«جمال خاشقجی»، نویسنده و روزنامه‌نگار منتقد عربستان که اخیرا در ترکیه ربوده شده بود، بنابر گزارش رسانه‌های معتبر عربی و انگلیسی به قتل رسیده است. روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی به نقل از منابع خود در پلیس ترکیه نوشته، خاشقجی توسط تیمی 15 نفره که با دو پرواز اختصاصی از عربستان وارد ترکیه شده بودند به قتل رسیده و این یک قتل از پیش طراحی شده بوده است. خبرگزاری «رویترز» نیز به نقل از منابع خود در ترکیه اعلام کرده خاشقجی در داخل کنسولگری سعودی در اسلامبول به ‌قتل رسیده و عملیات قتل وی هدفمند و برنامه‌ریزی شده بود و جسدش هم به خارج از کنسولگری منتقل شده است. منابع امنیتی ترکیه هم ورود 15 سعودی به اسلامبول با دو فروند هواپیما را تایید کرده‌اند که همزمان با حضور خاشقجی در کنسولگری، خود را به آنجا رسانده‌اند. این 15 نفر بعداً به کشورهایی که از آن آمده بودند، برگشته‌اند، بدون اینکه خاشقجی ساختمان کنسولگری را ترک کرده باشد!
ارسال فیلم تکه تکه شدن خاشقجی
برای بن سلمان
«مجتهد»، شاهزاده افشاگر سعودی نیز اعلام کرده، منابع ترکیه‌ای اصرار می‌کنند جمال خاشقجی شکنجه شده و بر اثر شکنجه به‌قتل رسیده است، آنگاه جسدش تکه تکه شده و از این صحنه‌ها فیلمبرداری شده و فیلم آن برای محمد‌بن‌سلمان فرستاده شده تا خود آن را مشاهده کند. روزنامه نیویورک تایمز نیز به نقل از رئیس‌«انجمن رسانه‌های عربی» ترکیه و دوست «جمال خاشقجی» خبر داده که مقام‌های ترکیه تکه تکه شدن جسد خاقشجی را تایید کرده‌اند. یکی از دوستان «جمال خاشقجی» به رسانه آمریکایی گفته مقام‌های ترکیه مرگ خاشقجی و تکه تکه شدن جسد این روزنامه‌نگار منتقد عربستان را تایید کرده‌اند. حتی شبکه الجزیره نیز اعلام کرده که خبر‌های اولیه حاکی از پیدا شدن جسد جمال خاشقجی در یکی از مناطق اسلامبول ترکیه است.
واکنش سعودی‌ها
منابع سعودی اما قتل خاشقجی در ساختمان کنسولگری عربستان در ترکیه را تکذیب و در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند «این اتهامات بی‌اساس است.» خبرگزاری «واس» به نقل از این منبع گزارش داده: «ما شدیدا این اتهامات بی‌اساس را محکوم می‌کنیم و تردید داریم این اظهارات را مسئولان آگاه ترکیه گفته باشند. تیمی امنیتی متشکل از بازپرسان سعودی بنا به درخواست طرف سعودی روز شنبه وارد اسلامبول شده و طرف ترکیه‌ای نیز با حضور آنها موافقت کرده است. آنها در تحقیقات مربوط به ناپدید شدن این شهروند سعودی شرکت کردند... عربستان به امنیت و حفظ جان شهروندانش در هر جا باشند اهمیت می‌دهد و مقامات ویژه سعودی این پرونده را دنبال می‌کنند و می‌خواهند از واقعیت امر به طور کامل آگاهی یابند.»
خاشقجی کیست؟
خاشقجی ۵۹ ساله یک روزنامه‌نگار، گزارشگر خارجی، سردبیر و مقاله نویس سعودی قدیمی و با تجربه است. پس از آنکه محمد‌بن‌سلمان به عنوان ولیعهد عربستان و جانشین ملک سلمان ۸۲ ساله برگزیده شد، وی در تبعیدی خودخواسته به آمریکا سفر کرد. خاشقجی به خاطر مصاحبه‌ها و سفرهایش به محل تبعید اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده بین سال‌های ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۵ معروف است. در اوایل دهه ۱۹۹۰ خاشقجی تلاش کرد تا بن‌لادن را متقاعد به آشتی با خاندان سلطنتی آل‌سعود و بازگشتش از سودان به خانه کند اما بن‌لادن این پیشنهاد را رد کرده بود. خاشقجی را نمی‌توان مخالف آل‌سعود نامید چرا که وی در مصاحبه‌هایی که داشته تاکید دارد به دنبال تغییر رژیم و یا سقوط آل‌سعود نیست و تنها خواستار اصلاح امور است. خاشقجی زمانی که هنوز به تبعید خودخواسته نرفته بود از هراس حاکم بر زندگی‌اش بارها پرده برداشته و تاکید کرده بود که هر لحظه منتظر بازداشت بوده است. وی اخیرا هم اعلام کرده بود، در حال حاضر شهروندان عربستان دیگر دلیل منطقی پشت این موج بی‌وقفه بازداشت‌ها را درک نمی‌کنند. این بازداشت‌های تعمدی بسیاری را به سکوت وادار کرده و بسیاری دیگر را نیز مجبور به ترک کشور کرده است.
