فریده شریفی
 یک رزمنده خرمشهری: در آن روزهای دفاع مقدس که مدرک، درجه، پست و مقام جایگاهی نداشت، دلاور مردان کوچک با گام‌های بزرگ در لبیک به فرمان امام خمینی(ره) به سوی جبهه‌ها شتافتند و حماسه‌هایی افتخارآفرین خلق کردند.
«بکوشید تا هر چه بیشتر نیرومند شوید در علم و عمل و با اتکال به خدای قادر، مجهز شوید به سلاح و صلاح، که خدای بزرگ با شماست و دست قدرتی که قدرت‌های شیطانی را در هم شکست پشتیبان جامعه الهی است.» (صحیفه ج 12 ص 60- 159)
این پیام بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) به بسیجیان است که در این رهنمود، بسیجیان را به دستیابی به علم توأم با عمل و همچنین مجهز شدن به توانمندی‌های مختلف و مقابله با استکبار و امید به نصرت و پشتیبانی الهی دعوت می‌کنند.
بسیج دانش‌آموزی به عنوان کلاس درس دشمن‌شناسی و سنگر فرهنگی و ایدئولوژیکی مدارس، نقش مهمی در مقابله با تهاجم فرهنگی و ورود ارزش‌های غربی و لائیک به کشور بازی می‌کند و قشر فعال و پرتحرک دانش‌آموز را به سمت ارزش‌ها و آرمان‌های الهی هدایت می‌کند.
در آستانه دهه مبارکه فجر به واکاوی نقش بسیج دانش‌آموزی در طول دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی خواهیم پرداخت.
اهداف مقدس بسیج دانش‌آموزی
در دل انقلاب
در پنجم آذرماه 1358 هجری شمسی، امام‌خمینی(ره) فرمانی تاریخی مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین را دادند و این فرمان تاریخی به صورت خودجوش و مردمی در پایگاه‌های مقاومت مساجد، ادارات، حسینیه‌ها، کارخانه‌ها، مدارس و... شکل گرفت و با واگذاری مسئولیت بسیج به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اسلامی، پایگاه‌های مقاومت بسیج در مدارس هم مانند دیگر اقشار بسیج برای جذب، آموزش و اعزام دانش‌آموزان واجد شرایط به جبهه‌های جنگ حق علیه باطل فعال شدند، در دوران هشت ساله دفاع مقدس بیش از 550 هزار نفر از دانش‌آموزان به دفعات مکرر به جبهه‌ها اعزام شدند که در این میان بیش از 36000 نفر شهید و مفقودالاثر، 2853 جانباز و 2433 آزاده تقدیم دفاع از انقلاب اسلامی نمودند.
در سال 1363 با تصویب تبصره 2 از ماده یک قانون نظام وظیفه کشوری که به موجب آن وزارت آموزش و پرورش موظف گردید با هماهنگی و همکاری واحد بسیج مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، آموزش آمادگی دفاعی را برای دانش‌آموزان اجرا نماید، پایگاه‌های مقاومت بسیج دانش‌آموزی در مدارس از استحکام بیشتری برخوردار گردید و با توسعه واحد بسیج مستضعفین از سطح یک معاونت در ستاد مرکزی سپاه به یک نیروی مستقل با عنوان نیروی مقاومت بسیج سپاه، بسیج دانش‌آموزی نیز به عنوان یک مدیریت مستقل در مجموعه ستاد نیرو تشکیل و به کار خود ادامه داد.
یک کارشناس سیاسی در این باره می‌گوید: «مجلس شورای اسلامی نیز در سال 1375 به منظور بسط و گسترش فرهنگی بسیجی در میان دانش‌آموزان و تقویت بسیج دانش‌آموزی، ماده‌ای به تصویب رساند که براساس آن وزارت آموزش و پرورش موظف به حمایت و پشتیبانی و تقویت گسترش بسیج دانش‌آموزی گردید. با تصویب این قانون فعالیت‌ها و برنامه‌های بسیج دانش‌آموزی از قوام و استحکام بیشتری برخوردار گشت و بر این اساس جایگاه بسیج دانش‌آموزی در چشم‌انداز 20 ساله مشخص گردید. در این چشم‌انداز سازمان بسیج دانش‌آموزی، سازمانی قانونمند، کارآمد، پویا، اثربخش تعریف شده که دانش‌آموزان با انگیزه، آگاه و هوشیار، پایبند به ارزش‌های اسلامی و انقلابی، ولایتمدار، مسئولیت‌پذیر، عدالت‌خواه، آرمانگرا، شجاع و فداکار در آن عضویت دارند و از توانایی‌ها، قابلیت‌ها و استعدادهای خود برای اثربخشی در عرصه‌های فرهنگی، دفاعی، امنیتی، علمی، آموزشی، سیاسی، اجتماعی و سازندگی بهره می‌گیرند.»
تشکیل بسیج دانش‌آموزی
و ارتش 20 میلیونی
اجرای فرمان امام خمینی(ره) مبنی بر تشکیل ارتش 20 میلیونی اولین اصل برای ضرورت تشکیل سازمان بسیج دانش‌آموزی بود.
از سوی دیگر در این زمان که همه شرایط و امکانات برای تحت تأثیر قراردادن نوجوانان و جوانان مهیا شده است و تکنولوژی، فضای مجازی، شبکه‌های ماهواره‌ای و... در تلاشند تا ارزش‌های غربی را در جوامع اسلامی حاکم کنند و جوانان را بفریبند، پرورش جوان‌هایی با انگیزه و ایمان قوی و مؤمن و معتقد، ضرورت حضور بسیج مدارس را کاملاً روشن می‌سازد.
