توضیح بانک مرکزی و پاسخ کیهان
به دنبال درج خبر «حذف نماد انرژی هسته‌ای از اسکناس جدید ۵ هزار تومانی» در کیهان چهارشنبه ۹۳/۱۲/۱۳، بانک مرکزی با ارسال جوابیه‌ای اعلام کرد که برنامه‌ای برای حذف اسکناس ۵ هزار تومانی با طرح قدیم نداشته و انتشار آن کماکان ادامه خواهد یافت. متن کامل این جوابیه بدین شرح است:
«مدیر مسئول محترم روزنامه کیهان
با سلام
احتراماً عطف به مطلب مندرج در روزنامه کیهان مورخ ۹۳/۱۲/۱۲ با عنوان «حذف نماد انرژی هسته‌ای از اسکناس جدید ۵ هزار تومانی» و در پاسخ به شبهات مطرح شده پیرامون انتشار اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی با طرح سردر دانشگاه تهران در آیین هشتادمین سال تأسیس این دانشگاه، مواردی برای تنویر ذهن خوانندگان محترم آن نشریه ارائه می‌گردد، خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به درج آن طبق قانون مطبوعات اقدام نمایند:
- دانشگاه تهران نخستین و مهم‌ترین دانشگاه کشور و مهد پرورش استعدادهای برتر و نخبگان از دیرباز بوده و هست. تا جایی که رهبر معظم انقلاب در جمع اساتید این دانشگاه فرمودند:
«برترین دانشگاه کشور یعنی دانشگاه تهران که در واقع باید گفت دانشگاه تهران، دانشگاه ایران است و همیشه الهام‌بخش و پیشرو بوده و بیش از این هم ان‌شاءالله باید باشد.»
- تغییر بخشی از طرح اصلی یک اسکناس یا سکه و انتشار آن به عنوان اسکناس و سکه یادبود و بزرگداشت به معنی حذف طرح اصلی نیست و اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی مزین به حدیث نبوی، نقشه ایران همراه با نشان انرژی هسته‌ای جمع‌آوری نشده و در چرخه پولی کشور معتبر و انتشار آن ادامه خواهد یافت.
- انتشار اسکناس و سکه یادبود به مناسبت‌های گوناگون ملی، مذهبی و بزرگداشت موضوعی خاص، در ایران و جهان سابقه‌ای طولانی دارد. به عنوان نمونه به اسکناس‌های ۵۰۰۰ ریالی با طرح ماهواره امید، ۲۰۰۰۰ ریالی با طرح مسجدالاقصی، و سکه‌های رایج با طرح‌های آزادی خرمشهر، حرم حضرت معصومه(ع) حضرت شاه‌چراغ، اعیاد قربان، غدیر و... می‌توان اشاره کرد.
- طرح اصلی روی اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی مزین به تصویر حضرت امام(ره) به رنگ بنفش است و طرح پشت اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی جدید نیز به رنگ بنفش و کاملاً متناسب با رنگ نارنجی پس‌زمینه آن می‌باشد.
- شعر مشهور حکیم ابوالقاسم فردوسی نقش بسته در طرح جدید اسکناس یادبود ۵۰۰۰۰ ریالی «توانا بود هر که دانا بود/ ز دانش دل پیر برنا بود» تنها یک شعر نیست بلکه یک شعار ملی و جهانی است. فردوسی در شاهنامه، پس از ستایش پروردگار بر اهمیت علم و دانش تأکید دارد.
- در استفاده از آثار ملی و مذهبی برای طراحی و نقش اسکناس و سکه‌های رایج، اهمیت اثر مورد استفاده در طراحی به مراتب بیشتر از ارزش مبادلاتی آن، مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال طرح مقبره سعدی شیرازی ابتدا روی سکه‌های رایج نقش بست و سپس در طرح پشت اسکناس ۱۰۰۰۰۰ ریالی مورد استفاده قرار گرفت.
- براساس بند (و) ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور، مبلغ اسمی، شکل، جنس، رنگ، اندازه، نقشه و سایر مشخصات اسکناس‌ها و سکه‌های فلزی رایج کشور به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی تعیین خواهد گردید.
در پایان ضمن تشکر از انتقادهای مطرح شده، خاطرنشان می‌سازد که بانک مرکزی همواره آماده پاسخگویی به سؤالات و انتقادات هم‌وطنان عزیز بوده و از آن استقبال می‌کند.»
کیهان:
موضوعاتی همچون اهمیت دانشگاه تهران، تناسب رنگ بنفش با نارنجی! بیان نمونه‌های دیگر از نکوداشت مفاخر ملی و اسلامی در اسکناس و مسکوکات و... که در جوابیه بانک مرکزی مورد اشاره قرار گرفته، به مسئله مورد انتقاد کیهان مربوط نمی‌شود.
