کمالوندی:
اروپا به خاطر ایران با آمریکا درگیر نمیشود
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اینکه فکر کنیم اروپا به خاطر ما با آمریکا درگیر میشود خیر. ممکن است سیاست متفاوتی در مقابل آمریکا پیش گیرند اما با آن درگیر نمیشوند.
بهروز کمالوندی در گفتوگو با ایسنا، درباره بازگشت اولین مرحله از تحریمهای آمریکا علیه ایران در 15 مرداد و واکنش ایران به آن اظهار داشت: این مسئله در حوزه تصمیم هیئت نظارت بر برجام است. سازمان انرژی اتمی سناریوهای محتمل را از شدیدترین واکنشها و اقدامات تا کمترین آنها ارایه کرده است.
وی درباره ماندن یا نماندن ایران در برجام، گفت: نظر شخصی من است که ماندن در برجام بهتر از نماندن است اما ممکن است نظر نظام و مسئولان عالی چیز دیگری باشد که بسته به شرایط اعلام میشود. همانطور که هنری کسینجر میگوید خروج آمریکا از برجام و سیاست ایران در این رابطه، شکاف در آمریکا ایجاد کرده است و از طرفی میان آمریکا و اروپا ایجاد اختلاف کرده است و شش قطعنامه شورای امنیت را نیز زیر خاک کرد. اگر بدون توجیه کافی از برجام خارج شویم، همه اینها را از دست خواهیم داد.
گفتنی است، ماندن ایران در برجام دقیقا خواست و هدف آمریکا و اروپا است که بدعهدیشان، برجام را به توافقی یکطرفه تبدیل کرد و امتیازاتش را برای حریف و محدودیتهایش را برای ما رقم زد. هدف آمریکا با خروج از برجام و اروپا با معطلسازی ایران نیز استمرار همین روند و دائمی کردن محدودیتهای برجام و تعمیم آن به دیگر مولفههای قدرت ایران است. وقتی ایران براساس تعهداتی که تیم مذاکرهکننده در توافق هستهای داده بود، تعهدات نقد را در مقابل وعدههای نسیه و عمل نکرده آمریکا و اروپا اجرا کرده، تضمین هم نگرفته واضح است که ماندن ایران در برجام و ادامه تعلیق هستهای و دیگر محدودیتها برای آنها خوشایند است.
توافق هستهای باک هواپیمای آقای ظریف را که رئیستیم مذاکرهکننده ایرانی بود پر نکرد. سال گذشته شرکتهای نفتی به دلیل هراس از تحریمهای کاخ سفید از سوخت رسانی به هواپیمای وزیر امور خارجه در فرودگاه مونیخ خودداری کردند تا جایی که وزارت خارجه و وزارت دفاع آلمان از طریقتانکرهای ارتش آلمان اقدام به سوخت رسانی کردند. آقای روحانی گفت 4 سال است که با گونی دلار وارد میکنیم. او مذاکره با آمریکا را دیوانگی خواند که ناظر بر پیمان شکنی و نقض عهد آمریکا بود. خود آقای ظریف سال گذشته در نشست وزیران خارجه گروه 1+5 و ایران گفت که «ما هنوز نمیتوانیم در انگلستان یک حساب بانکی باز کنیم.» آقای عراقچی رئیسستاد پیگیری برجام گفت که تحریمها (که قرار بود بالمره رفع شود) روی کاغذ برداشته شده. آقای سیف رئیسپیشین بانک مرکزی تأکید کرد که «برجام تاکنون تقریباً هیچ دستاورد اقتصادی برای تهران در بر نداشته است.» آیا در چنین شرایطی اصرار بر ماندن ایران در برجام با وجود خروج آمریکا و سیاست معطلسازی اروپا منشأ عقلانی دارد؟
درباره صحبت دیگر سخنگوی سازمان انرژی اتمی مبنی بر خاک شدن قطعنامههای شورای امنیت به وسیله برجام، گفتنی است که بررسی حقوقی نشان میدهد اولا تنها با ادعای یک کشور تمامی قطعنامههای قبلی بازمیگردد ثانیا قطعنامههای گذشته نهتنها لغو نشدند بلکه در قطعنامه 2231 تجمیع هم شدهاند.
مطابق با بند 10 قطعنامه و بند 37 برجام ادعاي يک کشور از 1+5 به عدم اجراي تعهدات ايران در «توافق جامع»، در فاصله حداکثر 60 روز، با طي کردن رجوع به کميسيونهاي کارشناسان، وزراي خارجه، مشورتي و سرانجام رجوع به شوراي امنيت، تمام تحريمها بازميگردد. نکته شگفتآور آن است که چنانچه ايران به عدم اجراي تعهدات «توافق جامع» از سوي طرف غربي اعتراض کند، بايد همان مسير کميسيونها و شوراي امنيت را طي کند و سرانجام، تمام تحريمها عليه ايران بازميگردد يعني عدم اجراي تعهد طرف غربي و اعتراض ايران، موجب تنبيه ايران خواهد شد. (بندهاي 11و12و13 قطعنامه2231) در ادبیات آمریکا برای تحریم از واژهsanction استفاده میشود اما اتحادیه اروپا به جای این واژه از عبارت restrictive measures یا تدابیر محدودیتساز استفاده میکند. برای اثبات این مسئله کافی است بدانیم که تمامی قطعنامههای اتحادیه اروپا علیه ایران دقیقاً با همین عنوان صادر شده است. با این تفسیر شورای امنیت قطعنامهای صادر خواهد کرد که تدابیر محدودیتساز و در واقع تحریمهای قبلی در آن تجمیع میشود! یعنی تکرار تحریمها در قطعنامه جدید اما در قالب عنوانی دیگر. تحریمهای شورای امنیت در واقع تعلیق شدهاند، نه لغو؛ یعنی با توجه به مکانیسم حل اختلاف مورد توافق در برجام، هیچ مانع حقوقی برای برگشت خودکار و کامل تحریمهای قطعنامههای قبلی شورای امنیت وجود ندارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که ظرفیت اروپا برای جبران خسارات ناشی از بازگشت تحریمهای آمریکا آنقدر نیست که اقتصاد ایران را حمایت کند؟ گفت: طبیعی است که اروپا چنین ظرفیتی ندارد. متاسفانه این یک واقعیت است اقتصاد دنیا منهای آمریکا با توجه به نقش آن در نظام پولی، بانکی، صنعت و تکنولوژی جهان قابل تصور نیست. در عین حال اروپا نه فقط به خاطر مسایل اقتصادی بلکه به خاطر هویت و امنیت خود مجبور است کمی در این رابطه محکم باشد، اما اینکه فکر کنیم اروپا به خاطر ما با آمریکا درگیر میشود خیر. ممکن است سیاست متفاوتی در مقابل آمریکا در پیش گیرند اما با آن درگیر نمیشوند. ظرفیت اروپا محدود است اما فعلا اینطور نشان دادهاند که میخواهند با ما کار کنند.
همانطور که آقای کمالوندیاشاره کرده است، اروپاییها آن هم در لفظ نشان دادهاند که میخواهند با ما کار کنند. آنها مشغول کلی گویی و مذکرات فرسایشی برای نگه داشتن ایران در محدودیتهای هستهای اند.