نگاهی به ساخت و توسعه حرم امیرالمومنین و اعتاب مقدسه عراق
نشان ارادت ایرانیان نهفته در غدیر
ایرج نظافتی
حضرت آیتالله آقامجتبی تهرانی رحمتالله علیه در یکی از درسهای اخلاقشان میفرمودند: «پیغمبر در غدیر یک الگو به بشریت معرفی کردند، امامت معنایش همین است. رسالت با امامت تفاوت دارد، رسالت ارائۀ طریق است، رسول میگوید: دستت را به من بده و بیا بالا، اما امام در جامعه یک الگو است. گفتار و رفتار امام الگو است.
زمانی که پیغمبر مبعوث شدند جبرئیل ندا سر داد «جَاءَ اَلحَق وَ زَهَقَ اَلبَاطِل اِنَّ اَلبَاطِلَ کَانَ زَهُوقَاً» اما در روایت دارد که وقتی امام زمان «صلوات الله علیه» به دنیا آمد، این آیه به بازوی مبارکش بود. امام در سراسر عالم میخواهد اقامه حق کند.
«مَن کَانَ یُؤمِنُ بِاَلله وَ اَلیَومِ اَلآخِر لَا یَجلِس مَجلِساً یُنتَقَصُ فِیهِ اِمَامٌ » مومن در مجلسی که در آن شأن امام پایین بیاید شرکت نمیکند، چون امام میخواهد اقامه عدل کند.
پیام غدیر به قدری مهم بود که خداوند به پیغمبر فرمود: «إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْت» اگر ابلاغ نکنی از دین خبری نیست!» (از سلسله سخنرانیهای حضرت آیتالله آقامجتبی تهرانی)
به مناسبت فرا رسیدن عید غدیر، گزارش امروز را به چگونگی طرح توسعه حرم امام علی(ع)در دوران معاصر و مهجوریت و مظلومیت حرم امیرالمومنین (ع)و دیگر اعتاب مقدسه عراق و نقش ایرانیان در بازسازی حرمین شریفین در عراق اختصاص دادهایم. همراه ما در این گزارش باشید.
پیوند ناگسستنی دو ملت عراق و ایران
در کربلا به اتفاق حاج ابومحسن از خادمان حرم مطهر امام حسین علیهالسلام و مسئول حسینیه سید جعفر کربلایی در کوچه پسکوچههای کربلا قدم میزنیم تا به دیدار برخی دوستان عراقی برویم.
راهمان به مغازه «حاتم» میافتد. حاتم اهل ناصریه عراق است اما در کربلا کنار بینالحرمین مغازهای را اجاره کرده و به فروش شیرینیجات یا به قول عراقیها حلویات(دهین) میپردازد و شبها هم در همان مغازه استراحت میکند و بسته به وجود زائر، حداقل دو سه هفته یک بار به ناصریه میرود تا چند روزی را در کنار اهل و عیالش سر کند.
حاتم درباره نقش ایرانیان در توسعه اعتاب مقدسه عراق نظرات جالبی دارد. او معتقد است اگر ایران در جنگ با داعش کنار مردم و دولت عراق نبود الان از کشورشان چیزی باقی نمانده بود. او که تقریبا به زبان فارسی مسلط است میگوید:«همین امنیتی که در شهرهای شیعهنشین عراق شاهد هستیم مدیون ایرانیهاست، اربعین و آن سیل جمعیت شیعه که از ایران و بدون هیچگونه ترس و واهمهای روانه عراق شدند یکی از عمده دلایل ترس داعش از حضور در مناطق شیعهنشین عراق شد.»
او به طرح توسعه حرمین شریفین هم اشاره میکند و میگوید:«یکی از مهمترین کارهایی که ایرانیها پس از شکست داعش در عراق انجام دادند طرح بازسازی و توسعه اعتاب مقدسه عراق بود که در قالب ستاد بازسازی عتبات عالیات در جای جای عراق مشغول خدمت هستند و جالب است که تمام هزینههای آنها از راه کمکهای شیعیان از سراسر جهان تامین میشود و حقیقتا خدمت بزرگی به زوار حرمین شریفین عراق کردند.»
ابومحسن سخنان حاتم را قطع میکند و میگوید: «چند روز پیش از سمت العماره به حله میرفتم در بین راه سر صحبت را با یکی از عراقیها باز کردم درباره سخنان اخیر حیدرالعبادی نکات قابل تاملی بیان کرد و معتقد بود نخستوزیر عراق آن مواضع را که گفته بود با تحریمهای آمریکا علیه ایران همراهی میکنیم فقط برای خوشآیند آمریکاییها گفته است و عملا چنین چیزی امکانپذیر نیست.»