عبدالباری العطوان سردبیر رای الیوم نیز در مورد دیدگاه‌های خاشقجی گفته: «من شخصا جمال خاشقجی را از نزدیک می‌شناسم و حاضرم سوگند بخورم او به هیچ عنوان یک معارض به معنای واقعی نیست، بلکه فقط خواستار فراهم شدن حداقل آزادی‌ها و محقق شدن حقوق بشر است. او خواستار عربستانی به دور از ماجراجویی‌های شاهزاده بن سلمان و ملک سلمان و اعطای حداقل آزادی‌ها به زنان و اجازه رانندگی و ‌اشتغال و رفاه و برگزاری همایش‌ها و فعالیت‌های ورزش برای آنان و متوقف کردن فعالیت نهادهای دینی وهابی است. خاشقجی در واقع وابسته به نظام سعودی بود نه یک معارض علیه نظام سعودی.»
چرا ترور؟
در واقع ترور خاشقجی را نمی‌توان یک امر بسیار عجیب و دور از انتظار دانست چرا که نگاهی به کارنامه بن سلمان نشان دهنده این است که شمار زیادی از مخالفان وی سرکوب شده‌اند. محمد بن سلمان در یک سال گذشته سیاست سرکوب مخالفان را بسیار تشدید کرد. وی در مهرماه سال گذشته بیش از 200 تن از شاهزاده‌ها، فعالان اقتصادی و رسانه‌ای و مخالفان سرشناس خود را دستگیر و در هتل ریتز کارلتون زندانی کرد و بیش از 100 میلیارد دلار از اموال آنها را مصادره کرد و حتی بن سلمان اخیرا در مصاحبه با بلومبرگ تاکید کرد که هنوز 8 تن از این زندانیان آزاد نشده‌اند. علاوه‌ بر این بیش از 1000 منتقد نظام سعودی در ماه‌های گذشته دستگیر شده‌اند. امیر سلطان بن‌ترکی بن عبدالعزیز، ترکی بن‌بندر، سعود بن‌سیف النصر و... شاهزادگانی بودند که از پایتخت‌های اروپایی ربوده شده و به ریاض بازگردانده شدند تا هزینه انتقادشان را مستقیما بپردازند. بنابراین به نظر می‌رسد ترور جمال خاشقجی را نیز باید طرحی از سوی بن سلمان دانست. نکته جالب این است که خاشقجی به هیچ عنوان مخالف نظام سعودی نبود و تنها خواستار بهبود امور بوده و حتی بن سلمان نیز نتوانست یک منتقد را تحمل کند و این شلیکی به ادعاهای اصلاح‌طلبانه وی نیز است.
بحران دیپلماتیک ترکیه و عربستان
در راه است؟
‏ترور خاشقجی در خاک ترکیه روی داده و همین مسئله می‌تواند منجر به یک بحران دیپلماتیک بین دو کشور شود. محمد علی الحوثی، رئیس‌کمیته عالی انقلاب یمن به این مسئله واکنش نشان داده و گفته است، قتل خاشقجی توهین به حاکمیت و نظام ترکیه است و اگر هویت قاتل وی توسط نهادهای امنیتی ترکیه مشخص نشود تهدیدی برای سرمایه‌گذاران خارجی خواهد بود. مشاور رئیس‌حزب عدالت و توسعه ترکیه نیز این مسئله را جنایت خواند و هشدار داد کسانی که این اقدام را در ترکیه انجام دادند، باید پاسخگو باشند.
پایگاه خبری الخلیج آنلاین نیز در گزارشی در این مورد نوشته، واکنش ترکیه به این حادثه ممکن است مشابه واکنش بریتانیا به تلاش روسیه برای ترور «سرگئی اسکریپال»، جاسوس سابق روس و دخترش با ماده‌ای سمی باشد. به دنبال وقوع این حادثه «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس مجازات‌هایی را برای روسیه در نظر گرفت که از جمله آن، اخراج 23 دیپلمات این کشور از خاک این کشور و لغو روابط دو جانبه با روسیه بود.
ترکیه می‌تواند علاوه‌بر اتخاذ تصمیمات دیپلماتیک مانند قطع روابط و یا کاهش سطح روابط دیپلماتیک، با استناد به قانون بین‌الملل، از عربستان به اتهام نقض حاکمیت این کشور از طریق انجام اقدام خصمانه در خاک ترکیه شکایت کند. همچنین ترکیه حق دارد 15 سعودی ازجمله چند مسئول این کشور را که هم زمان با حضور خاشقجی در کنسولگری ریاض، وارد خاک این کشور شده‌اند و به گفته پلیس ترکیه، در جنایت ترور این نویسنده سعودی دست داشته‌اند، محاکمه کند.
و سرانجام اینکه، ترور جمال خاشقجی می‌تواند فرایند سقوط بن سلمان را شدت ببخشد.بن‌سلمان به همان سرعتی که مطرح و معروف شد به همان سرعت در حال سقوط است.