رسول عسکری

گردش مالی رقمی حدود700 میلیارد تومان در فوتبال باشگاهی ایران در هر فصل و همچنین عدم مدیریت صحیح در باشگاه‌ها  سبب شده روح فوتبال ایرانی که همواره با غیرت ،روح پهلوانی و جوانمردی همراه بوده دچار خدشه شود.این روز‌ها هر جا صحبت از فوتبال می‌شود ذهن همگان به رد و بدل شدن پول‌هایی هنگفت - که حق کمتر فوتبالیستی است- تبانی ،بی اخلاقی، پایین بودن سطح کیفی مسابقات و... می‌رود.به جرات می‌توان گفت یکی از عوامل اصلی قهر تماشاگران با فوتبال و حضور اندک آن‌ها در ورزشگاه‌ها همین فسادی است که در فوتبال ما ریشه دوانده است .
قبح تبانی در ورزش ریخته شده
در سالی که آخرین روزهایش رو به سپری است پس از بحث تبانی در لیگ دسته اول، شاهد بحث رشوه به داوری در لیگ برتر فوتبال کشور بودیم که تا مدت‌ها نقل محافل ورزشی و غیرورزشی بود.امروزه قبح تبانی در ورزش ریخته شده و هواداران در کوچه و بازار به آسانی از تبانی می‌گویند و هر برد و باخت عجیب را با تردید تبانی می‌پذیرند.مسئولان و نهادهای مقابله‌کننده با تبانی نیز تلاش می‌کنند با شگردهای مختلف قانونی و در نظر گرفتن انواع تنبیه‌ها، به اصطلاح ورق را برگردانند؛ گاهی جریمه‌های آنچنانی و میلیون‌‌ها تومانی و منشوری کردن بازیکنان و مربیان، گاهی کسر امتیاز از تیم‌‌ها و گاه محرومیت، سقوط تیم‌‌ها به رده‌های پایین‌تر و... در نظر گرفته می‌شود تا شاید جلوی آن گرفته شود اما این ابزار لازم است ولی کافی نیست.
ارتقای پست پس از دستگیری
در فوتبال ایران بار‌ها اتفاق افتاده که شخصی را به خاطر تخلف محروم کرده‌اند اما هنوز حکم فرد متخلف رسانه‌ای نشده نماینده مجلس ،استاندار،مسئول ارشد کشوری و... با چند تماس پیاپی رای را ملغی می‌کنند و بعداز مدتی او را می‌بخشند. همین چند سال پیش بود که چندین دلال ،مربی ،سرپرست ،مدیر و حتی تعدای خبرنگار دستگیر و ممنوع الکار شدند. در ابتدا هر چند که این حرکت ارزشمند و مورد حمایت اهالی فوتبال و رسانه ‌ها قرار گرفت ولی دیری نگذشت که نه تنها شاهد بخشش این افراد بودیم ،بلکه سمت‌های شغلی این افراد بالا و بالاتر رفت. یکی به عنوان مجری سر از رسانه ملی صداوسیما درآورد ،دیگری حوزه فعالیتش در دلالی وسیع‌تر شد و سرپرست متخلف هم پس از دستگیری برمیز مدیریت تکیه زد!!
صدور 18،19 حکم جلب برای یک خبرنگار
حجت الاسلام علیپور دبیر ستاد تخلفات فدراسیون فوتبال با تایید مطلب فوق به کیهان می‌گوید:من همین الان اعتقاد دارم که مسئولین امر از وزارت اطلاعات گرفته تا نیروهای امنیتی و دستگاه قضا دوباره همان پرونده را بازبینی کنند چرا که همان افراد دستگیر شده پس از آزادی نه تنها دست از کار خود برنداشته‌اند بلکه رشد هم کرده اند.گزارش آمده همان خبرنگار«آ.ز» دستگیر شده که الان هم 18،19 حکم جلب اش در اختیار من است همراه با خبرنگاری دیگر به نام «پ.م» در پشت پرده برنامه تلویزیونی تازه تاسیس را هدایت می‌کنند و سالی 300،400 میلیون در آمد دارند!
