مجتبی باجلان
همزمان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، به‌نظر می‌رسد دولت تدبیر و جریان سیاسی رسانه‌ای حامی ‌آن در داخل در تلاش برای رسیدن به توافقی با غرب در جهت احیای برجام هستند. تلاش این جریان از چند ماه پیش و با روی کار آمدن دولت بایدن، شدت گرفته و منجر به مذاکرات فشرده‌ای در وین برای بازگشت آمریکا به برجام شده است. نکته اینکه این امیدواری مجدد دولت به آمریکایی‌ها، پس از چهار سال خباثت و جنایت مکرر آنها در ‌ترور سردار سلیمانی و تشدید محاصره اقتصادی با سیاست فشار حداکثری صورت می‌گیرد.
 به‌رغم برخی ادعاهای صورت‌گرفته از پیشرفت‌های قابل ملاحظه مذاکرات آنچه که قرائن و شواهد نشان می‌دهد آمریکا نه اینکه حاضر به پذیرش تعهدات خود در برجام و رفع تحریم‌ها نیست بلکه با یک دولت تازه‌نفس آمده تا همان اتهامات واهی و زیاده‌خواهی‌های گذشته را با فریبکاری جدیدی بر ملت ایران تحمیل کند.
طی روزهای گذشته وزیر خارجه آمریکا با ادعای اینکه برجام، زمان مورد نیاز برای تولید مواد لازم برای ساخت سلاح اتمی ‌توسط ایران را تنها به اندازه یک سال به تعویق انداخت، اظهار داشته است که واشنگتن هر کاری برای کاهش چالش‌های مطرح‌شده توسط ایران انجام می‌دهد.
وی پیش‌تر نیز با تحریک‌آمیز خواندن اعلامیه ایران مبنی بر غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، مدعی شد این اطلاعیه سؤالاتی را درباره جدی بودن ایران درخصوص مذاکرات هسته‌ای ایجاد می‌کند. «جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا اخیرا مدعی شده مقابله با تهدیدهای ایران در دریا و حمایت از شبکه‌های ‌تروریستی و تداوم توسعه و تولید موشک‌های بالستیک، ضرورت امنیت ملی ما است.
نکته قابل تأمل در این میان آن است که امروز تقریبا محرز شده تعلّل دولت آمریکا برای بازگشت به برجام و پذیرش تعهدات، به انگیزه خرید زمان برای ایجاد سازوکاری در جهت اتصال پرونده هسته‌ای به موضوعات موشکی و منطقه‌ای ایران با هماهنگی کشورهای اروپایی است.
به تعبیر دیگر، آمریکا در حال سنجش این موضوع است که با بازگشت به برجام، توانایی این را خواهد داشت که مذاکرات منطقه‌ای را با ایران کلید بزند یا خیر. بنابراین بلندپروازی‌های آمریکا در بازگشت تدریجی و قطره‌چکانی به توافق هسته‌ای، گسترش این توافق و مرتبط کردن آن به موضوعات موشکی و منطقه‌ای، سبب ایجاد شرایط فعلی و تعلّل آمریکا در بازگشت به توافق شده است. اما پافشاری ایران به لغو تمام تحریم‌ها در گام نخست، علاوه بر اینکه برنامه طراحی‌شده آمریکا را عقیم می‌کند، تصور استفاده از توافق هسته‌ای به‌عنوان پلی به سوی مذاکرات منطقه‌ای مورد دلخواه آمریکا را نیز برهم خواهد زد.
در این میان اما مقامات آمریکا همزمان با به راه انداختن دور جدیدی از مذاکرات با ادعای تلاش برای احیای برجام، در حالی ایران را همچنان به تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی‌ و همچنین ایجاد تهدیدات دریایی و تولید موشک‌های بالستیک با هدف اقدامات ثبات‌زا متهم می‌کنند، که اخیرا وب‌سایت آمریکایی بولتن (thebulletin) فعال در مسائل اتمی‌ فاش کرده است که دولت بایدن برای ساخت بمب هسته‌ای نسل جدید بیش از 100 میلیارد دلار در نظر گرفته است.
