جنگ یمن و حملهای که جهان را لرزاند
محمدرضا مرادی
جنگ یمن طی یک سال گذشته، از لحاظ میزان توانمندی طرفهای درگیر، با تغییرات زیادی مواجه شده است. علت این مسئله نیز رونمایی انصارالله یمن از پهپادها و موشکهای قدرتمندی است که آل سعود توان رهگیری آنها را ندارد. این مسئله باعث تجدید نظر عربستان در ادامه جنگ یمن شده است. محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که به عنوان معمار جنگ یمن شناخته میشود 56 ماه قبل اعلام کرد که قرار است با یک حمله برق آسا ظرف مدت چند هفته انصارالله را شکست داده ودولت فراری منصورهادی را به قدرت بازگرداند. به همین منظور ائتلافی متشکل از 12 کشور عربی تشکیل و تجاوز به یمن آغاز شد. اما به تدریج عربستان به این نتیجه رسید که واقعیتهای میدانی آنطور که تصور می کرده نیست و جنگ بسیار طولانی تر و پیچیدهتر از توهمات ولیعهد سعودی است. در نتیجه کشورهای عضو ائتلاف عربی به تدریج از این ائتلاف خارج شدند و در نهایت اکنون پس از 56 ماه که از آغاز جنگ یمن می گذرد تنها امارات و عربستان در ائتلاف باقی ماندهاند. امارات نیز در ماههای گذشته به تدریج نظامیان خود را از یمن خارج کرده و تنها از طریق نیروهای وابسته به شورای انتقالی جنوب در حال نقشآفرینی است. علاوه بر این در تابستان گذشته، نیروهای وابسته به عربستان و امارات در شهر عدن وارد درگیریهای خونینی شدند که در نهایت با توافق ریاض این درگیریها خاتمه یافته است.
اما شاید بتوان مهمترین ویژگی جنگ یمن در یک سال گذشته را حمله به آرامکو به عنوان قلب اقتصاد عربستان دانست. یگان پهپادی ارتش و کمیتههای مردمی یمن صبح روز شنبه 23 شهریور ماه در عملیاتی، تاسیسات نفتی عربستان را با ۱۰ فروند پهپاد هدف قرار داد. این عملیات که در نوع خود بزرگترین حمله پهپادی علیه زیربناهای حیاتی نفتی عربستان به شمار می آید سبب خسارتهای سنگین به بخش نفت و گاز سعودی و همچنین هیمنه و حیثیت سیاسی و نظامی ریاض شد. این هجوم گسترده در ادامه سلسله حملههای پهپادی نیروهای انصارالله به بخش انرژی سعودی به شمار میآید. اواخر اردیبهشت ماه 98 حمله به لولههای پمپاژ تاسیسات نفتی شهر ینبع در جنوب غربی عربستان واقع در ساحل دریای سرخ رخ داد و طی آن هفت پهپاد صدها کیلومتر را در آسمان عربستان طی کردند و به قلب این کشور و نزدیکی پایتخت رسیدند و لولههای انتقال نفت، از شرق به غرب کشور را هدف قرار دادند. در مرحله دوم ۲۶ مرداد سال جاری نیز ارتش و کمیتههای مردمی یمن، با ۱۰ پهپاد میدان و پالایشگاه نفتی الشیبه وابسته به شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) را واقع در شرق این کشور هدف حمله قرار داده بودند. این مسئله باعث هراس در عربستان شده و خاندان سعودی به شدت خود را در برابر حملات انصارالله بیپناه میدانند.
در واقع حمله انصارالله به دو پالایشگاه البقیق و الخریص باعث شد تا 5 میلیون و 700 هزار بشکه از تولید نفت عربستان کاهش پیدا کرده و خسارت 30 میلیارد دلاری بر عربستان تحمیل شود. مهمتر از همه، سامانههای دفاعی پاتریوت (ساخت آمریکا) عملا در مقابل انصارالله فلج شدند. این حمله به عنوان بزرگترین شکست هوایی تاریخ عربستان نیز مطرح شده است. شکست عربستان در این عملیات نشان داد که هیچ نقطهای از عربستان امنیت ندارد.
اما عملیات بزرگ دیگر پس از حمله به آرامکو اتفاق افتاد. پس از حمله به آرامکو، انصارالله یمن، طرح صلحِ فراگیر را از موضع قدرت به عربستان پیشنهاد داد. پس از اینکه ریاض در برابر این طرح سکوت کرد و به نوعی آن را قبول نکرد بلافاصله ارتش و انقلابیون یمن عملیات موسوم به «نصر من الله» که در نجران انجام شده بود را علنی کردند. این عملیات که بزرگترین عملیات زمینی در طول جنگ یمن بود باعث کشته شدن بیش از 500 نفر و اسارت 2000 تن از مزدوران سعودی شد. علاوه بر این 500 کیلومتر از اراضی نجران تحت تسلط انصارالله قرار گرفت و به اندازه یک سال جنگ، مهمات و سلاح مدرن جنگی از سوی انصارالله به غنیمت گرفته شد.
در واقع دو عملیات زمینی و پهپادی انصارالله به عربستان باعث شد تا آلسعود به تدریج با رویای پیروزی در یمن خداحافظی کند. چرا که پهپادهای مدرن انصارالله قابلیت این را پیدا کردهاند که حتی کاخهای سعودی را نیز هدف قرار دهند. به همین دلیل زمزمههای عقبنشینی عربستان در یمن آغاز شده است. در این راستا، خالد بن سلمان برادر ولیعهد سعودی در عمان با اعضای انصارالله دیدار و گفت و گو کرد و رسانهها این دیدار را زانو زدن بن سلمان در برابر انصارالله توصیف کردند. پس از این دیدار خبرهای بیشتری در مورد مذاکره عربستان با انصارالله منتشر شد. برخی از رسانهها اعلام کردند که بن سلمان در مورد پایان دادن به جنگ یمن تصمیم قطعی خود را گرفته اما به دنبال راهی برای خروج آبرومندانه از جنگ یمن است. در واقع رویایی که در فروردین 94 توسط بنسلمان اعلام شد اکنون توسط انصارالله به کابوس تبدیل شده است. علت این مسئله نیز دستاوردهای نظامی انقلابیون یمن و به ویژه پهپادهای مدرن این کشور است. نکته جالب این است که پهپادهای یمنی بسیار ارزان بوده و قادر است بر سامانههای دفاعی پاتریوت که ساخت آمریکا بوده و بسیار نیز گران قیمت است غلبه کنند. علاوه بر این، بنسلمان به این نتیجه رسیده که آمریکا به خاطر آلسعود خود را وارد جنگ نخواهد کرد به همین دلیل ولیعهد جوان سعودی در اندیشه بالا بردن پرچم سفید تسلیم در یمن است.