فیلم تکان دهنده یک سرمربی
متاسفانه  سوء مدیریت و عدم نظارت در رفتار و کردار و عملکرد مجموعه فوتبال به ویژه برخی از مدیرعامل‌‌ها و سرمربیان و در عین حال تفاوت قائل شدن در برخورد با این دسته از افراد، تبعیض قائل شدن و به عبارت بهتر تعبیر کردن به خودی و غیر خودی منجر به گسترش فساد ‌شده است. به طور مثال یکی از سرمربیان معروف فوتبال کشورمان که تا همین چندی پیش با علیپور دبیر ستاد تخلفات فدراسیون فوتبال کارش بالا گرفته بود در محفلی خصوصی گفته بود:آقایان که ادعا می‌کنند سفت و محکم مقابل مافیای دلالی ایستاده‌اند چرا به اعتراف یکی از خبرنگاران دستگیر شده توجه نمی‌کنند؟ من فیلمی دردست دارم که در آن «آ.ز» به مدت 45 دقیقه از کارهای پشت پرده مجری معروف فوتبالی سخن می‌گوید و او را به عنوان مافیای فوتبال معرفی می‌کند ولی آقایان به خاطر اینکه توان مقابله با آن شخص را ندارند و مرتب می‌خواهند روی آنتن باشند هیچ برخوردی با آن شخص نمی‌کنند و نمی‌خواهند ریشه‌ای با این مسائل برخورد کنند.
تلاش مجری معروف برای حضور بازیکنان 2 رگه
البته وقتی این موضوع را با علیپور در جریان گذاشتیم وی با بیان اینکه سی دی کامل اعترافات آن خبرنگار را کامل گوش داده می‌گوید:در اعترافات آن خبرنگار که 45 دقیقه هم است من این موضوع را شنیدم ولی تایید نمی‌کنم چرا که خود این خبرنگار فراری است و پس از تحقیق مشخص شد اکثر اظهاراتش کذب بوده است.البته خودم بعضی از عملکردهای آن مجری را تایید نمی‌کنم.به طور مثال همین چند وقت پیش متوجه شدیم جریاناتی بین این مجری معروف و یکی از مربیان برکنارشده تیم ملی «ا.ن» در خصوص بازیکنان دورگه اتفاق افتاده تا شرایط برای حضور بعضی از این بازیکنان فراهم شود.
برخورد با فساد
از توانایی نهادهای فوتبال خارج است
به نظر می‌رسد علت وجود فساد در فوتبال ایران نبودن اراده لازم برای از بین بردن آن است. این اراده در کل سیستم‌ ورزش ما وجود ندارد. هر از گاهی پرونده‌ای به صورت نمایشی رو می‌شود و کل مطلب را با‌ همان پرونده‌ می‌پوشانند.یکی از کسانی که به این موضوع صحه می‌گذارد مجید جلالی است. او با اشاره به نحوه برکناری اش از تیم فولاد خوزستان می‌گوید: دو سال پیش وقتی درباره فساد صحبتی مطرح شد بار‌ها گفتم که مقابله با این فساد از دست نهادهای فوتبال خارج است و آن‌ها نمی‌توانند با شبکه فساد برخورد کنند،چرا که  باید نهادهای بالاتر از فوتبال به ماجرا ورود کنند چون فساد خیلی زیاد است. سرمربی سابق تراکتورسازی در ادامه می‌گوید:من بار‌ها با نهادهای فوتبالی جلسه داشتم و حرف‌هایم را زدم اما باز هم می‌گویم که برخورد با فساد از توانایی نهادهای فوتبال خارج است چون دامنه و ریشه این شبکه در خیلی جا‌ها و حتی در نهادهای فوتبالی هست.اگربخواهیم که فضای فوتبالمان درست شود باید از اینجا شروع کنیم.
درخواست ورود نهادهایی بالاتر از فدراسیون فوتبال از سوی اهالی ورزش باعث شد تا سرانجام کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی وارد گود شد و موضوع فساد و رشوه در فوتبال را دنبال کند.4 ماه پیش بود که اعضای این کمیسیون در ابتدا نششست‌هایی را با اهالی فوتبال برگزار کردند که پس از علنی شدن بحث‌های مطرح شده در مطبوعات حاشیه‌هایی بوجود آمد که این موضوع باعث شد تا سایر جلسات این کمیسون در خفا برگزار شود.
