به گزارش تسنیم، درخشان، متخصص حوزه اقتصاد نفت و یکی از منتقدان جدی قالب جدید قراردادهای نفتی با ابراز اینکه «تا کنون مشاهده نکردیم که مهندسان ایرانی نامه‌ای یا اعلامیه‌ای مبتنی بر عدم توانایی خود به مقامات بالاتر نوشته باشند»؛ گفت: هیچ‌گاه مهندسان ایرانی نگفتند که «توانایی ما خارج از میدانهای نفتی است»، یا اینکه اعلام کنند «پیچیدگی‌هایی در یکی از مخازن کشور است که از توانایی ما خارج است و فقط توتال و «BP»‌ قادر به توسعه این میادین هستند».
وی با اشاره به اینکه اگر شرایط به‌این‌گونه بود که مهندسین ایرانی درخواست و ضرورت همکاری با طرف خارجی را مطرح می‌کردند، مانعی نبود؛ گفت: شرایط به این صورت نیست. بنده از چندین مهندس شرکت نفت پرسیدم، گفتند «در امضای قراردادهای نفتی هیچ مشورتی با ما نشده است».
درخشان گفت اکثر آنها مخالفند و معتقدند شرکتهایی که با آنها قرارداد امضا شده است شرکتهای نفتی هستند در صورتی که اگر شرکت ملی نفت ایران احتیاج به همکاری نیز داشته باشد با شرکت‌های خدمات نفتی جهان است؛ زیرا از زمان مصدق کم و بیش تاکنون تجربه داریم و یقیناً از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون در زمینه صنعت نفت تجربه داریم. در زمان جنگ تحمیلی هم خرابی‌های آن نانجیب‌ها را تعمیر می‌کردیم و هم خودمان نفت تولید می‌کردیم.
استاد اقتصاد نفت با ابراز تأسف از اینکه امروزه کسانی در مورد مخزن تصمیم‌گیری می‌کنند که در عمرشان اصلاً روی مخزن نبودند؛ گفت: بزرگترین شرکت تولیدکننده نفت در ایران «شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب» است که حدود هشتاد درصد نفت ایران را تولید می‌کند. در امضای قراردادهای به این درجه از اهمیت با آنها مشورت نشده است.
درخشان با تأکید مجدد درباره استفاده از شرکت‌های خدماتی به‌جای شرکت‌های نفتی گفت: اگر در موردی مشکلی داشته باشیم، شرکت‌های خدمات نفتی را وارد می‌کنیم تا آن مشکل را برطرف کنند و معمولاً آموزش هم می‌دهند و سپس مزدشان را می‌گیرند و می‌روند، دیگر این احتیاج به شرکت توتال و امثال آن نیست که 25 سال مدیریت صنعت نفت ما را در دست بگیرند و از اکتشاف تا توسعه میدان و بهره‌برداری را به آنها بسپاریم.
وی افزود: این شرکت‌ها از صفر تا صد صنعت نفت را می‌خواهند و درصدی از درآمد آن را به ما می‌دهند؛ زیرا معتقدند نفت مرده را زیر زمین زنده می‌کنند و بیرون می‌آورند و اگر بگویید این میزان از توانایی را نیز خود که داریم در پاسخ می‌گویند «اگر چنین است چرا سراغ ما آمده‌اید؟ باید سراغ شرکتهای دیگر می‌رفتید، ما شرکت‌هایی هستیم که همه کار را باید خودمان انجام دهیم». مثل اینکه فردی بخواهد ساختمان بسازد و فقط در بتن‌ریزی مشکل داشته باشد و سازنده‌ای بگوید «یا همه را انجام می‌دهم یا هیچ‌کدام را» و به این کار ندارد که شما گچبری و تزئینات ساختمان را می‌توانید انجام دهید. در این موارد چگونه می‌تواند رشد صورت بگیرد، زیرا حتی اگر درخواست همکاری برای آموختن نیز بدهید آنها مشخص‌کننده مقدار و چگونگی آن هستند.
درخشان گفت: اگر مهندسان مستقل ارشد که چندین سال است روی میدان نفتی آزادگان کار می‌کنند، اعلام کنند که «توسعه این میدان فقط از توتال ساخته است و از ما دیگر کاری ساخته نیست» بنده دیگر هیچ حرفی در این رابطه نمی‌زنم و این کار باید صورت گیرد و قطعاً کاری است که به‌مصالح کلان نظام است.
درخشان ابراز کرد: در حقیقت برای طرف خارجی ریسکی وجود ندارد؛ چرا که طرف خارجی فقط برای افزایش تولید آن می‌آید و بعداز همه مطالعات و بررسی‌هایش قرارداد را امضا می‌کند.
وی گفت: جالب است در قرارداد یک بندی وجود دارد به این صورت که طرف خارجی چون ریسک پذیرفته است، فلان مقدار پاداش باید دریافت کند، یعنی به ‌ازای هر بشکه نفت این مقدار پول به طرف خارجی باید پرداخت شود!
درخشان با انتقاد از یکی دیگر از مفاد قرارداد گفت: یک مقدار پول اضافی در قرارداد به آنها می‌دهیم که دانش فنی پیشرفته بیاورند. دانش فنی پیشرفته چیست؟ منظور تجهیزات پیشرفته است، این هم نکته جالبی است. تجهیزات پیشرفته باید بیاورند؛ شما با یک برند قرارداد امضا کردید که باید تجهیزات آن برند را بیاورد، مثل اینکه شما با مرسدس بنز قرارداد امضا کنید که در ایران روزانه 50 هزار بنز تولید کنید اما به ‌ازای هر بنز 5میلیون تومان پول به شما می‌دهم که از قطعات چینی استفاده نکنید؛ به روغن‌سوزی نیفتد و درست کار کند. شما از ابتدا با مرسدس بنز قرارداد بستید، دوباره پول بدهید که مثل مرسدس بنز کار کند!