کارشناسان:
تکنرخی شدن ارز در این دولت بعید است!
اقتصاددانان نرخ دلار و نفت را در لایحه بودجه سال آینده منطقی میدانند اما معتقدند که ارز تکنرخی در دولت روحانی، اکنون فقط یک رویاست.
به گزارش مهر، نرخ دلار در بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده ۳۳۰۰ تومان در نظر گرفته شده است، رقمی که واکنشهایی را در میان اقتصاددانان در رابطه با امکان وعده دولت یازدهم مبنی بر تکنرخی شدن ارز در پی داشته است.
در همین رابطه پویا جبلعاملی، اقتصاددان با منطقی دانستن این نرخ، به وعده ارز تکنرخی از سوی دولت روحانی اشاره کرد و گفت: با عملکردی که از این دولت مشاهده میکنیم، تکنرخی شدن ارز اتفاق نمیافتد و با وضعیتی که بازار ارز دارد، صحبت از تکنرخی کردن ارز نمیتوان کرد؛ اما در مجموع دولت فعلی نه توانایی تکنرخی کردن ارز را دارد و نه جرات آن را.
محمدرضا برادران شرکا، رئیس اسبق سازمان مدیریت و برنامهریزی هم با منطقی دانستن نرخ دلار در بودجه 96، به نوسانات بازار این نوع ارز پرداخت و خاطرنشان کرد: یادمان باشد دلار در اقتصاد ایران نقش ویژهای دارد و در افزایش قیمتها نیز با سایر نرخها متفاوت است و همواره دلار، جهش اصلی را داشته است؛ بنابراین دولت باید حواسش به این باشد که اجازه ندهد تغییرات ناگهانی در نرخ ارز صورت گیرد؛ چراکه این موضوع، محاسبات فعالان اقتصادی را به هم میریزد.
وی از بانک مرکزی درخواست کرد که نسبت به نرخ دلار در بازار آزاد، حساسیت بیشتری نشان دهد و نقش دلار در اقتصاد ایران را به صورت جدی در نظر بگیرد.
به گفته شرکا، ایرادی که وجود دارد آن است که نوسانات شدید برای تصمیمگیران مضر است و بانک مرکزی و دولت باید جلوی نوسانات شدید را بگیرند.
کسری بودجه
عامل افزایش نرخ ارز
همچنین محمدقلی یوسفی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص نرخ در نظر گرفته شده برای دلار در لایحه بودجه سال آینده کشور گفت: صحبت از منطقی بودن یا نبودن نرخ دلار در بودجه نیست، بلکه داستان از این قرار است که دولت کسری بودجه دارد و ناچار است که هر ساله نرخ ارز را در بودجه، افزایش دهد، این در شرایطی است که اگر راه دیگری داشت، رو به افزایش نرخ ارز نمیآورد، بنابراین به نظر میرسد مجبور است که از طریق بالا بردن نرخ ارز در بودجه، بخشی از هزینههای خود را جبران کند.
وی با طرح این سؤال نسبت به نوسانات روزهای گذشته نرخ دلار در بازار واکنش نشان داد که چه کسی شکاف میان نرخ ارز آزاد و دولتی را ایجاد کرده است، بنابراین هر کسی که به این امر دامن زده است، مسلما باید آن را هم برطرف کند.
یوسفی خاطرنشان کرد: باید شرایط لازم برای تکنرخی کردن ارز در اقتصاد ایجاد شود که به طور خودکار، ارز تکنرخی گردد، ولی این چنین نیست که دولت ارز را تکنرخی کند، بلکه باید شرایط آن وجود داشته باشد و آن هم زمانی پدیدار میشود که تولید زیاد شود و شرایط بینالمللی بهبود یابد، در حالی که اکنون شرایط بینالمللی خوبی نداشته و تولید مناسب نیست؛ این دو، فضای ارز تکنرخی را ایجاد نمیکنند؛ این در شرایطی است که طی سالهای بعد از جنگ بارها خواستهایم ارز را تکنرخی کرده و روی همان نرخ نگاه داریم، اما این موفقیت حاصل نشده و بعد از گذشت مدتی، ارز دوباره چندنرخی شده است.
سیاست تکنرخی کردن
موفق نمیشود
رئیسکنفدراسیون صادرات ایران نیز نرخ دلار پیشنهادی دولت در بودجه سال ۹۶ را دور از سیاست تکنرخی شدن ارز دانست و گفت: تفاوت ۱۰ تا ۱۵ درصدی نرخ ارز بودجه و ارز آزاد به تولید و صادرات لطمه میزند.
محمد لاهوتی در خصوص تعیین دلار ۳۳۰۰ تومانی در لایحه بودجه سال ۹۶، گفت: نرخ دلار در بودجه معمولا یک نرخ فرضی است که برای محاسبه در آمدهای دلاری دولت و تبدیل آن به ریال تعیین میشود.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: اما یک مقداری اشکال بر این تصمیم وجود دارد مبنی بر اینکه نرخ بودجه با نرخ بازار آزاد بالغ بر ۵۰۰ تومان تفاوت دارد که حدود ۱۵ درصد میشود اما نرخهایی که به عنوان نرخ رسمی در اعداد و ارقام بودجههای سنواتی دیده میشود به خصوص برای کشورهایی که ارز تکنرخی دارند و یا به دنبال تکنرخی شدن ارز هستند، پذیرفته شده نیست.
لاهوتی با اعلام اینکه تفاوت ۴ تا ۵ درصدی بین ارز بودجه و بازار آزاد پذیرفته است اما بیش از آن درست نیست، گفت: بنابراین با توجه به فاصله ارز آزاد و بودجه به نظر میرسد که یا دولت برای تکنرخی کردن ارز به دنبال رقم در حدود ۳۵۰۰ تومان است که اگر اینطور باشد تولید و صادرات لطمه میببیند و یا اینکه دولت به دنبال مدیریت بازار بوده و به دنبال دخالت در بازار نیست بنابراین نرخ ارز در همین حدود ۳۸۰۰ تا ۳۹۰۰ تومان قرار میگیرد که تفاوت ۱۰ تا ۱۵ درصدی را با نرخ دلار بودجه دارد.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به اینکه نرخ ارز ۳۵۰۰ تومانی قدرت رقابت تولید داخل را کاهش میدهد، گفت: در این تولید داخل قدرت رقابت را با کالاهای قاچاق از دست داده و فرصت در اختیار قاچاق قرار میگیرد.