نظر کارشناسان درباره اقدامات خصمانه آمریکا:
دیوار تحریمها هنوز ترک برنداشته است
تحلیلگران بر این باور هستند که استمرار رفتار خصمانه آمریکا پس از توافق ژنو نشاندهنده این موضوع است که دیوار تحریمها هنوز ترک برنداشته است.
در حالی که کمتر از سه ماه به پایان مهلت تعیین شده چهارماهه (سوم آذر) برای رسیدن به توافق نهایی میان ایران و گروه 5+1 بر سر مساله هستهای باقی مانده و امیدها برای حل و فصل موضوع هستهای افزایش یافته است، آمریکا تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع کرد.
در متن توافق ژنو یا «طرح اقدام مشترک» که سوم آذرماه سال گذشته میان ایران و گروه 5+1 (شامل روسیه، آمریکا، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) به امضا رسید و از 30 دی ماه به اجرا درآمد، تصریح شده است که از این پس، هیچ تحریمی علیه ایران در ارتباط با برنامه هستهای وضع نشود.
در این ارتباط «سیدمحسن میرحسینی» تحلیلگر مسایل بینالمللی و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه یزد اظهار داشت: یکی از موارد مورد اختلاف میان ایران و گروه 5+1 و بخصوص آمریکا موضوع تفسیر توافق ژنو بوده است. در ارتباط با تحریمهای آمریکا علیه ایران، مقامهای آمریکایی بر این باورند این تحریمهای جدیدی نیست که نقضکننده توافق ژنو باشد. اما من معتقدم تحریمهای کنونی، تداوم تحریمهای گذشته است و در چارچوب طرح اقدام مشترک نمیگنجد.
وی با بیان این که تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران، روح توافق ژنو را خدشهدار کرده است، افزود: حتی در صورت نگاه خوشبینانه به این موضوع و این که بپذیریم تحریمهای جدید همان ادامه تحریمهای قبلی است، باز هم تاثیرات مطلوبی از خود بر جای نخواهد گذاشت.
موضوع تحریمهای جدید بعد از توافق ژنو، رویداد جدیدی نیست. آمریکا در طول 9 ماه گذشته، پنجبار به این کار مبادرت کرده است. در همان ماه اول یعنی آذرماه دو تحریم جدید علیه کشور ما وضع شد. هر چند این دو تحریم قبل از اجرایی شدن توافق ژنو اتفاق افتاد، ولی درست یک ماه بعد از اجرایی شدن توافق در 30 دیماه، یعنی در بهمنماه تحریم تازهای علیه ایران تصویب شد. چهارمین تحریم نیز اردیبهشتماه امسال صورت گرفت و سرانجام آن چه هفته گذشته به عنوان پنجمین تحریم اتفاق افتاد، اعتماد به راستیآزمایی از جانب آمریکا را بیش از قبل زیرسوال برد.
بنابراین، این اقدام اعتمادزدای آمریکا موجی از انزجار و بدبینی نسبت به سیاستهای آمریکا میان مسئولان و مردم کشورمان به وجود آورد.
بخشی از اهداف آمریکا از این اقدام، تعدیل خواستههای ایران در گفتوگوهای هستهای پیش رو است و با توجه به مقاومتهایی که کشورمان در برابر خواستههای غرب از جمله موضوع بازرسی از سایت «پارچین» داشته است، آمریکا از این موضوع (وضع تحریمهای جدید) به عنوان اهرم فشاری برای کسب امتیازهای بیشتر در فرآیند مذاکرهها و چانهزنیهای پیش رو سود میجوید تا بدین وسیله منافع و امتیازهای مطرح شده از جانب ایران را تعدیل کند.
«حسن روحانی» رئیسجمهوری در واکنش به تحریمهای جدید آمریکا، این اقدام را مخالف روح توافق ژنو توصیف کرد و افزود: در حالی که ما داریم برای توافق نهایی مذاکره میکنیم، این گونه اعمال نه با سیاست حل معضلات جهانی از طریق مذاکره سازگار است نه با مسیر اعتمادسازی.
وی در ادامه یادآور شد که هرچند این اقدام به اعتماد متقابل ضربه میزند، اما تاثیری در اصل مذاکرهها نخواهد گذاشت.
«مرضیه افخم» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با رد هرگونه تفسیر به رای و برداشت یک جانبه و غیرقابل قبول از توافق ژنو از سوی آمریکا، یادآور شد که این تحریمهای تازه، جدیت، صداقت و حسن نیت آمریکا و دیگر طرفهای مذاکرهکننده با ایران را زیر سوال میبرد و بر روند گفتوگوهای هستهای تاثیر منفی خواهد گذاشت.
هادیان پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد اهداف آمریکا از تحریمهای جدید گفت: یکی از اهداف آمریکا از این تحریمها، اعلام هشدار و فرستادن علایم (سیگنال) است که یک بخش هشدارها به داخل آمریکا برمیگردد؛ این در حالی است که بخش دیگر این هشدار، کشور ما و حتی سایر کشورهای جهان را مخاطب خود قرار میدهد. پس دولت آمریکا با این اقدام خود به همه پیغام فرستاد که واشنگتن بر سر موضوع تحریمهای خود بسیار جدی است.
به گزارش ایرنا هادیان با تاکید بر این که بخشی از هشدارها به داخل آمریکا برمیگردد، افزود: مخاطب دولت کنونی آمریکا حزب جمهوریخواه است و اوباما با این عمل خود قصد دارد به برخی از اعضای این حزب که مخالف توافق هستهای با ایران هستند بفهماند که دموکراتها در موضوع تحریمها سخت پافشاری میکنند و دیوار تحریمها هنوز ترک برنداشته است.