یادداشت خبرنگار
تخریب آثار تاریخی به چه قیمتی؟!
تخریبکنندگان آثار تاریخی شهر سرخس نهتنها باید محاکمه شوند بلکه باید این آثار برای نسل فعلی و آینده در آثار ملی ثبت و نگهداری شود.
در خبرها خواندیم که برخی مسئولان سرخسی چندین سال قبل یخدان قدیمی، حمام قدیمی، برج و باروها، دروازه بخارا، آسیاب بادی، برج ننه علی را تخریب کردند و هنوز پس از سالها نهتنها این پدیده آسیبشناسی نشده بلکه بازسازی انبار قدیمی غله، کشف یک خانه قدیمی در بافت قدیم شهر سرخس هم به فراموشی سپرده شده است.
اگر هر یک از این آثار میبود و مرمت میشد، بیشتر از چاه نفت و گاز ارزش داشت و اکنون هم همتی نیست زیرا تپههای تاریخی کندکلی و سنگر و... که تپه دیدبانی بوده است و به بهانه ساخت خانه و احداث کانال تخریب میشود و آب از آب تکان نمیخورد.
پیشینه تاریخی شهرستان مرزی سرخس با کشف آثاری در روستای بغبغو در حاشیه رودخانه کشف رود و وجود حضور انسان در این نقطه به 800 هزار سال پیش برمیگردد.
با مروری بر گذشته تاریخی شهرستان سرخس میتوان آثار گرانسنگی از دوران ماقبل از تاریخ پیشدادیان و کیانیان و از مادها تا هخامنشیان و پس از آنها تا پارتها و ساسانیان و حتی پس از اسلام یافت.
برخی از آثار دوران گذشته چنانچه موفقیت آنها اعلام شود نهتنها به مکان گردشگری تبدیل نخواهد شده بلکه باعث هجوم قاچاقچیان به آن مکانها شد و ضربات جبرانناپذیری به تاریخ و تمدن ایران وارد خواهد شد و عدم اعلام آن تنها برای حفظ این آثار است.
تا همین چند سال پیش رباط شرف، گاش گوسفندان اهالی روستاهای اطراف بود و آجرهایش را تخریب میکردند و برای ساختن گاش گوسفندان و یا خانههای روستاییان به یغما میبردند.
پیشنهاد میشود اکیپی از کارشناسان میراث فرهنگی به محلهها و روستاهای اطراف رباط شرف و رباط ماهی و طاق دوبرار و حتی محله عباسآباد و روستاهای اطراف لقمان بابا اعزام شوند تا با چشم خود ببینند که چگونه مصالح بناهای تاریخی در آن روستاها سر از دیوارهای خانههای روستاییان درآورده است.
متأسفانه مسئولان سرخسی، سلیقهای و خودسرانه بهجای دیوار و محصور کردن مکانهایی تاریخی شبانه اقدام به تخریب بناهای تاریخی داخل شهر سرخس کردند. اکنون برخی نهتنها در مورد این فاجعه سکوت کردهاند بلکه به دنبال حذف حافظه تاریخی مردماند و دستهایی پشت پرده تلاش میکنند تا کسی این قضیه مهم را پیگیری نکند.
مشخص کردن محدوده این اماکن تاریخی و نصب تابلو در آن مکان کمترین کاری است که توسط شهرداری و میراث فرهنگی باید صورت بگیرد.
سؤال مهمی که هم فرمانداری، هم بخشداریها، شهرداری، شورای شهر و میراث فرهنگی باید به آن پاسخ دهند این است که چرا پس از سالها تخریب این آثار، تاکنون شورای میراث فرهنگی در سرخس تشکیل نشده تا بررسی کند چه کسی دستور تخریب این آثار را داده است و چه کسی آنها را تخریب کرده است.
تعجبآور است که ایران با آن همه تاریخ و تمدن شگرف و عظیم و درخشان اکنون دانسته و ندانسته در این چند سال اخیر به دنبال تخریب هویت و تاریخ خود بودهایم و هنوز هم حاضر نیستیم بر داشتههایمان ببالیم و تاریخ سرزمینمان را ارج نهیم.
آثار تاریخی در هر کجای مملکت که باشد مانند چاه های نفت و گاز تمام نشدنی است و با جذب گردشگر خارجی و حتی داخلی میتواند سالهای سال برای مردم این مناطق درآمد و کار و اشتغال؛ حاصل کند.
محمدعلی تمدن