اتحادیه صادرکنندگان فرآورده نفتی ایران:
مافیا صادرات بنزین ایران به افغانستان را متوقف کرد
اتحادیه صادرکنندگان فرآورده نفتی ایران توقف صادرات بنزین و گازوئیل به افغانستان را به بهانه پائین بودن کیفیت، طرح مافیای کشور رقیب و تأمین نیاز کشور افغانستان از طریق قاچاق فرآوردههای نفتی یارانهای ایران اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مدیرکل گمرکات استان خراسان جنوبی، دی ماه امسال از توقف صادرات مشتقات و فرآوردههای نفتی ایران به افغانستان خبر داده و گفته بود: افغانستان واردات بنزین و گازوئیل از ایران را مشروط به داشتن استاندارد یورو4 و یورو5 کرده است.
سفیر افغانستان در ایران نیز با اشاره به اینکه موضوع استاندارد بودن فرآورده های نفتی وارداتی به افغانستان تنها مربوط به فرآورده های نفتی ایران نیست بلکه ما این موضوع مهم را برای تمامی فرآوردههای وارداتی به افغانستان پیگیری میکنیم گفته بود: کیفیت فرآوردههای نفتی در گذشته نیز مورد توجه بود اما در پی شکایتهایی که شد با تمامی کشورهایی که واردات فرآورده نفتی از آنها داریم مذاکراتی صورت گرفت که باید استاندارد فرآوردههای نفتی صادراتی را رعایت کنند.
سفیر افغانستان در ایران، انتشار اخبار مربوط به سرطانزا بودن بنزین تولیدی ایران را در تصمیم افغانستان در توقف واردات بنزین و گازوئیل از ایران بیتأثیر ندانست.
بر همین اساس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی، گاز و پتروشیمی در متنی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده درباره وضعیت پیش آمده توضیحاتی داده است. موضعگیری این اتحادیه درباره توقف صادرات فرآورده نفتی به افغانستان به شرح ذیل است:
همراه با کاهش قیمت نفت صادراتی و ایجاد کسری تجاری مضاعف و فشار بر اقتصاد داخلی، با مسدود شدن مرزهای افغانستان به روی سوختهای هیدروکربنی ساخت کارخانههای ایرانی اخیراً یکی از بازارهای اصلی و سنتی محصولات مذکور از دست رفته و هر از چند گاهی اخبار و شایعاتی در خصوص ممنوعیت کامل واردات محصولات مذکور به کشور افغانستان مطرح میشود.
این موضوع در حالی است که علیرغم سرمایه گذاری بخش خصوصی و ایجاد توان در تولید محصولات استاندارد مطابق با دستورالعملهای داخلی از سوی تولیدکنندگان و اشتغال تعداد قابل توجهی بطور مستقیم و غیرمستقیم باعث از دست رفتن مبالغ زیادی از درآمدهای سالانه، تعطیلی شمار زیادی از واحدهای تولیدی، خارج شدن بخش قابل توجهی از سرمایه در گردش از صنعت تولید و اثرگذاری در محقق نشدن رشد صنعتی و رشد اقتصادی مد نظر دولت شده است.
تعطیلی کارخانهها در حالی است که در حال حاضر، نیاز بخش غربی کشور افغانستان به سوخت گازوئیل از دو طریق تأمین میشود:
الف: ترانزیت محصولات تولیدی کشور ترکمنستان به افغانستان از طریق خاک ایران
ب: صادرات برخی از محصولات شرکت ملی پالایش و پخش
تأمین نیازهای داخلی افغانستان صرفاً از دو کانال مذکور، موجب رکود فعالیت بخش خصوصی کشور و صادرات از طریق این بخش به کشور افغانستان شده است. موارد مطروحه توسط افغانها از جمله صدور مجوز ورود صرفاً برای گازوئیل یورو 5 و اعلام ممنوعیت در واردات سوخت هیدروکربنی تولید شده توسط واحدهای تولیدی ایرانی منجر به ضرر کشور و بخش خصوصی خواهد شد.
