استغفار بهداشتی و درمانی(خوان حکمت)
در دعاي سَحر ابوحمزه ثمالي وجود مبارك امام سجاد(ع) فرمود: اگر كسي قصد دارد كه به فيض تو برسد راه نزديك است: «أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَيْكَ قَرِيبُ الْمَسَافَةِ وَ أَنَّكَ لَا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِكَ إِلَّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَك»؛(1) اگر كسي خواست آدم وارسته بشود باتقوا بشود، اين طور نيست كه در بحث سرعت و سبقت، نظير اين مسابقات و دوندگي باشد كه خود شخص همه راه را بايد برود تا به آن مقصد برسد، اين‌طور نيست. اين مقصد، فيض خداست، عليم است، حكيم است، قدير است مي‌داند چه بكند. فرمود اگر شما يك قدم به طرف خدا برداشتيد به حالت عادي، او هروله‌كنان به طرف شما مي‌آيد؛ با اين فيض كسي جهنم برود، تعجب است، راه آسان مي‌شود. اين دفاع مقدس راكه همه ما بوديم و شنيديم و ديديم كه چگونه خدا ياري كرد، اين يك جنگ جهاني سوم بود. معناي جنگ جهاني اين نيست كه همه به جان هم بيفتند، اگر همه به جان يك كشور مظلوم بيفتند هم مي‌شود جنگ جهاني. در آن هشت سال چه كسي به داد ما رسيده بود، همه عليه ما بودند، يا كمك نظامي مي‌كردند، يا كمك مالي مي‌كردند، چطور خدا ياري كرد.
اگر به ما گفتند سرعت بگيريد، اگر به ما گفتند سبقت بگيريد ما حواسمان پيش اين ميدان المپياد و امثال المپياد نباشد كه آن هدف يك شيء جامدي است که ما بايد بدويم به او برسيم .هدف،فيض خداست،لطف خداست، او عاقل است و حكيم است، او سريع است و فيضش سريعاً مي‌رسد او سريع الحساب است، او سريع الرضاست: «يَا سَرِيعَ الرِّضَا»؛(2) چقدر اين حديث شيرين است! فرمود شما يك قدم به طرف فيض خدا برويد، فيض خدا هروله‌كنان به طرف شما مي‌آيد؛ آن وقت همان‌طوري كه آيات «يُفَسِّرُ بَعضُهُ بَعضاً»(3) احاديث هم اين چنين است «يُفَسِّرُ بَعضُهُ بَعضاً»؛ معناي (مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها) اين نيست كه اگر شما تلاش و كوشش كرديد به آخر خط رسيديد ده برابر كارِ شما به شما جايزه مي‌دهند وآن آخر خط جامد است، خير؛ اين طور نيست شما و ما اگر قصد كرديم به مقصدي برسيم عالم بشويم، عادل بشويم، اين همه فضايلي كه در قرآن هست به يكي از اينها بار يابيم اگربه هدف مشخصي با اخلاص حركت كرديم، خود آن هدف ده قدم بيش از ما به طرف ما مي‌آيد؛ لذا ما زود به يكديگر مي‌رسيم، خيلي زود، انسان بعد از مدتي مي‌بيند كه راه خودش را پيدا كرده، نه راه كسي را مي‌بندد و نه بيراهه مي‌رود، بوي بد گناه را استشمام مي‌كند؛ هيچ وقت كسي به ما سفارش كرد كه دست به سطل زباله نزن؟! اين شامّه پيدا مي‌شود، اينكه فرمود يك عده أعمی هستند يك عده بصير هستند،(4) براي همين است شامّه پيدا مي‌شود.
خوشبوشدن
با استغفار
وجود مبارك حضرت امير(ع) فرمود: «تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ»؛ خودتان را با استغفار معطّر كنيد.استغفار يا براي دفع است يا براي رفع. ما يك بهداشت داريم يك درمان، بهداشت براي اين است كه كسي مريض نشود، درمان براي اين است كه اگر كسي مريض شد دارو بخورد خوب شود. استغفار دو قسم است: اولياي الهي كه استغفار مي‌كنند استغفار آنها بهداشتی است؛ يعنی بيماري به طرف آنها نمي‌آيد. ماها که مبتلا هستيم، استغفار ما درماني است، طلب مغفرت مي‌كنيم كه مشكل ما حلّ شود؛ به هر حال يا بهداشت است يا درمان. فرمود: «تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحَنَّكُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوب»(5) ما با آبرو زنده‌ايم، فرمود:گناه آبروبر است، مرتب فلان جا اختلاس و فيشهای نجومي مطرح می‌شود، مگر آبرو به اين آساني پيدا مي‌شود؟! فرمود با استغفار، خودتان را معطر كنيد، اگر جزء اولياي الهي هستيد كه اين استغفار، دفع ذنوب است و اگر به آن حدّ نرسيديد اين استغفار، رفع ذنوب است، وگرنه آبروبر است.
