اندیشکده پروژه امنیت آمریکا در گزارشی به ارزیابی تبعات و پیامدهای توافق راهبردی ایران و چین برای آمریکا پرداخت و عنوان کرد: در حال حاضر، ایران و چین در حال کار روی یک توافق رسمی ۲۵ ساله هستند که هدف آن، افزایش چشمگیر همکاری اقتصادی و نظامی بین دو کشور است. این شراکت پیامدهای امنیتی گسترده‌ای را در خاورمیانه و سطح جهان به همراه خواهد داشت.
مزایای توافق راهبردی برای ایران و چین
این اندیشکده آمریکایی می‌نویسد: رئوس برنامه‌های شراکت دو کشور در یک سند پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای، بیان شده و انتظار می‌رود که طبق آن، چین رقمی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کند. این کار از طریق بهبود زیرساخت‌هایی مانند فرودگاه‌ها، مترو، راه‌آهن، بخش بانکی و بنادر و در مجموع بیش از ۱۰۰ پروژه، انجام خواهد گرفت. همچنین این سند به برنامه‌هایی برای پروژه‌های مشترک در خارج از ایران، به خصوص در سوریه و عراق نیز ‌اشاره دارد. همچنین، توافق مذکور خواستار همکاری نظامی بیشتر بین دو کشور است. این همکاری شامل رزمایش‌های مشترک،‌ اشتراک‌گذاری اطلاعات، همکاری تحقیقاتی، هماهنگی در توسعه سلاح و آموزش مشترک خواهد بود.
این مطلب افزوده است: این شراکت می‌تواند موازنه قدرت در منطقه را دچار تغییر کند.
پیامدها برای آمریکا
اندیشکده آمریکایی تأکید کرده است: با اینکه جزئیات توافق نهایی نشده و در نتیجه، می‌تواند دچار تغییر شود، اما هرگونه قراردادی بین ایران و چین می‌تواند پیامدهایی برای آمریکا به همراه داشته باشد. آمریکا بلافاصله پس از خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، با راه‌اندازی کارزار اقتصادی فشار حداکثری، شروع به وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران کرد. هدف این تحریم‌ها، وادار کردن ایران به بازگشت به میز مذاکره برای رسیدن به توافقی جدید بود. توافقی که طیف گسترده‌تری از نگرانی‌ها، از جمله موشک‌های بالستیک و اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه را حل‌وفصل کند.
به گزارش مشرق، در ادامه تحلیل این اندیشکده آمده است: شراکت استراتژیک بین ایران و چین، احتمال توافق در آینده را به‌طور چشمگیری کاهش خواهد داد. چین با سرمایه‌گذاری در ایران و ایجاد بازاری برای نفت این کشور می‌تواند به ایران در دور زدن بخش عمده‌ای از تحریم‌ها کمک کند. اگر نتوان تأثیر تحریم‌ها را به عنوان مزیت مورد استفاده قرار داد، ممکن است وادار کردن رهبران ایران به هرگونه توافق هسته‌ای برای آمریکا غیرممکن شود، چه رسد به توافقی که جدی‌تر و سختگیرانه‌تر باشد. به علاوه، در مذاکراتی که به توافق برجام منجر شد، احتمالاً نفوذ چین در آوردن ایران به پای میز مذاکره عاملی کلیدی بود. با ارسال این پیام که ایران بازار جایگزینی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و اروپا نخواهد یافت، چین و روسیه ارزشمند شدند. چین به دلیل سابقه تاریخی همکاری با ایران، توانست نقش میانجی را نیز در پیشبرد گفت‌وگوهای دیپلماتیک ایفا کند. حالا با اتحاد مستحکم‌تر با ایران، احتمال اندکی وجود دارد که چین به نمایندگی از آمریکا، از نفوذ خود برای واداشتن ایران به توافق هسته‌ای جدید استفاده کند.
مشارکت ایران و چین ابزار تحریمی آمریکا را بی‌اثر می‌­کند
اندیشکده پروژه امنیت آمریکا خاطرنشان کرد: پیش از نهایی شدن این شراکت، باید پیش‌نویس آن به مجلس ایران تقدیم شود و توسط رهبران چین نیز به امضا برسد. اگر توافق به‌طور کامل محقق شود، ادامه به‌کارگیری تحریم‌ها به عنوان اصلی‌ترین ابزار سیاست خارجی علیه ایران احتمالاً به پیشبرد مؤثر اهداف آمریکا در منطقه منجر نخواهد شد. در مقابل، آمریکا باید با تهیه یک استراتژی متنوع‌تر به جای اتکای صِرف به اقدامات اقتصادی، نحوه دستیابی به اهداف کلیدی خود را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد.