محمد مددی
مطابق آیات قرآن، معلومات انسان به سه دسته تقسیم می‌شود؛ زیرا ابزارهای شناختی سه دسته است:
1. معلومات حسی که با حواس ظاهری و ابزارهای حسی درک می‌شود؛ معلومات انسان نسبت به عالم شهادت و عالم محسوسات این‌گونه است؛
2. معلومات عقلی که انسان با تعقل و تفکر به آن دست می‌یابد. این معلومات نسبت به مفاهیم است؛ معلومات عقلی در ساختار علم حصولی جای می‌گیرد و با تصوّر، تصدیق، قیاس، استدلال و برهان سر و کار دارد؛ علوم عقلی در حقیقت با ذهن و عقل کار دارد نه با دل و قلب. البته معلومات عقلی چون تصورات ذهنی و مفاهیم را دربر می‌گیرد، ارتباطی با علم حس دارد و از آنجا انتزاع می‌کند.
3. معلومات وحیانی که انسان با وحی الهی به آن دست می‌یابد؛ اما معلومات وحیانی در ساختار علم شهودی و رویت و علم حضوری است، نه علم حصولی و مفهومی. از همین رو، جنس معلومات وحیانی از مشاهده و رویت متن حقیقت است که با دل و قلب انجام می‌شود نه با عقل و ذهن.
از نظر قرآن، در برابر انسان دو دسته موجودات و عالم است که شامل عالم شهادت و عالم غیب است.
درک عالم شهادت با حواس و عقل امکان‌پذیر است؛ زیرا معلوماتی که انسان نسبت به عالم شهادت به دست می‌آورد به دو دسته معلومات جزیی حسی و معلومات کلی عقلی تقسیم می‌شود.
اما درک عالم غیب با عقل و وحی میسر است؛ زیرا عقل در می‌یابد که خدایی هست که غیب است و جزو عالم محسوس نیست. پس عقل می‌گوید راه شناخت دیگری غیر از شناخت حسی و شناخت عقلی است که همان شناخت شهودی و حضوری از طریق وحی می‌باشد.