بر اساس گزارش این وب‌سایت آمریکایی نیروی هوایی ایالات متحده قصد دارد بیش از 600 مورد از سلاح اتمی ‌مرگبار را سفارش دهد. در 8 سپتامبر، نیروی هوایی قرارداد اولیه 13/3 میلیارد دلار برای شروع مهندسی و ساخت موشک به شرکت دفاعی Northrop Grumman داد، اما این فقط بخشی از کل صورتحساب خواهد بود. بر اساس گزارش پنتاگون به نقل از انجمن کنترل اسلحه و اخبار بلومبرگ، دولت آمریکا تقریباً 100 میلیارد دلار برای ساخت این سلاح هزینه خواهد کرد که برای استفاده در حدود سال 2029 آماده خواهد بود.
 همچنین به‌رغم ادعاهای صورت‌گرفته از سوی بایدن در زمان تبلیغات انتخاباتی، وی به‌طور جدی افزایش بودجه نظامی دولت خود را پیگیری کرده و جزئیات ارقام تخصیص‌یافته در بودجه نظامی آمریکا نشان می‌دهد، این کشور در بخش بمب‌های جدید، هواپیمایی که سلاح هسته‌ای را حمل کند، موشک‌های بالستیک که از زیردریایی شلیک می‌شود و موشک‌هایی که روی زمین شلیک می‌شوند ارقام بالایی را اختصاص داده است؛ اما نکته این است که همه این‌ها ذیل بهره‌برداری‌های هسته‌ای صورت می‌گیرد.
چه آنکه بخش زیادی از درخواست بایدن در راستای اجرایی‌کردن و عملیاتی ساختن تشکیل نیروی فضایی است که قانون آن در زمان ‌ترامپ به تصویب رسید و توسط او اعلام شد. کارشناسان آمریکا معتقد هستند علی‌رغم آنکه آمریکا مدعی پایبندی به تعهدات مربوط به سلاح‌های اتمی ‌است، دولت بایدن به‌دنبال جبران آنچه ضعف و شکاف موجود در حوزه موشک‌های بالستیک و راهبردی عنوان شده، است.
این در حالی است که طبق پیمان‌های مذکور طرفها متعهد شده‌اند در حوزه برد موشک‌های خود و نیز برخی از کلاهک‌های اتمی ‌مانند سلاح‌های راهبردی میان‌برد این محدودیت‌ها را بپذیرند و درعین‌حال زرادخانه‌های اتمی‌ خود را توسعه ندهند. همچنین طرفها تعهداتی در ارتباط با موشک‌های بالستیک پذیرفته‌اند. در این رابطه تغییر موضع بایدن یک چرخش اساسی در رویکرد دموکرات‌ها به شمار می‌رود؛ زیرا بایدن همانند ‌ترامپ و برخلاف دولت باراک اوباما به‌دنبال افزایش بودجه نظامی آمریکا است که بدون شک بخشی از آن در بخش اتمی ‌و موشک‌های بالستیک هزینه خواهد شد.
نکته قابل تأمل آنکه آمريكایی‌ها که در طول 50 سال گذشته هزينه‌اي افزون بر 6‌ تريليون دلار براي پروژه‌هاي تسليحات هسته‌اي كرده و ركورد بيشترين هزينه را در اين زمينه به خود اختصاص داده‌اند، سال‌هاست به بهانه ‌اینكه احتمال دارد ايران به تسليحات هسته‌اي دست یابد، سیاست فشار و تحریم را علیه این کشور افزایش داده‌اند و جالب آنکه هرازگاهی مقامات و رسانه‌های آمریکا و همچنین برخی پادوهای داخلی آنها در ایران با برجسته‌سازی هزینه‌های برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، پافشاری بر حفظ این صنعت را هدر دادن منافع مردم ایران عنوان می‌کنند!