شعبده‌بازی با آمار برای القای افزایش صادرات
وضعیت آماردهی در دولت عادی نیست. از یک طرف با وجود رکود، از رشد اقتصادی گفته می‌شود؛ آن هم متناقض. از طرف دیگر بانک مرکزی دو سال است ترازنامه خود را منتشر نمی‌کند.
به گزارش خبرگزاری دانشجو بی‌دستاوردی اقتصادی، ظاهرا به دولتمردان فشار آورده. آثار این فشار روانی را می‌توان در اظهارات و آمار دادن‌های آنان دید. یکی به رکود عمیق موجود اعتراف می‌کند، دیگری از بیکاری با عنوان بحران یاد می‌کند، ناگهان نفر سوم کلا منکر همه‌چیز شده، رکود را نادیده گرفته و از رشد اقتصادی می‌گوید. البته این خارج خواندن نفرات ارکستر دولت، خصوصا در سمفونی اقتصادی، چندان عجیب نیست. دولتی که از همان ابتدا تاکنون و خصوصا در حوزه اقتصادی، تمام توان و تمرکز خود را بر مقصر جلوه دادن قبلی‌ها گذاشت. حالا که به خط پایان رسیده، چیزی برای عرضه ندارد.
از یک طرف با وجود رکود، از رشد اقتصادی گفته می‌شود؛ آن هم متناقض. 4/4 درصد، 5/4 درصد، 6 درصد و... از طرف دیگر بانک مرکزی دو سال است که ترازنامه خود را منتشر نمی‌کند. حتی در توصیف وضعیت عمومی اقتصاد هم اختلاف 180 درجه‌ای میان مسئولین دولتی دیده می‌شود. عده‌ای به رکود عمیق اعتراف می‌کنند ولی عده‌ای دیگر رکود را منکر می‌شوند. در این میان هر از چند گاهی آمارهای تعجب‌برانگیزی از نهادهای متولی ارائه می‌شود.
در آخرین مورد، گمرک کشور با ارائه آماری، تراز تجاری کشور را ارائه کرده. در این آمار، تراز تجاری کشور مثبت ارزیابی شده است. یعنی پیشی گرفتن صادرات از واردات. اما آنچه تعجب کارشناسان و رسانه‌ها را برانگیخت، بررسی اقلام صادراتی خصوصا با عنوان «غیرنفتی» بود. در یک مورد، کالایی با عنوان «گاز طبیعی مایع شده» به لیست صادرات «غیرنفتی» اضافه شده که وجود آن سوالاتی را به ذهن متبادر می‌کند. اول آنکه چگونه چنین کالایی «غیرنفتی» عنوان می‌شود؟ یعنی هر محصولی به جز نفت را می‌توان «کالای غیرنفتی» عنوان کرد؟ سوال بعدی این است که با وجود آنکه این کالا در سالهای گذشته هم صادر می‌شده ولی به عنوان «غیرنفتی» در آمارها محاسبه نمی‌شده، چگونه امسال به یکباره این کالا به سبد کالاهای غیرنفتی اضافه شده است؟
ارائه چنین آمارهایی، واکنش برخی کارشناسان اقتصادی را در پی داشته. مهدی تقوی کارشناس مسائل اقتصادی در واکنش به غیرنفتی اعلام شدن «گاز طبیعی مایع شده» در گزارش گمرک از تجارت خارجی شش ماهه اول سال 95 به خبرنگار خبرگزاری دانشجو، گفت: «اینها بازی‌های آماری است. یکبار گاز را کنار نفت می‌برند یکبار در صادرات غیرنفتی می‌آورند. نمی‌دانم چرا دولت این کار را می‌کند ولی این کارها برای کسانی که تحلیل اقتصادی می‌کنند، تفاوتی ایجاد نمی‌کند. اگر کسی واقعا اقتصاددان باشد، این آمارها را با آمار صادرات نفت کنار هم می‌آورد و عبارت «غیرنفتی» او را به اشتباه نمی‌اندازد. اینها در واقع بازی با کلمات است. دولت یک محصول را یکبار با عنوان نفتی، بار دیگر با عنوان گاز و یکبار دیگر تحت عنوان میعانات گازی معرفی می‌کند».
عبدالمجید شیخی کارشناس مسائل اقتصادی هم درباره این اقدام گفت: «به نظر می‌رسد انگیزه این کار، آمارسازی برای انتخابات پیش‌رو است. ضمن این که در این واردات، آمار غیررسمی هم عنوان نمی‌شود و این یکی دیگر از لاپوشانی‌های دولت است. مثلا مسئولین، واردات غیررسمی از گمرکات را حاشا می‌کنند در حالی که عملا می‌توان این وضعیت را دید. به طور مثال مسئولین عنوان می‌کنند که رکورد خرید گندم را شکسته‌اند در حالی که می‌توان با سند در آمار آنها تشکیک کرد. در حالی که بخشی از این گندم خریداری شده وارداتی است. اطلاعات موثق داریم که از گمرکاتی مثل امیرآباد گندم وارد و خریداری شده و وارد کشور می‌شود. این هم در راستای همان آمارسازی‌هایی است که مثلا رئیس‌جمهور می‌گوید رشد اشتغال داشتیم چند روز پیش، وزیر اقتصاد اعلام کرد که افزایش بیکاری داشتیم. یا مثلا رئیس‌جمهور می‌گوید از رکود خارج شدیم در حالی که وزیر اقتصاد به همراه سه وزیر دیگر در نامه‌ای به رئیس‌جمهور اعلام می‌کنند که رکود در حال تبدیل شدن به بحران است. بالاخره این سرهم‌بندی‌های عددی، در نهایت گوینده را لو می‌دهد».