نباید فراموش کرد که هسته اولیه تشکیلات بسیج دانش‌آموزی در مدارس را دانش‌آموزانی تشکیل دادند که خاطره‌ساز شدند و با حضور خود در جبهه‌های دفاع مقدس حماسه‌های گرانقدری از خود به جای گذاشتند.
«علی سالمی» رزمنده خرمشهری که سال‌ها در جبهه‌های مختلف دفاع مقدس مشغول مبارزه با دشمن بعثی بوده در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان درباره دانش‌آموزان بسیجی می‌گوید: «در آن روزهای غرورآفرین دفاع مقدس، نوجوانان با غیرت و حماسه‌سازان دلاور، رخت رزم بر تن کردند و با روحی لطیف و زلال و پاک و دلی به وسعت دریا آماده شدند تا دشمن چشم ناپاک را که به دنبال ویرانی خاک کشور و نقض حاکمیت ایران اسلامی بودند بر سر جایشان بنشانند و مشت محکمی بر پیکره آن دژخیمان وارد نمایند.»
وی اضافه می‌کند: «در آن روزها که مدرک و درجه،‌پست و مقام جایگاهی نداشت دلاورمردان کوچک با گام‌هایی بزرگ و در لبیک به فرمان امام‌خمینی(ره) به سوی جبهه‌ها شتافتند و روزهای افتخارآفرین و حماسه‌هایی آفریدند که در تاریخ قهرمانان دفاع مقدس نقطه عطفی به حساب می‌آید، دانش‌آموزان بسیجی همچون شهید بهنام محمدی، مجید خیاط زاده‌ها، محمد حسین فهمیده و... که با شروع تهاجم دشمن کلاسشان سنگر شد و جبهه مدرسه‌شان، قلمشان تفنگ شد و خونشان جوهر، تفنگ‌هایی که اندازه آنها از قد برخی از نوجوانان بسیجی بلندتر بود. این دلاوران مدرسه عشق را انتخاب کرده بودند و مجوز ورود به این مدرسه هم عاشقی بود، آزمونش تستی نبود مانند این روزها بلکه تشریحی بود که باید مایه از جان و تن خود می‌گذاشتند. آری این دانش‌آموزان کم سن و سال بودند اما به قول جبهه‌ای‌ها سخت پای کار بودند و در راه جهاد و شهادت آمادگی کامل داشتند.»
این رزمنده دلاور خرمشهری همچنین یادآور می‌شود که دانش‌آموزان بسیجی در هشت سال دفاع مقدس خوب از عهده امتحان برآمدند امتحانی که با تاریخ و جغرافیا، حساب و هندسه کاری نداشت، همه‌اش درس دلاوری، استواری، استقامت، ایمان و پایداری بود و کارنامه‌اش وصیت‌نامه‌ای بود که با ذکر یا حسین و یا زهرا برای خود به یادگار می‌گذاشتند.
دکتر «مینو اصلانی» مسئول بسیج جامعه زنان کشور در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان درباره اهمیت بسیج دانش‌آموزی می‌گوید: «بسیج دانش‌آموزی یک جریان انقلابی حوزه نوجوان و جوان کشور است که در جهت حفظ ارزش‌های اسلامی و انقلابی، تقویت روحیه علم‌آموزی و ایجاد شور و نشاط در قشر نوجوان و جوان کشور به وجود آمده است و این جریان اهمیت ویژه‌ای برای شور و نشاط جوانی قائل است چرا که خصیصه نوجوانان و جوانان شور و هیجان و تحرک و فعالیت است و از این روحیه می‌توان در مسیر آرمان‌ها و ارزش‌ها، سازندگی، خلاقیت، کمک به محرومین، مباحث علمی و اعتقادی بهره گرفت.»
وی اضافه می‌کند: «آینده کشور در دست نوجوانان و جوانان است و اگر ما می‌خواهیم به سمت تمدن اسلامی و شکوفایی این تمدن حرکت کنیم باید مسیر تعلیم و تربیت جوانان را در جهتی تنظیم و هدایت نماییم که آینده انقلاب را رقم بزنند، برای این منظور اهداف و برنامه‌هایی تدارک و پیش‌بینی شده که در قالب کارهای گروهی، اردوهای جهادی رزمایش انجام می‌شود و جوانان فعال و پرتحرک به سازندگی می‌پردازند از جمله تعمیر و ساخت مدارس، پروژه‌های عمرانی و کارهای جهادی.» مسئول بسیج جامعه زنان کشور خاطرنشان می‌کند: «همان طور که رهبر معظم انقلاب بارها فرموده‌اند که جوانان باید در حوزه‌های شورانگیز فعالیت داشته باشند که با انجام فعالیت‌های گروهی برای جوانان و نوجوانان کشور تلاش می‌کنیم که نیازهای جوانان و شور و تحرک آنان در مسیر سازندگی، خلاقیت و نوآوری هدایت شود و برای این منظور مدرسه‌ای به نام مدرسه استعدادیابی بسیج داریم که از استعداد جوانان به ویژه در امور ورزشی استفاده می‌شود و قشر جوان کشور در فعالیت‌های مختلف ورزشی شرکت و استعداد خود را نشان می‌دهند.