وی به نقل از آن مسافر عراقی میگوید: «الان به دلیل رفت و آمدهای فراوانی که بین مردم دو کشور ایران و عراق صورت میگیرد و حتی ازدواجهای فراوانی که انجام شده عملا امکان ندارد دو کشور به هر بهانهای بتوانند دربهای کشور خود را به روی هم ببندند، مثلا اگر ایران همین نیروهای ستاد بازسازی عتبات عالیات را بخواهد از عراق خارج کند چه کسی میتواند جایگزین ایران در ساخت و توسعه حرمین شریفین باشد؟ و یا ارادتی که ایرانیان به امامان شیعه دارند سبب شده این پیوند میان دو ملت ایران و عراق برای همیشه ناگسستنی باشد.»
با ابومحسن از حاتم خداحافظی میکنیم و به یکی از هتلهای اطراف حرم مطهر امام حسین(ع) میرویم تا دیداری داشته باشیم با آقای علاوی(علی) مدیر این هتل.
علاوی و برادرش «باسم» هم اهل ناصریه هستند اما در کربلا هتلی را اجاره کرده و به برکت وجود حرم مطهر امام سوم شیعیان روزگار میگذرانند.
علاوی پس از خوشآمدگویی چایی عراقی برایمان میریزد و در پاسخ به سؤالم میگوید: « به نظر من پروژه صحن حضرت زهرا(س) در نجف و صحن عقیله بنی هاشم(س) در کربلا یکی از بزرگترین پروژهای مهم جهان اسلام است که به نام جمهوری اسلامی رقم خورده و همه عراقیها میدانند ایران برای حفظ و پایداری عراق چقدر زحمت کشیده و همین توسعه بسیار وسیع حرمین شریفین از نجف و کربلا گرفته تا کاظمین و سامراء و مسیب و بلد و حله و هر کجا امام یا امامزادهای هست نیروهای ستاد عتبات ایران را میبینیم که با عشق و ارادت خاصی مشغول خدمت هستند و اینها را همه ما داریم میبینیم که چگونه ایرانیها با جان و دل در توسعه اعتاب مقدسه عراق تلاش میکنند.»
ورود ایرانیان به عراق
در طرح توسعه اعتاب مقدسه
اولین اقدام کشورمان پس از ورود زائران ایرانی به عتبات عالیات بحث توسعه و بازسازی حرمین شریفین امامان معصوم علیهمالسلام بود و در رأس آن توسعه حرم امام علی(ع) در دستور کار قرار گرفت.
طبق گفته مهندس حسن پلارک رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات، حرم امام اول شیعیان در عراق به اندازه حرم یک امامزادهای مثل امامزاده صالح تجریش بود که جوابگوی خیل جمعیت مشتاق نبود و حدود 14 سال پیش جمهوری اسلامی طرح بازسازی و توسعه حرمین شریفین عراق را در قالب ستاد بازسازی عتبات عالیات برعهده گرفت و نقش مهمی در توسعه حرمین شریفین داشت و از همان ابتدا و طبق تاکیدات مقام معظم رهبری، این ستاد کاملا بر پایه کمکهای مردمی و بدون هیچگونه دخالت دولتهای ایران یا عراق شکل گرفت.
حسن پلارک به گزارشگر کیهان میگوید: «پیشرفت پروژه طبق برنامه انجام شده است اگرچه نقاط ضعفی وجود دارد که به دلیل مشکلات ویزا، مسائل مرزی و ورود کالا قابل اغماض است. اما اصرار ما بر این بود که تا پایان شهریور پروژه صحن حضرت زهرا(س) به اتمام برسد اما علیرغم همه تلاشی که به طور فشرده در حال انجام است، این مسئله شدنی نیست و فکر میکنم یک ماه فرصت بیشتر لازم است.»
وی تاکید میکند: «شاید بتوانیم بخش زیارتی را در عید غدیر به اتمام برسانیم اما به دنبال این هستیم که کل پروژه را به طور کامل افتتاح کنیم و امیدواریم پروژه تا پایان مهرماه به اتمام برسد.»
پلارک اضافه میکند: «این یک اثر بزرگ و ارزشمند است که از طرف مردم ایران به حرم امیرالمومنین (ع) اهدا شده و با نام همسر مبارک ایشان مزین شده است. این یک پروژه تاریخی و ماندگار است و حرم امیرالمومنین تا ۵۰ سال آینده نیازی به توسعه نخواهد داشت. در طول تاریخ این حرم مطهر یکبار توسعه یافته و ۲ برابر شده است اما در توسعه فعلی حرم ۲۰ برابر میشود که در هیچ عتبهای سابقه نداشته است.»
