حضرت فاطمه معصومه (س)  دارای شخصیتی رفیع و والامقام می‎باشد بطوری كه ائمه طاهرین (علیهم السّلام) از این بانو، با جلالت و تكریم یاد كرده‎اند و حتی پیش از ولادت آن حضرت، بلكه پیش از ولادت پدر بزرگوارش، نام او بر لسان بعضی از ائمه (علیهم السّلام) آمده و از مقام والای او سخن گفته‎اند كه به بعضی از آنها اشاره می‎شود.
امام صادق (ع) می‎فرمایند: «اَلا اِنَّ قم حَرَمی و حرم وَلدی من بعدی...» [1] بدانید قم حرم من و حرم فرزندانم پس از من است، زنی از فرزندان من در این شهر در می‎گذرد كه او دختر موسی است...».
آن حضرت در حدیثی دیگر پیش از اینكه این فرزند گرانقدر متولد شود از فضیلت زیارت و مدفن او سخن می‎گوید و شیعیان را به اهمیت آن توجه می‎دهد و می‎فرماید«شهر قم، حرم ما است و در آن زنی از فرزندان من مدفون می‎شود، به نام فاطمه هر كس او را زیارت كند بهشت برای او ثابت می‎شود...»[2]
همه این بیانات حاكی از شأن و عظمت و فضیلت این بانوی مكرم اسلام می‎باشد. بی‎شك این فضایل و خصوصیات اخلاقی این بانوی بزرگ است كه او را دارای چنین مقام و منزلتی نموده است چون امام موسی كاظم (ع) دارای 37 فرزند بود كه در میان آنها این بانوی مكرم است كه مثل ستاره‎ای درخشان می‎درخشد و در میان فرزندان امام كاظم (ع) بعد از امام رضا (ع) هیچ كدام، همسنگ او نمی‎باشد. حال به خصوصیات و فضایلی اشاره می‎كنیم كه باعث عظمت و درخشش او در میان دیگر امامزادگان شده است.
 شرافت خانوادگی
او ماه تابانی است كه از برج امامت طلوع كرده، در آغوش امامت تربیت یافته و قنداقه امامت را نیز در دامن خود پرورش داده است زیرا او دختر امام، خواهر امام و عمه امام است. همه نیاكان او مشعلداران امامت، پرچمداران هدایت، اسوه‎های فضیلت و استوانه‎های ولایتند. مادر بزرگوارش از بانوان با فضیلت و از اسوه‎های تقوا و شرافت و از زنان كم نظیر تاریخ بشریت است.
بدیهی است كه تأثیر شخصیت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نمی‎توان انكار كرد، این ویژگی در وجود حضرت فاطمه معصومه (س)نیز بروز یافت و از هر دو طرف فضایلی را به ارث برد و می‎توان سرّ برتری آن حضرت بر دیگر فرزندان موسی بن جعفر (ع) را در همین نكته یافت. البته این نمی‎تواند به معنای تأثیر نداشتن تلاش و كوشش آن حضرت در این راه باشد بلكه علاوه بر همه شایستگی‎های فردی كه در وجود خویش به وجود آورده بود از این عوامل نیز به عنوان مكمل و پشتوانه ترقی و تكامل معنوی اخلاقی و علمی سود می‎برد.
 عبادت حضرت معصومه ( س )
بنا به تصریح قرآن هدف از خلقت انسان چیزی جز عبادت و بندگی خداوند نیست، كسانی كه به این هدف مهم پی بردند، در راه رسیدن به عالیترین مرحله آن سر از پا نمی‎شناختند.
یكی از عالی‌ترین نمونه‎های عبادت و بندگی خدا از خاندان ولایت و امامت، كریمه اهل بیت فاطمه معصومه است. او با عبادت و شب زنده‎داری هفده روزه‎اش در واپسین روزهای عمر شریفش در مدت اقامتش در منزل موسی بن الخزرج، گوشه‎ای از یك عمر عبودیت و خضوع و خشوع آن زاده عبد صالح خدا را در برابر ذات پاك الهی به نمایش گذاشت.[3]
 محدثه بودن آن حضرت
از ویژگی‎های حضرت معصومه (ع) این بود كه از علوم اسلام و آل محمد (ص) آگاهی داشت و آن حضرت از جمله روایت كنندگان حدیث بود و چندین حدیث است كه در سند آنها نام حضرت فاطمه معصومه به چشم می‎خورد كه علامه بزرگوار امینی در كتاب شریف الغدیر به بعضی از آنها استناد می‎كند مانند، عن فاطمه بنت موسی بن جعفر حدثتنی... «من كنت مولاه فعلی مولاه» [4]. نقل این احادیث حاكی از مقام علمی والای آن بانو می‎باشد.
لقب معصومه (س)
مقام عصمت كه عالی‎ترین مقام معنوی و پاكی است، درجاتی دارد و در وهله اوّل بر دو گونه است: 1. معصوم از خطا
2. معصوم از گناه.
حضرت معصومه (س) مانند حضرت زینب (س) در یكی از درجات عصمتند، گر چه در درجات چهارده معصوم (علیهم السّلام) نباشد.
روایت شده حضرت رضا (ع) فرمودند«من زار المعصومه بقم كمن زارنی» [4] كسی كه معصومه را در قم زیارت بكند مانند آن است كه مرا زیارت كرده است. گرچه شواهد و قرائن در مورد مقام عصمت حضرت معصومه بسیار است، ولی سخن فوق از امام معصوم شاید اشاره‎ای باشد كه حضرت معصومه (س) دارای مقام عصمت بوده است، ضمناً این سخن بیانگر آن است كه: این لقب را حضرت رضا (ع) به فاطمه كبری (س) داده است. وگرنه نام آن حضرت معصومه نمی‎باشد.
 ______________
پی نوشت ها :
[1] . سفینة البحار، ج 2، ص 276.
[2] . علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 6، ص 216.
[3] . قم شناسی و گردشگری، ص 292.
[4] . علامه امینی، الغدیر، ج 1، ص 196.
 از:تبیان