجاد کنیم. یعنی باید بخشی از هویت‌مان را بدهیم.»
او توضیح می‌دهد: «در این کتاب، آقای سریع القلم که مورد تایید آقای روحانی هم هست راهکاری که برای پیشرفت ارائه می‌کند این است؛ می‌گوید ما اگر می‌خواهیم پیشرفت کنیم، هم باید استقلال‌مان را بدهیم و هم قانون اساسی‌مان تغییر کند. باید الفاظی همچون بیگانه و اجنبی از متن قانون اساسی حذف گردد و به خارجی‌ها (آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان و...) اجازه بدهیم که آنها برای ما قانون بنویسند و همان قانون را در کشور ما اجرا کنند. در نهایت ما باید از اسلام حداکثری دست برداریم و به اسلام حداقلی اکتفا کنیم، یعنی همان که رضاشاه و محمدرضاشاه می‌گفتند!»
ما می‌توانیم خرمشهرهای دیگر را هم فتح کنیم
این افراد اعتقادی به توان داخلی ندارند و می‌گویند «ما نمی‌توانیم». بنابراین این جریان حاضر است برای یک پیشرفت خیالی همه حیثیت خود را بدهد و آنچه غربی‌ها مطالبه می‌کنند را به‌طور کامل عمل کنند. در حالی که جریان انقلابی معتقد است ما می‌توانیم خودمان روی پای خودمان بایستیم و پیشرفت کنیم.
حجت‌الاسلام دکتر روانبخش با تاکید بر این مطلب اظهار می‌دارد: «شما ببینید این جنگی که غربی‌ها بیش از ۱۰ سال است که در قضیه هسته‌ای با ما راه انداخته‌اند، اصلش به‌خاطر استقلال و پیشرفت علمی ماست. مشکل آنها با ما این است که می‌گویند شما نباید روی پای خودتان بایستید. در دیگر پیشرفت‌های علمی هم به همین شکل است. در پیشرفت‌های موشکی، پیشرفت‌های هوافضا، نانو تکنولوژی، عرصه‌های پزشکی و... ما توانسته‌ایم تنه به تنه آنها بزنیم و این پیشرفت‌ها با وجود تحریم‌های آنها صورت گرفته است.»
او در پایان تصریح می‌کند: «همان جوان‌هایی که با خداباوری و خودباوری توانستند خرمشهر را فتح کنند امروز هم به تعبیر حضرت آقا می‌توانند خرمشهرهای دیگری را فتح کنند. خرمشهرهای علم و فناوری، اقتصاد و.... اگر میدان برای جوانان انقلابی باز شود حتماً همچون عرصه‌هایی که نشان داده شده پیشرفت خواهیم کرد و ضعف‌های کشور در حوزه‌هایی مثل اقتصاد و برخی صنایع (مثل صنعت خودرو و...) برطرف خواهد شد. بنابراین همه ما وظیفه داریم با توجه به شاخص‌های موجود، انقلابی‌ترین رئیس‌جمهور را بر سر کار بیاوریم و این تحول عظیم «ما می‌توانیم» را به رخ دنیا بکشیم.
انقلاب از مرحله دولت سازی عبور کرده است؟
«از میان همه ملّت‌های زیر ستم، کمتر ملّتی به انقلاب همّت می‌گمارد؛ و در میان ملّت‌هایی که به‌پاخاسته و انقلاب کرده‌اند، کمتر دیده شده که توانسته باشند کار را به نهایت رسانده و به‌جز تغییر حکومت‌ها، آرمان‌های انقلابی را حفظ کرده باشند. امّا انقلاب پُرشکوه ملّت ایران که بزرگ‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چلّه پُرافتخار را بدون خیانت به آرمان‌هایش پشت سر نهاده و در برابر همه وسوسه‌هایی که غیر قابل مقاومت به نظر می‌رسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دوّمین مرحله خود‌سازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌‌سازی شده است.» (رهبر معظم انقلاب اسلامی- بیانیه گام دوم)
حجت‌الاسلام والمسلمین علی ثقفی، مسئول بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «یک برداشت اشتباهی از این قسمت از بیانیه گام دوم حضرت آقا شکل گرفته و آن اینکه تصور شده که این خود‌سازی به جای دولتسازی آمده است. در حالی که این
طور نیست.»
او با بیان یک پاسخ نقضی به این برداشت اظهار می‌دارد: «کسانی که به این مسئله معتقدند در بیانات رهبر معظم انقلاب از ابتدا تا کنون نشان بدهند مرحله اول خود سازی، جامعه‌پردازی و تمدنسازی چه بوده تا ما هم بگوییم در گام دوم وارد مرحله دوم آن شده‌ایم.»
حجت‌الاسلام ثقفی ادامه می‌دهد: « اما در کنار این پاسخ نقضی، جواب ایجابی و حلی این است که رهبر معظم انقلاب بارها از سال ۷۰ تا قبل از صدور بیانیه گام دوم فرموده‌اند انقلاب ۵ مرحله دارد و دو مرحله اول شامل انقلاب و نظام اسلامی را پشت سر گذاشتیم و وارد مرحله دولت اسلامی شدیم و سه مرحله باقی مانده، مراحل دولت، جامعه و تمدن اسلامی می‌باشد. لذا این سه مرحله پیش رو بارها در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی منعکس شده و جالب این است که بعد از بیانیه هم به فاصله حدود دو ماه در دیدار با دانشجویان فرمودند که ما منتظر تشکیل دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن
اسلامی هستیم.»