ضرورت حفظ آبرو
در برابر گناه
اين كلمات «وبي،(6) اوبي، موبي(7) در نهج‌البلاغه كم نيست، وجود مبارك حضرت امير(ع) در نهج‌البلاغه فرمود : مي‌دانيد گناه چيست؟ جهنم كه سر جايش محفوظ است. گناه يك بيماري آبروبري است، اين كلمه «وبي، موبي، اوبي» چه ثلاثي مجرّد، چه ثلاثي مزيد آن، ريشه اصلي‌اش وباست. بعضي از علف‌ها وباخيز است، اين حيوان نمي‌داند كه آن علف چنين مرضي را به همراه دارد، به طمع سرسبزي‌اش حركت مي‌كند. انسان گاهي بيمار مي‌شود مي‌ميرد ولو سخت‌ترين بيماري مثل غدّه سرطان؛ اما به هر حال آبروي او محفوظ است، ديگر نمي‌گويند فلان كس سرطان گرفت و مُرد و آبرويش رفت؛ اما وبا يك بيماري آبروبري است. فرمود: گناه، «وبي» است «موبي» است، «اوبي» است، مواظب باشيد آبرو را مي‌برد! آن وقت عمري آدم تلاش و كوشش بكند، نه بچه‌هاي آنها در دانشگاه‌ها آبرو داشته باشند نه همسران آنها در مجالس؛ آخر اين چه مي‌شود؟! كسي كه مسلوب‌الحيثيه باشد چرا تقاضاي مرگ مي‌كند، چرا خودكشي مي‌كند؛ براي اينكه بيآبرو بودن و بیحيثيت بودن از مُردن بدتر است، حضرت نامه براي مسئولان امور مالي‌شان مي‌نوشتند و اين كلمات را میفرمودند. به هر حال شما بايد با آبرو زندگي كنيد، اين آبرو فصل مقوّم هويّت اجتماعي ماست، فرمود اين را مواظب باشيد.
از یک طرف وجود مبارك امام سجاد(ع) فرمود: جهنم رفتن تعجب دارد، ما اگر يك قدم به طرف دين حركت كنيم و مسابقه بدهيم نبايد خيال كنيم كه اين مسابقه مثل مسابقه‌هاي المپياد است كه خط‌كشي آنجا جامد است وما بايد به آن برسيم، اين طور نيست. ما اگر خواستيم به طرف عدل، حقيقت، فضيلت، عفت،حجاب، عصمت ، پاكي، طهارت و نزاهت و اينها حركت كنيم، اگر يك قدم رفتيم، اينها فيوضات الهي‌اند، مأموران الهي‌اند، هروله‌كنان، ده قدم به طرف ما مي‌آيند؛ پس ما زود يكديگر را مي‌بينيم و راحتيم. بنابراين اين آياتي كه خدا فرمود: (لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ) با اين بياناتي كه ائمه(عليهم السلام) فرمودند به خوبي روشن مي‌شود كه قرآن يك كتاب آساني است؛ چون همه كارها به عهده ما نيست به ما گفتند يكي از طرف شما ده‌تا از آن طرف؛ آیا از اين آسان‌تر؟!
بيانات حضرت آيت الله جوادي آملي (دام ظله)
در جلسه درس اخلاق در ديدار با جمعی از دانشجويان
و طلاب ، قم؛ 11/9/1395
مرکز اطلاع‌رسانی اسرا
______________________
1. مصباح المتهجد ، ج2، ص853. 2.همان، ج2، ص850.
3. کامل بهايي(طبري)، ص390. 4. انعام، 50؛ رعد، 16 .
5. وسائل الشيعة، ج16، ص70.
6. نهج البلاغة صبحي صالح، حکمت376؛ 7.همان، حکمت367.