فیتز پاتریک: پروتکل الحاقی فراتر از نمونهبرداری محیطی است(خبر ویژه)
طبق پروتکل الحاقی، تأسیسات نظامی نیز مورد بازرسی قرار میگیرند و این موضوع صرفاً به نمونهبرداری محیطی محدود نمیشود.
مارک فیتز پاتریک (مدیر برنامه خلع سلاح هستهای در مؤسسه بینالمللی مطالعات راهبردی) با اشاره به این مطلب تصریح کرد: ایران با اجرای پروتکل الحاقی در لوزان موافقت کرده؛ طبق این پروتکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از حق نمونهبرداری محیطی از هر منطقهای از ایران برخوردار است که طبق ادله منطقی مشکوک به انجام فعالیت در زمینه مواد هستهای یا چرخه سوخت هستهای است. تأسیسات نظامی از شرط «هر منطقه» مستثنی نیستند.
وی در وبسایت مؤسسه مذکور نوشت: پروتکل الحاقی امکان «دسترسی تکمیلی» بازرسان به تأسیسات را به منظور حل مسایل مربوط به درستی آنچه یک کشور درباره برنامه هستهایاش اعلام میکند، فراهم میآورد. طبق بیانیهای که ایران و 5+1 در دوم آوریل در لوزان سوئیس امضا کردند، حقوق مربوط به دسترسی آژانس به تأسیسات ایران تقویت شد. براساس سندی که آمریکا منتشر کرد، ایران ملزم به دادن اجازه بازرسی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تأسیسات مشکوک و یا ادعاها درباره وجود تأسیسات غنیسازی مخفی، تأسیسات تبدیل، تولید سانتریفیوژ یا تأسیسات تولید کیک زرد در هر کجای این کشور خواهد بود.
فیتز پاتریک افزود: حسن روحانی رئیس جمهور ایران در کنفرانس خبری به این سؤال پاسخ نداد که آیا بازرسان مجاز به دسترسی به تأسیسات نظامی و دانشمندان هستهای ایران خواهند بود بلکه گفت «ایران هرگز اجازه نخواهد داد خارجیها به بهانهای به اسرار کشور دسترسی پیدا کنند.»
فیتز پاتریک تصریح کرد: نمونهبرداری از اطراف تأسیسات مورد نظر ممکن است امکان تشخیص انجام فعالیت با استفاده از مواد هستهای را فراهم کند. اگر این فعالیت مورد نظر ارتباطی با مواد هستهای نداشته باشد اما، به عنوان مثال، در ارتباط با اقدامات تسلیحاتی باشد، نمونهبرداری محیطی کافی نیست. نمونهبرداری محیطی در مواردی که ایران اقدام به پاکسازی و از بین بردن نشانهها و رد پای اورانیوم میکند نیز کافی نیست. در چنین مواردی آژانس باید بر ورود به تأسیسات پافشاری کند. مذاکرات باید موجب برخورداری از حقوق دسترسی فراتر از موارد ذکر شده در پروتکل شود.
ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در مصاحبه با پیبیاس تصریح کرد، که موضع آمریکا درباره دسترسی بر سایتهای نظامی ایران تغییر نمیکند.