وی تصریح میکند: «این پروژه به نام ایرانیان در تاریخ به عنوان باقیات صالحات برای همه کسانی که در این پروژه کار کردند ثبت میشود. این به یک معجزه شبیه بود و در مدت ۵ سال و با ظرافتهای بسیار زیاد با این قیمت قابل انجام نبود. باید تشکر ویژهای داشته باشیم از همه مردم ایران و کسانی که نذر خود را انجام دادند و در راس آن از مقام معظم رهبری که همواره پشتیبان ستاد بودند و همچنین از پیمانکارانی که در این پروژه کار کردند. از مردم عراق و از آیتالله سیستانی هم تشکر میکنم که با نامگذاری صحن به نام حضرت زهرا (س) همواره ما را در ادامه این راه تشویق و ترغیب کردند. باید از مردم نجف و کسبه اطراف که ما مزاحمتی برای آنها داشتیم و تحمل کردند هم تشکر کنم.»
پلارک با اشاره به نزدیک شدن به ایام محرم و اربعین حسینی (ع) میگوید: «یکی از خصوصیات پروژه صحن حضرت زهرا پوشش جمعیتهای زیارتی بالا به شمار میرود که بزرگترین آن مراسم اربعین امام حسین(ع) است که میلیونها نفر از سراسر دنیا به این مراسم مشرف میشوند. این پروژه میتواند جوابگوی بخشی از جمعیت زائران اربعین باشد. در سالهای گذشته هم از این صحن برای اقامت استفاده شد اما امسال امکانات بسیار بهتری در اختیار زائران قرار خواهد گرفت. ظرفیت استقرار جمعیتی ما در صحن حضرت زهرا(س) امسال حداقل ۲ برابر خواهد شد و بیش از ۲۰۰ هزار زائر را اسکان خواهیم داد.»
اراده الهی
پشت پرده بازسازی عتبات عالیات
وقتی که به سفر زیارتی عتبات عالیات مشرف میشوید و فعالیت و زحمات عزیزان در ستاد بازسازی عتبات عالیات را میبینید متوجه میشوید که انگار ارادهای فوق ارادهها در این بازسازیها وجود داشته است.
حاج موسی اسماعیلی مدیر ستاد عتبات شهر بلد در 45 کیلومتری جنوب سامراء در استان صلاحالدین عراق به گزارشگر روزنامه کیهان میگوید: «در ابتدای ورود ما برای بازسازی قرار نبود دامنه وسیعی مثل امروز داشته باشیم اما وقتی وارد شدیم دیدیم که واقعا ارادهای فوق ارادهها در پشت پرده این بازسازیها وجود دارد و کمکم ما از توسعه حرم امیرالمومنین و امام حسین(ع) به سمت توسعه و بازسازی تمام حرمهای مطهر عراق سوق داده شدیم و روز به روز دامنه این فعالیتها گستردهتر شد.»
یکی از عزیزان در ستاد بازسازی عتبات تعریف میکرد و میگفت یک عالم لبنانی در خواب میبیند که حضرت زهرا(س) نوزاد خود که حضرت زینب(س) بودند را به دست حضرت آیتالله بهجت دادند تا از او مراقبت کند و همین خواب زمینهای میشود تا آن عالم لبنانی با تولیت حرم مطهر امام حسین(ع) تماس بگیرد و تاکید کند که ساخت صحن عقیله بنی هاشم را حتما به ایرانیها بسپارند!
و چه بسیار حرفهای ناگفته فراوانی که در بحث ساخت و توسعه اعتاب مقدسه از کرامات و عنایات معصومین علیهمالسلام وجود دارد که اجازه انتشار آنها نیست، گرچه نگارنده معتقدم این سخنان معجزهآسا باید به صورت کتابی مکتوب در تاریخ این برهه از زمان برای آیندگان باقی بماند.
مهندس حامد امیری مدیر پروژه صحن مطهر حضرت زهرا(س) به گزارشگر روزنامه کیهان میگوید:«نتیجه به جا مانده از عملکرد موفق ستاد بازسازی عتبات عالیات در اطراف مزار مطهر امیر مومنان حضرت علی(ع) گنجینهای است از هنر دست اساتید و علاقهمندان به اهل بیت عصمت و طهارت که در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و در سایه حمایتهای مقام معظم رهبری به جای مانده است. یکی از مهمترین نکات قابل بیان در این پروژه با توجه به دستور مقام معظم رهبری در استفاده از کالای داخلی، بهرهگیری از توان و ظرفیت داخلی جهت طراحی و ساخت و همچنین استفاده از مصالح داخلی و نیروی کار ایرانی میباشد. همچنین با بهکارگیری و اعتقاد به تفکر مدیریت جهادی این مجموعه توانسته است این پروژه عظیم را با کمترین هزینه ممکن از وجوهات مردم عزیزمان به مراحل پایانی جهت بهرهبرداری نزدیک کند.»