سخن اصلی بر سر اینست که براساس چه منطقی نماد انرژی هسته‌ای جای خود را به سردر دانشگاه تهران با رنگ بنفش می‌دهد!؟ آیا نماد انرژی هسته‌ای، حاصل علم و تلاش همان دانشمندانی نیست که قرار است با انتشار سردر دانشگاه به آنها احترام گذاشته شود؟ اگر چنین است و اگر انرژی هسته‌ای حاصل تلاش مشفقانه و مجاهدت خاموش دانشمندان جوان کشورمان و خون به ناحق ریخته برجسته‌ترین‌های آنهاست، باید نماد و سمبل آن همچون پرچم پرافتخار علم و دانش ایرانی و نماد هویت ملی دانشمند کشورمان، همیشه و در بهترین صورت‌ها ترویج و تکثیر شود تا شعار ما می‌توانیم را ترجمانی عینی و عملی باشد. اینکه حدیث مشهور پیامبر اعظم(ص) در دست یافتن مردان پارس به دانش حتی اگر در ثریا باشد، جای خود را به شعر فردوسی بدهد چه مفهومی دارد؟ اگر قرار باشد این ویژگی افتخارآمیز و انحصاری مردان پارسی دیده نشود، دیگر تکرار شعر مشهور و البته بدیهی حکیم نامور ایرانی چه چاره‌ای می‌سازد؟!
تناسب رنگ بنفش و نارنجی هم از آن قبیل حرف‌هایی است که انتظار نبود در جوابیه بدان پرداخته شود! جای تعارف نیست که رنگ بنفش نماد انتخاباتی جناب روحانی در انتخابات بود و نمی‌توان کشف ناگهانی تناسب آن با رنگ نارنجی را در فضایی جز ترویج آن رنگ و آن نماد انتخاباتی ارزیابی کرد! و اینکه چرا بیت‌المال باید صرف ترویج نمایه یک جریان سیاسی شود، پرسشی است که چه خوب بود مسئولان بانکی به آن جواب می‌دادند.
درخور توجه است که پیش از این هم نماد فضاپیمای ایرانی از پشت اسکناس ۵۰۰۰ریالی حذف و به جای آن عکس کاسه گذاشته شده است! این قبیل اقدامات است که موضع دولت محترم را در برخورد با علم بومی و قشر فرهیخته دانشگاهی به طور جدی قابل تأمل می‌کند.
«مدیر مسئول محترم روزنامه کیهان
با سلام
احتراماً عطف به مطلب مندرج در روزنامه کیهان مورخ ۹۳/۱۲/۱۲ با عنوان «حذف نماد انرژی هسته‌ای از اسکناس جدید ۵ هزار تومانی» و در پاسخ به شبهات مطرح شده پیرامون انتشار اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی با طرح سردر دانشگاه تهران در آیین هشتادمین سال تأسیس این دانشگاه، مواردی برای تنویر ذهن خوانندگان محترم آن نشریه ارائه می‌گردد، خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به درج آن طبق قانون مطبوعات اقدام نمایند:
- دانشگاه تهران نخستین و مهم‌ترین دانشگاه کشور و مهد پرورش استعدادهای برتر و نخبگان از دیرباز بوده و هست. تا جایی که رهبر معظم انقلاب در جمع اساتید این دانشگاه فرمودند:
«برترین دانشگاه کشور یعنی دانشگاه تهران که در واقع باید گفت دانشگاه تهران، دانشگاه ایران است و همیشه الهام‌بخش و پیشرو بوده و بیش از این هم ان‌شاءالله باید باشد.»
- تغییر بخشی از طرح اصلی یک اسکناس یا سکه و انتشار آن به عنوان اسکناس و سکه یادبود و بزرگداشت به معنی حذف طرح اصلی نیست و اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی مزین به حدیث نبوی، نقشه ایران همراه با نشان انرژی هسته‌ای جمع‌آوری نشده و در چرخه پولی کشور معتبر و انتشار آن ادامه خواهد یافت.
- انتشار اسکناس و سکه یادبود به مناسبت‌های گوناگون ملی، مذهبی و بزرگداشت موضوعی خاص، در ایران و جهان سابقه‌ای طولانی دارد. به عنوان نمونه به اسکناس‌های ۵۰۰۰ ریالی با طرح ماهواره امید، ۲۰۰۰۰ ریالی با طرح مسجدالاقصی، و سکه‌های رایج با طرح‌های آزادی خرمشهر، حرم حضرت معصومه(ع) حضرت شاه‌چراغ، اعیاد قربان، غدیر و... می‌توان اشاره کرد.