خود‌سازی انقلاب اسلامی
دلیل سوم که این خود سازی به جای دولتسازی نیامده است را مسئول بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی اینگونه بیان می‌دارد: «ما باید ببینیم در اینجا مقصود از خود‌سازی چیست. اگر به عبارت توجه کنیم حضرت آقا می‌فرمایند که انقلاب وارد دومین مرحله خود‌سازی، جامعه پردازی و تمدنسازی شده است. لذا صحبت از خود‌سازی افراد نیست که ما بگوییم رهبر انقلاب توصیه کردند افراد بروند و خودشان را بسازند بلکه صحبت از خود‌سازی انقلاب است. انقلاب باید خود‌سازی کند. باید به سازندگی خود بپردازد. انقلاب یعنی چه؟ انقلاب یعنی همین ۵ مرحله. در مرحله اول کنار زدن شاه و نظام استبدادی است. در مرحله بعد انقلاب همان تاسیس نظام است. انقلاب در مرحله سوم دولت سازی است و همین طور تا مرحله پنجم.
بنابراین آن چیزی که باید ساخته بشود در این مرحله دولت اسلامی است و اگر از خود‌سازی انقلاب صحبت می‌شود یعنی همین مرحله سوم دولت اسلامی.»
طبق هدفگذاری اسناد بالادستی قرار است کشور در افق ۱۴۰۴ به قدرت اول منطقه در همه عرصه‌ها برسد. در ۸ سال گذشته دستگاه اجرایی موجود، حرکت انقلاب را کُند کرد. در این حرکت تأخیر‌هایی ایجاد شد و چه بسا عقب‌ماندگی‌هایی هم به وجود آمد.
فرصت سوزی‌هایی که
چشم‌انداز 1404 را عقب‌انداخت
درخصوص اینکه چه مقدار از چشم‌انداز امروز محقق شده است اختلاف نظر وجود دارد؛ بعضی می‌گویند در برخی موارد ما حتی از نقطه هدف گذاری شده در چشم‌انداز عبور کردیم. بعضی دیگر نظرات متفاوتی دارند اما در هر صورت به خاطر تاخیر‌های واضحی که به وجود آمد باید دولت سیزدهم جبران مافات کند و با سرعت بیشتر یکی از اقدامات میان مدت خود را رسیدن به شاخص‌های چشم‌انداز ۲۰ ساله در افق ۱۴۰۴ قرار بدهد.
محمد مهرجردی، پژوهشگر انقلاب اسلامی در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «آنچه برای مردم و کارشناسان ملموس است اینکه هنوز در بسیاری از مسائل با یک جامعه نمونه اسلامی فاصله داریم. با روی کار آمدن دولت نهم امیدهای زیادی برای عبور از مرحله سوم زنجیره تمدن سازی و ورود به مرحله جامعه سازی اسلامی زنده گردید اما متاسفانه برخی خودخواهی‌ها و انحرافات فکری مسئولان وقت و در ادامه روی کار آمدن دولتی که اعتقادی به توانمندی‌های انقلاب نداشت موجب شد تا حدود 10 سال از وقت انقلاب گرفته شود و آنچه در چشم‌انداز ۲۰ ساله هدفگذاری شده به طور کامل
محقق نگردد.»او می‌افزاید: «دولت سیزدهم باید همّ خود را بر تحقق اسناد بالادستی نظام بگذارد و با میدان دادن به عناصر فعال جوان، مومن و انقلابی، فرصت سوزی‌های گذشته را تا حد توان
جبران نماید.»
«وظیفه دولت آینده برای تحقق چشم‌انداز ۲۰ ساله تا سال ۱۴۰۴ وظیفه سنگینی است. البته جنس این کار جنس جامعه سازی است. شاخص‌هایی که در سند چشم‌انداز مطرح شده همه از جنس پیشرفت‌هایی است که باید در جامعه اتفاق بیفتد.»
این را حجت‌الاسلام ثقفی می‌گوید و در ادامه می‌افزاید: «امیدواریم دولت آینده در کنار یک قوه قضائیه و مجلس همراه و هماهنگ موجب روشنی چشم مردم شود و این هماهنگی و یکپارچگی می‌تواند به حرکت انقلاب شتاب بدهد.» او در پایان تصریح می‌کند: «روشن است که ما در افق ۱۴۰۴ به تشکیل جامعه نمونه اسلامی نخواهیم رسید. قرار هم بر این نبوده است. اما می‌توان یک گام خوبی برای رسیدن به بخشی از جامعه نمونه اسلامی برداشت.
به نظر بنده با یک برنامه‌ریزی مدون تا ۲۰ سال آینده می‌توان به یک جامعه نمونه اسلامی رسید.
جامعه‌ای که ترازهای متعالی و بلندی را از زندگی انسانی و الهی برای مردم فراهم می‌کند و یک الگوی نمونه برای دیگر کشورهای اسلامی و دیگر آزادیخواهان و حق طلبان جهان ارائه می‌نماید. این یک حادثه بسیار مهم است، به همین خاطر کار بسیار عظیم می‌باشد و این کار عظیم در سند ۱۴۰۴ به تمامه اتفاق نخواهد افتاد اما می‌تواند یک شروع پر سرعت و شتابنده‌ای برای تحقق جامعه نمونه اسلامی باشد.»