پرسش:
 اهداف نقد و انتقاد در جامعه را توضیح دهید؟
پاسخ:
در بخش قبلی پاسخ به سؤالی درباره مقوله نقد و انتقاد به مفهوم، جایگاه و اهمیت فرآیند نقد در جامعه اشاره کردیم. اینک به اهم اهدافی که مترتب بر مقوله نقد و انتقاد در  جامعه می‌شود ذیلا می‌پردازیم:
1- کشف واقعیات
مهم‌ترین هدف نقد در فرهنگ و تمدن امروزی، کشف واقعیات امور است. فرد منتقد به دنبال کشف حقیقت و راستی است و بر این باور است که پس از تحقیق و نقد، می‌توان درباره صحت و سقم هر مساله‌ای سخن گفت. چه بسیار شایعات و دروغ‌هایی که بر اثر تکرار، رنگ حقیقت و واقعیت به خود گرفته‌اند، در حالی که پوچ و بی‌اصل و سند هستند. نمونه بارز این امر تلاش‌های گالیله برای اثبات عدم مرکزیت زمین و فشارهای کلیسا برای استمرار دروغی بزرگ برخلاف این واقعیت بود.
2- زدودن زنگار جهل
زدودن زنگار جهل از اذهان عمومی مردم، و شرح واقعی ابعاد گوناگون جهان هستی، زندگی و حیات اجتماعی و پالایش تصورات خرافه‌آمیز بشر از آنها، هدف دیگری است که منتقدین همواره کوشیده‌اند تا با ابزارهای نقد آن را محقق کنند.
3- برقراری عدالت و گسترش انصاف
هدف دیگر نقد برقراری عدالت و گسترش انصاف است. جوامع انسانی همواره از بی‌عدالتی و بی‌انصافی رنج برده و سعادت ظاهری عده‌ای اندک، به قیمت زایل شدن حقوق و رفاه تعداد بی‌شماری تحقق یافته است. ظلم و ستمگری و سوءاستفاده از قدرت و موقعیت‌های سلطه‌گرانه نشانه‌های آشکاری از غلبه سکون و فقدان نقد در جامعه است. بنابراین منتقدان همواره به دنبال این فرصت بوده‌اند تا با انتقاد از بی‌عدالتی‌ها و بی‌انصافی‌ها، رفاه تعداد بیشتری از افراد جامعه را تامین کنند.
4- تشخیص نقش محقق در فرآیندهای شناخت و تحقیق
هدف دیگر نقد که به مرور زمان مطرح و اکنون جایگاه مهمی در عرصه‌های علمی و تحقیقی یافته، تشخیص نقش محقق و پژوهشگر در فرآیندهای شناخت، تحقیق، تحلیل و تفسیر جهان‌ هستی و موضوعات مورد مطالعه است. به مرور زمان مشخص شده است که محقق نمی‌تواند به طور تمام عیار بی‌طرفی خود را در فرآیندهای  تحقیق حفظ کند. این هدف که یک هدف پساتجربه‌گرایی به شمار می‌آید در حال حاضر دلمشغولی زبان شناسان و محققین حال حاضر را تشکیل می‌دهد.
5- تحقق تکامل جامعه در تمامی ابعاد
از آنجا که در فرایند نقد سازنده همواره نقاط ضعف، عیب‌ها و انحرافات در کنار نقاط قوت مورد توجه و مداقه قرار می‌گیرد لذا به هر میزانی که در جامعه نقد سازنده صورت گیرد و اراده حاکمیت و دستگاه اداره کشور بر اصلاح امور باشد، چنین جامعه‌ای در مسیر توسعه همه‌جانبه و تکامل اجتماعی حرکت خواهد کرد و بالعکس اگر فرآیند انتقاد در جامعه‌ای ضعیف و یا احیانا در مسیر تخریب قرار گیرد، به طور طبیعی سیر حرکت اجتماعی به سوی قهقرا و انحطاط خواهد رفت.