- طرح اصلی روی اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی مزین به تصویر حضرت امام(ره) به رنگ بنفش است و طرح پشت اسکناس ۵۰۰۰۰ ریالی جدید نیز به رنگ بنفش و کاملاً متناسب با رنگ نارنجی پس‌زمینه آن می‌باشد.
- شعر مشهور حکیم ابوالقاسم فردوسی نقش بسته در طرح جدید اسکناس یادبود ۵۰۰۰۰ ریالی «توانا بود هر که دانا بود/ ز دانش دل پیر برنا بود» تنها یک شعر نیست بلکه یک شعار ملی و جهانی است. فردوسی در شاهنامه، پس از ستایش پروردگار بر اهمیت علم و دانش تأکید دارد.
- در استفاده از آثار ملی و مذهبی برای طراحی و نقش اسکناس و سکه‌های رایج، اهمیت اثر مورد استفاده در طراحی به مراتب بیشتر از ارزش مبادلاتی آن، مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال طرح مقبره سعدی شیرازی ابتدا روی سکه‌های رایج نقش بست و سپس در طرح پشت اسکناس ۱۰۰۰۰۰ ریالی مورد استفاده قرار گرفت.
- براساس بند (و) ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور، مبلغ اسمی، شکل، جنس، رنگ، اندازه، نقشه و سایر مشخصات اسکناس‌ها و سکه‌های فلزی رایج کشور به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی تعیین خواهد گردید.
در پایان ضمن تشکر از انتقادهای مطرح شده، خاطرنشان می‌سازد که بانک مرکزی همواره آماده پاسخگویی به سؤالات و انتقادات هم‌وطنان عزیز بوده و از آن استقبال می‌کند.»
کیهان:
موضوعاتی همچون اهمیت دانشگاه تهران، تناسب رنگ بنفش با نارنجی! بیان نمونه‌های دیگر از نکوداشت مفاخر ملی و اسلامی در اسکناس و مسکوکات و... که در جوابیه بانک مرکزی مورد اشاره قرار گرفته، به مسئله مورد انتقاد کیهان مربوط نمی‌شود.
سخن اصلی بر سر اینست که براساس چه منطقی نماد انرژی هسته‌ای جای خود را به سردر دانشگاه تهران با رنگ بنفش می‌دهد!؟ آیا نماد انرژی هسته‌ای، حاصل علم و تلاش همان دانشمندانی نیست که قرار است با انتشار سردر دانشگاه به آنها احترام گذاشته شود؟ اگر چنین است و اگر انرژی هسته‌ای حاصل تلاش مشفقانه و مجاهدت خاموش دانشمندان جوان کشورمان و خون به ناحق ریخته برجسته‌ترین‌های آنهاست، باید نماد و سمبل آن همچون پرچم پرافتخار علم و دانش ایرانی و نماد هویت ملی دانشمند کشورمان، همیشه و در بهترین صورت‌ها ترویج و تکثیر شود تا شعار ما می‌توانیم را ترجمانی عینی و عملی باشد. اینکه حدیث مشهور پیامبر اعظم(ص) در دست یافتن مردان پارس به دانش حتی اگر در ثریا باشد، جای خود را به شعر فردوسی بدهد چه مفهومی دارد؟ اگر قرار باشد این ویژگی افتخارآمیز و انحصاری مردان پارسی دیده نشود، دیگر تکرار شعر مشهور و البته بدیهی حکیم نامور ایرانی چه چاره‌ای می‌سازد؟!
تناسب رنگ بنفش و نارنجی هم از آن قبیل حرف‌هایی است که انتظار نبود در جوابیه بدان پرداخته شود! جای تعارف نیست که رنگ بنفش نماد انتخاباتی جناب روحانی در انتخابات بود و نمی‌توان کشف ناگهانی تناسب آن با رنگ نارنجی را در فضایی جز ترویج آن رنگ و آن نماد انتخاباتی ارزیابی کرد! و اینکه چرا بیت‌المال باید صرف ترویج نمایه یک جریان سیاسی شود، پرسشی است که چه خوب بود مسئولان بانکی به آن جواب می‌دادند.
درخور توجه است که پیش از این هم نماد فضاپیمای ایرانی از پشت اسکناس ۵۰۰۰ریالی حذف و به جای آن عکس کاسه گذاشته شده است! این قبیل اقدامات است که موضع دولت محترم را در برخورد با علم بومی و قشر فرهیخته دانشگاهی به طور جدی قابل تأمل می‌کند.