بارقه‌های امید با ورود کمیسیون اصل 90
محمد علی پورمختار رئیس کمیسیون اصل 90 با اشاره به صحبت‌های مجید جلالی و الزام ورود نهادهایی بالاتر از فوتبال به کیهان گفت:این درخواست از سوی اهالی فوتبال بجا و منطقی است.البته توقعی از فدراسیون فوتبال نمی‌رود چون برخورد با این قبیل از مفاسد از توان فدراسیون خارج است و همین علت باعث شده برخوردهای کمیته انضباطی به ضعف گرایش پیدا کند ولی با حضور ما بارقه‌های امید در بین دست اندرکاران فوتبال ایجاد شده که ما هم قصد داریم با رویکردی مشخص، روشن و بدون ملاحظه تا برخورد با متخلفین پیش برویم.
وزارت اطلاعات،سازمان بازرسی کل کشور،دستگاه‌های امنیتی ،قوه قضائیه،اهالی فوتبال اعم از مدیران ،مربیان و پیش کسوتان از جمله نهادهایی بوده‌اند که اعضای کمیسیون 90 را در خصوص برخورد با فساد و رشوه در فوتبال یاری رسانده اند.پور مختار با بیان این موضوع می‌گوید:نمی شود جزئیات این جلسات را مطرح کرد،چرا که محرمانه است.ما قصد داریم بعد از بررسی نهایی و تهیه گزارشی جزیی از این پرونده آن را تحویل هیئت رئیسه مجلس دهیم تا در صحن علنی مجلس قرائت شود .البته باز هم تاکید می‌کنم که ما در این گزارش اسمی از شخص یا اشخاص نمی‌آوریم ولی ریز آن را با تمام جزئیات به قوه قضائیه جهت پیگیری نهایی تحویل خواهیم داد.
ترس از اعمال نفوذ
وی با بیان اینکه تمام متخلفین شناسایی شده‌اند گفت:تمام کسانی که به نحوی در امرفوتبال نقش ایفا می‌کنند ازجمله بازیکنان،داوران،مربیان،باشگاهداران، بعضی از اصحاب رسانه و خارج از این ‌ها که نقش دلال، واسطه و شرط بند را دارند به طور مستقیم در این فساد نقش بازی کرده‌اند که اگر اعمال نفوذ صورت نگیرد شاهد اصلاح فوتبال در آینده‌ای نزدیک خواهیم بود.
پورمختار صحبتهای خود را این چنین به پایان رساند:ان شااله در سال جدید و آغاز به کار مجلس در سال 93 اهالی فوتبال مشاهده خواهند کرد که مجلس با جدیتی خاص این موضوع را تا حصول نتیجه نهایی دنبال خواهد کرد.
دیدگاه متفاوت دبیر ستاد منشور اخلاقی
اما برخلاف صحبت‌های پورمختار که امید فراوانی به از بین رفتن فساد در فوتبال دارد علیپور دبیر ستاد منشور اخلاقی که تن‌ها به یکی از جلسات کمیسیون 90 دعوت شده چشمش از روندی که مجلسی ‌ها در پیش گرفته‌اند آب نمی‌خورد. او می‌گوید:کار اعضای این کمیسیون از جمیع جهات قابل احترام و تقدیر است ولی من در اولین جلسه‌ای که با آن‌ها داشتم ندیدم که کار جدی صورت بگیرد و اطلاع دارم روند فعلی هم نتیجه‌ای نخواهد داشت.شاید این دوستان عزیز داده‌هایی دریافت کنند ولی اعتقاد دارم تجزیه وتحلیل داده ‌ها اطلاعات دقیق می‌خواهد.