بدیهی است تأمین گازوئیل یورو 5 جهت رفع نیاز ناوگان حمل و نقل پیشرفته، نیروگاههای مجهز و ... لازم بوده و توقع واردات این نوع گازوئیل برای افغانستان جز به بار آوردن هزینه هنگفت و عدم امکان تأمین سوخت مورد نیاز برای افغانها ، عایدی دیگری نخواهد داشت. این موضوع برای همگان کاملاً روشن است که این طرح صرفاً جهت جلوگیری از ورود سوخت ایران به بازارهای افغانستان و موفقیت مافیای انحصاری تجارت محصولات ترکمنستان و استفاده از فرآوردههای یارانهای و ارزان طرحریزی شده است.
مذاکرات در خصوص استاندارد محصولات هیدروکربن با طرف افغانی اولین گام اساسی است که باید برداشته شود. این که سازمان ملی استاندارد ایران توانسته است با استاندارد سازی محصولات صادراتی نفتی، اقدام به حذف محصولات بیکیفیت و خوراکهای کم ارزش و ضایعاتی در تولیداتی کند که در راستای ارتقای کیفی محصول هیدروکربن ایران بوده است، امری است که با عدم توجه طرفهای افغانی به صورت کامل مغفول مانده است.
پذیرش استانداردهای ایران از سوی افغانها یکی از راهکارهای رفع دغدغه جهت واردات محصول با کیفیت خواهد بود. افغانها باید در انتخاب استانداردها واقعیات و امکانات موجود را در نظر بگیرند؛ چرا که در استانداردهای جدید اعلامی افغانستان حتی گازوئیل تولید شرکت ملی پالایش و پخش نیز مورد تأیید قرار نمیگیرد.
بر اساس اعلام رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران میزان سولفور موجود در گازوئیل تولیدی حداکثر یک درصد بوده در حالیکه طبق پیگیریهای افغانستان این رقم باید حداکثر 2/0 الی4/0 درصد باشد که نشان از مرغوبیت بالای هیدروکربن دارد و لیکن مشکل استاندارد افغانها تنها موضوع سولفور نیست و تمام مشخصات گازوئیل یورو 5 مد نظرشان است.
در حال حاضر چند صد تانکر هیدروکربن در مرزهای شرقی کشور معطل بازگشایی مجدد مرزها هستند و تاکنون در مجموع شاید بیش از چند میلیارد تومان هزینههای توقف تانکرها ایجاد شده که باعث درگیری بین فروشنده، خریدار و شرکتهای حمل و نقل شده است؛ چرا که هر یک ( با توجه به شرایط قهری پیش آمده ) از پرداخت آن سرباز میزنند.
آنچه باید مد نظر قرار بگیرد رفع مشکل تانکرهای پشت مرز مانده به عنوان راه حل کوتاه مدت و حتیالمقدور محدود نمودن مسیرهای ترانزیتی بارهای ترکمنستان از خاک ایران به کشور افغانستان جهت حل موضوعات پیش آمده در مرز و پذیرش مجدد هیدروکربن واحدهای تولیدی داخلی است.
جهت حصول راهکار اساسی پیشنهاد میشود؛ دولت محترم سازمانهای متبوعه خود را که شامل ارگانهایی نظیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز،گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران، سازمان ملی استاندارد ایران، وزارت نفت و ... از یک سو و اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی را از سوی دیگر ترغیب به همکاری کامل جهت تدوین راهکارهای جامع کند.
این راهکارها میتواند شامل پذیرش استانداردهای ایران از سوی افغانستان، حذف دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از صادرکنندگان، حذف دریافت عوارض نوسازی خطوط لوله از صادرکنندگان در راستای تطابق بهای تمام شده با نرخهای جهانی جهت توانمندی صادرکنندگان در رقابتهای قیمتی بینالمللی، ایجاد سامانه الکترونیکی بین گمرک کشورهای ایران و افغانستان و... باشد.