تمام امور دنیایی میان فوت وموت(کیمیای اخلاق)
روی عن علی «ع» قال :«يَا ابْنَ آدَمَ لَا تَأْسَفْ عَلَى مَفْقُودٍ لَا يَرُدُّهُ إِلَيْكَ الْفَوْتُ وَ لَا تَفْرَحْ بِمَوْجُودٍ لَا يَتْرُكُهُ فِي يَدَيْكَ الْمَوْت»(1)
روایتی از امیرالمؤمنین علی(ع) منقول است که حضرت فرمود: ای فرزند آدم! برای آن چیزی که از دست دادی و از دست دادن، آن را به تو برنمیگرداند تأسف نخور، وقتی که از دست رفت، این از دست رفته را، دیگر به تو بر نمیگرداند.
و به خاطر آنچه که در دست داری و مرگ نمیگذارد در دستت بماند، شادی نکن. پس آنچه از دست دادی دیگر بر نمیگردد و آنچه در دست داری، از دستت میرود. این مطلب اشاره به این دارد که: تمام امور دنیایی بین دو چیز دائر هستند، یا فوت است؛ یعنی از دست میدهی، یا موت است، یعنی تو از دست میروی و از دنیا میروی، فرقی نمیکند. بالاخره در دستت نمیماند؛ پس به فکر چیزی باش که در دستت میماند.
حضرت میفرمایند: امر دنیا بین دو کلمة خیلی زیبا یعنی فوت و موت دائر است. یا همینجا از دستت میرود یا نه، از دستت نرفته، زنده هستی، ولی آخرش چه میشود؟ تو میمیری و باز هم از دستت میرود و این را بدان که هیچ چیز از مادّیّت در دستت نمیماند! پس غصّه آنچه را که از دست دادی نخور و نسبت به آنچه که در دست داری خوشحالی نکن! چون به هر حال در آخر هیچ چیزی در دستت نمیماند و به این فکر باش که چیزی به دست بیاوری که در دستت بماند و بتوانی همراهت ببری که آن چیز عمل صالح است. پس بیجهت ناراحت نشو و اعصابت را برای آنچه از دست دادی خُرد نکن و از این طرف هم برای آنچه داری خیلی خوشحال و شاد نباش؛ چون اینهم در دستت نمیماند. حواست را جمع کن!
____________________
(1)مجموعه ورّام ج 2 ص 114
*پایگاه اطلاعرسانی آیتالله شیخ مجتبی تهرانی(ره)