kayhan.ir

کد خبر: ۶۰۰۱۰
تاریخ انتشار : ۱۶ آبان ۱۳۹۴ - ۱۸:۱۷

ارزیابی ایمان(پرسش و پاسخ)

پرسش:
راه‌هاى ارزيابى ايمان واقعى انسان نسبت به خدا چيست؟
پاسخ:
۱- تمام آياتِ‏ «ان كنتم مؤمنين» و آيات‏ «ان كنتم آمنتم»، وسيله سنجش ايمان است. مثلًا خداوند به پيروز شدگان جنگ بدر مى‏فرمايد: «خمس غنايم را بدهيد اگر ايمان به خدا داريد» بنابراين؛ پرداخت خمس وسيله‏ ارزيابى ايمان به خدا است.
2. به صدقه، صدقه مى‏گويند؛ چون علامت صداقت انسان در ايمان است.
3. تسليم بودن در برابر داورى پيامبر اسلام(ص) نشانه‏ ايمان به خدا و وسيله ارزيابى آن است: «فلا و ربك لايؤمنون ... ثم لايجدوا فى أنفسهم حرجاً ممّا قضيت» (نساء ـ 65)
4. لذت بردن از نماز، وسيله‏ ارزيابى ايمان به خدا است: «وانها لكبيرةٌ الّا على الخاشعين» (بقره ـ 45) اگر نماز براى كسى سنگين بود، نشانه‏ آن است كه خشوع ندارد.
تسليم قلبى در برابر خدای متعال، عبادت و نماز دايمى، پرداخت وجوهات شرعى مى‏تواند وسيله‏ ارزيابى ايمان باشد.
پيامبر اكرم(ص)، چون ايمان به هدف داشت، در ماجراى مباهله حاضر شد خود و اهل بيتش را در برابر نفرين مسيحيان قرار دهد.
قرآن به يهودى‏ها مى‏فرمايد: «اگر فكر مى‏كنيد شما از اولياى خدا هستيد، نه تنها بايد از مرگ نترسيد، بلكه بايد مشتاق آن باشيد» و ترس از مرگ وسيله ارزيابى ايمان شماست.
در جاى ديگر مى‏خوانيم؛ اگر به آنان دستور دهيم كه خود را بكشيد، يا ترك خانه و كاشانه كنيد، اطاعت نمى‏كنند، «و لو انّا كتبنا عليهم أن اقتلوا أنفسكم أو اخرجوا من دياركم ما فعلوه» (نساء ـ 66)
آرى، ميزان ارزيابى ايمان به خدا آن است كه تا كجا در راه ايمان و باورهاى دينى، از چيزهاى مورد علاقه خود (جان، مال، فرزند، مقام و ...) مى‏گذريم.
در برخى روايات مى‏خوانيم: «به نماز مردم مغرور نشويد؛ زيرا اگر نماز هم براى آنان هزينه‏اى داشت، انجام نمى‏دادند» علاوه بر اين موارد، راه‏هاى شناخت ديگرى هم وجود دارد، از جمله؛ دوستانى كه انسان انتخاب مى‏كند. كتاب‏هايى كه مطالعه مى‏كند. فيلم‏هايى كه مى‏بيند. اشعارى كه حفظ مى‏كند. دعاهايى كه مى‏خواند. آرزوهايى كه دارد. وصيت‏هايى كه مى‏كند. پوسترها، عكس‏ها و آلبوم‏هايى كه مى‏بيند. سخنانى كه مى‏گويد. موضع‏گيرى‏هايى كه مى‏كند. شغلى كه انتخاب مى‏كند. همسرى كه بر مى‏گزيند. نامى كه روى فرزند خود مى‏گذارد. لباسى كه مى‏پوشد. تقليدى كه مى‏كند. رأيى كه مى‏دهد. معامله و تجارتى كه انجام مى‏دهد.
هر يك از موارد فوق، مى‏تواند وسيله‏ ارزيابى ایمان انسان باشد.
در لابلاى حوادث جوهر انسان شناخته مى‏شود، در فراز و نشيب‏ها و گرفتن و دادن‏ها و فقر و غنى‏ها، جوهر انسان شناخته مى‏شود. در حديث مى‏خوانيم اگر شخصى را سه بار عصبانى كردى و او حرفى نزد با او رفاقت برقرار كن. كسانى مدعى ايمان هستند ولى اگر از مقام و عنوان و سرمايه آنان كم شود دست به هر كارى مى‏زنند. قرآن به يهوديانى كه ادعاهايى داشتند و خود را فرزندان و محبوبان خدا مى‏دانستند و مى‏گفتند. «نحن أبناء اللّه و حبّائه» (مائده ـ 18)
و آتش دوزخ را فقط چند روزى در حق خود روا مى‏دانستند: «لن تمسّنا النّار الّا أيّاماً معدودهًْ» (بقره ـ 80) خداوند براى ارزيابى و ميزان صداقت آنان مى‏فرمايد: اگر راست مى‏گوييد آرزوى مرگ كنيد. «فتمنّوا الموت ان كنتم صادقين» (بقره ـ 94)
قرآن درباره‏ دروغگو بودن ادعاهاى يهود مى‏فرمايد: آنان به خاطر عملكردشان هرگز آرزوى مرگ نمى‏كنند. «و لن يتمّنونه» (بقره ـ 95) و هر يك از آنان دوست دارد هزار سال عمر كند. «يودّ أحدهم لو يَعَمّر ألف سنهًْ» (بقره ـ 96)
قرآن خطاب به پيامبر گرامی(ص) مى‏فرمايد: به پروردگارت سوگند كه ايمان واقعى نمى‏آورند مگر زمانى كه در جنگ و نزاع‌هاى خود تو را داور قرار دهند و در دل خود هيچ‏گونه ناراحتى از قضاوت تو نداشته باشند. (نساء ـ 65)
در قرآن مى‏خوانيم؛ علامت ايمان به خدا، خمس دادن است حتى اگر از ياران پيامبر اسلام(ص) باشيم و در جبهه در كنار پيامبر جهاد كنيم و پيروز شويم و غنائم جنگى بگيريم؛ ولى خمس ندهيم، ايمان به خدا نداريم: «فأنّ للّه خُمسَه ... ان كنتُم آمنتُم باللّه و ما أنزلنا على عبدنا» (انفال ـ 41) بنابر اين تسليم خدا بودن، تسليم داورى پيامبر بودن و نق نزدن و گذشتن از جان و مال نشانه صداقت است.