طی سال‌های اخیر شاهد بوده ایم که بازیکنی که تا فصل قبل در لیگ دسته یک یا دو سالی 12 تا 20 میلیون می‌گرفته وقتی وارد لیگ برتر می‌شود به یکباره قراردادی 400 تا 700 میلیونی امضا می‌کند. طبعا این قرارداد‌ها مستلزم بررسی موشکافانه از سوی مسئولان است که آیا این قرارداد‌ها واقعی است؟آیا بازیکن کل مبلغ قرار دادش را می‌گیرد؟آیا این بازیکن ارزش دریافت این پول را دارد ؟با تحقیقی کوتاه می‌توان در چنین قراردادهایی ردپای دلالان،مدیر،مربی،بعضی از خبرنگاران ،اطرافیان سرمربی ،سرپرست و...را مشاهده کرد.
کسی گوشش به این حرف‌ها بدهکار نیست
علیپور که گویا اسناد و مدارک محرمانه‌ای در این خصوص در اختیار دارد وتا کنون کمتر از سوی اعضای کمیسیون 90 به بازی گرفته شده است در این باره می‌گوید:من مدارکی در اختیار دارم که می‌تواند گره گشای مجلسی ‌ها باشد.اگر برادران ما در کمیسیون 90 دنبال آن باشند که نیستند! حاضریم خیلی راحت سوءجریان‌های مالی در باشگاه‌ها را در اختیارشان بگذاریم.همین چند وقت پیش آماری دادیم که یکی از وزارت خانه ‌ها 7تیم فوتبال داردولی وزیر محترم اطلاع دارد در معاونت ورزشی‌اش چه می‌گذرد؟چه پول‌هایی به نام ورزش اختصاص داده می‌شود؟از 20 میلیارد تومان بودجه ورزشی اش چقدر به معنی واقعی هزینه شده و... ما تمام این موارد را به وزیر مربوطه ،حراست و.... تذکر داده ایم ولی کسی گوشش به این حرف‌ها بدهکار نیست.هر کس راه خودش را می‌رود.الان سالی 680 میلیارد تومان از دستگاه‌ها برای فوتبال خارج می‌شودبا همه احترامی که برای مجلس شورای اسلامی،کمیسیون90 ،آقای پورمختار و... قائل هستم ولی اعتقاد دارم روند فعلی اثری نخواهد داشت و این دور باطل به راهش ادامه خواهد داد. من پیش بینی می‌کنم با چنین شرایطی ما در سال‌های پیش رو در بعد اخلاقی،فنی وفرهنگی پسرفت خواهیم داشت.
حمایت آقازاده از مدیر متخلف
در این میان باید به این نکته هم توجه داشت که برخورد صحیح و قانونی با فرد متخلف، باعث اعتبار نهاد تصمیم‌گیر و اعتماد هوادار به آن خواهد شد نه اینکه با حمایت از دانه درشت‌ها وعبور از نام بعضی از آقازاده ‌ها شرایط برای جولان چنین افرادی دوباره فراهم شود.همین چند وقت پیش بود که حمایت آقازاده یکی از وزاری سابق از آقای «م.ش» باعث شد تا فرد مورد نظر با تخلفی بالغ بر 5 میلیارد تومان برمسند ریاست یکی از فدراسیونهای ورزشی بنشیند.حضور کمرنگ دستگاه‌های نظارتی  برچگونگی نشستن افراد بر مسند ریاست فدراسیون ‌ها زمانی بیشتر به چشم می‌آید که همین رئیس فدراسیون متخلف دو ماه پیش در انتخابات کمیته ملی المپیک توانست با رایزنی و شگردهای خاص خود حضوری فعال در این عرصه داشته باشد.
انتظاری که از مسئولان می‌رود
در مجموع هر چند که تا قرائت گزارش کمیسیون 90 در صحن علنی مجلس و ارجاع آن به قوه قضائیه نمی‌توان قضاوتی در خصوص سرانجام پرونده فساد در فوتبال داشت اما انتظار می‌رود مسئولان نهادهای ذی‌صلاح مستقل باشند و قانون را همه برای همگان یکسان به اجرا بگذارند.برخورد با متخلفان بایستی به گونه‌ای باشد که احساس کنند با هر اشتباهی ولو کوچک، ممکن است تا پایان عمر از حضور در میدان‌های ورزشی باز بمانند.