گروه گزارش
از سال‌های پیش تا امروز یکی ازتفریحات و سرگرمی‌های نسبتا خوشایند روزهای تابستانی رفتن به استخر و شنا در آب بوده است.
تفریحی که هرچند به راستی شیرین و خاطره‌انگیز است، اما با اوج تقاضای شهروندان برای رفتن به استخر و در نتیجه شلوغی چند برابر استخرها در فصل تابستان مشکلات زیادی را به وجود آورده است.
عده‌ای می‌گویند؛ بعد از چند جلسه استفاده از استخرهای ارزان قیمت که طبیعتا شلوغ‌تر است، دچار مشکلات پوستی و یا بیماری‌های عفونی می‌شوند و از سوی دیگر بسیاری از شهروندان هم قادر به پرداخت هزینه بالای استخرهای خصوصی که متقاضیان کمتری دارد و در نتیجه تمیزتر است، نیستند. به خصوص آنهایی که یا باید به همراه فرزندانشان به استخر بروند و یا برای کارهای درمانی به ناچار هر روز باید راهی این مجموعه‌های ورزشی شوند.
در شماره قبلی این گزارش به برخی گلایه‌های شهروندان از خدمات استخرها و البته گلایه‌های مسئولان استخرها از مردم و متقاضیان استفاده از این امکانات پرداختیم و گفتیم که خود مردم نیز متاسفانه در حفظ بهداشت استخرها کوتاهی می‌کنند.
در این قسمت پایانی از گزارش امروزهم نگاهی انداختیم به تعداد و تنوع استخرها و نکاتی که با رعایت آن حداقل از ابتلا به برخی بیماری‌های مختلف پوستی جلوگیری خواهد شد و با رعایت بهداشت از سوی خود مردم می‌توان به سلامت بهتر در استخرها فکر کرد.
رعایت بهداشت و فرهنگ قبل از شیرجه
طبق آمارهای موجود، در تهران بیش از هزار استخر و مجموعه تفریحی و آبی وجود دارد. مجموعه‌هایی که حتی اگر در برخی از فصول سال مثل زمستان و پاییزهم چندان مورد استقبال شهروندان آن مناطق نباشند، قطعا در بهار و تابستان که فصل‌های گرم‌تری هستند، رونق دو چندانی می‌گیرند.
بسیاری از شهروندان تصور می‌کنند بوی نامطبوع آب برخی از این استخرها به دلیل استفاده از وایتکس به جای کلر است، در حالی که در بسیاری از مواقع این حدس کاملا غلط است.
سارا امینی فر،کارشناس بهداشت محیط درباره خطای بهداشتی برخی از استخرها و مجموعه‌های تفریحی و ورزشی به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «به این دلیل که کلرهم یکی از مشتقات وایتکس است در نتیجه بوی یکسانی با هم دارند و خیلی‌ها فکر می‌کنند که در آب استخر به جای کلر، وایتکس ریخته شده است؛در حالی که این طور نیست.»
وی تصریح می‌کند: «در واقع وایتکس بسیار گران‌تر از کلر است و استفاده از آن برای آب استخرها اصلا به‌ صرفه نیست و کلر خشک و گاز کلر همیشه در دسترس است؛ اما اینکه گاهی به خصوص در فصل‌های شلوغ از میزان کلر بیشتر در آب استخر استفاده می‌شود، غیر قابل انکار است. هر چند این کار به دلیل ضد عفونی کردن بیشتر انجام می‌شود، اما به هرحال نباید این موضوع را هم نادیده گرفت که خیلی‌ها به میزان و غلظت کلر در آب استخرها هم حساسیت دارند. خوشبختانه چون گاز کلر به‌ راحتی و با قیمت مناسب در دسترس مسئولان استخرها قرار دارد تا اندازه‌ای می‌توان نسبت به بهداشتی بودن آب اطمینان حاصل کرد.»
وی همچنین با اشاره به نظارت‌های دقیق وزارت بهداشت بر استخرهای عمومی نیز می‌افزاید: «ازطرف دیگر وزارت بهداشت و درمان هم نظارت مناسب و کارشناسی شده‌ای بر بهداشت آب استخرها دارد. همچنین خود شهروندان هم می‌توانند به محض مشاهده استخرهای آلوده با سامانه‌های نظارتی تماس گرفته و استخرهای آلوده را معرفی کنند که اتفاقا خیلی هم سریع به موارد این‌چنینی رسیدگی می‌شود و معمولا استخرهای متخلف را به سرعت پلمب می‌کنند.»
این کارشناس بهداشت محیط در ادامه می‌افزاید: «در کل می‌توان گفت؛ اینکه عده‌ای می‌گویند آب استخر آلوده است، به خودی خود صحت ندارد، چون معمولا بیشتر استخرها از آب شهری استفاده می‌کنند. تعداد محدودی هم به دلایل اقتصادی، از آب چاه استفاده می‌کنند، ولی در نهایت چه آب استخر از آب شهری باشد و چه آب چاه ،باید آب مصرفی استخرها کلرزنی شود. در غیراین صورت ممکن است بعضی از بیماری‌های عمدتا مسری مثل بیماری‌های روده‌ای، اسهال، شبه حصبه، ناراحتی‌های معده و انواع عفونت‌های گوش، چشم و حلق و بینی، بیماری‌های پوستی، تنفسی و ... به شناگران سرایت کند.»
هم مسئولان و هم مردم باید بهداشت را مراعات کنند
در بحث استخرها و آلودگی‌های این محیط‌ها معمولا باید دو طرف ماجرا را بررسی کرد.
از یک سو کوتاهی مسئولان مربوطه در رعایت نکات بهداشتی و از سوی دیگر بی‌دقتی خود شهروندان در رعایت بهداشت فردی و عمومی استخرها. به طوری که عده زیادی از کارشناسان بهداشت محیط، مربیان شنا و ناظران استخرها معتقدند تا زمانی که خود مردم و مراجعین نسبت به رعایت نکات بهداشتی و فرهنگی دراستخرها نهایت دقت وهمکاری لازم را نداشته باشند،حتی تمیز‌ترین استخرها هم به محل مناسبی برای انتقال انواع بیماری تبدیل می‌شود.
شاید شما هم بارها این صحنه‌ها را دیده باشید. صحنه‌هایی که قبل از هر چیزی ذهن هر بیننده‌ای را به سوی غیربهداشتی بودن محیط استخر می‌کشاند؛ مثل کثیف و آلوده بودن لبه‌های استخر، در مواردی استفاده از لبه‌های سیمانی، اما رنگ شده به جای عایق استاندارد، آلوده بودن زیر دوش آب‌ها، آلوده وکثیف بودن استخرچه‌های کلر و دستشویی‌ها و قسمت رخت کن و...
سجاد علمشاهی، ناجی استخر و یکی از مربیان شنا است.او که مدت هاست وظیفه آموزش شنا گروه دانش‌آموزان را بر عهده دارد،درباره اهمیت رعایت نکات بهداشتی توسط خود مراجعین به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «به نظر من چیزی که حتی بیشتر از بهداشت و ایمنی استخر مهم است، مسائل فرهنگی است. متاسفانه زیاد می‌بینیم خانواده‌هایی که فرزندانشان را برای آموزش می‌آورند، در حالی که حتی ابتدایی‌ترین نکات فرهنگی که یک خانواده باید به فرزند خود بیاموزد را فراموش کرده‌اند. مثلا استفاده از سرویس بهداشتی برای بچه‌ها قبل از ورود به استخر اجباری است و تمام شناگران هم قبل از ورود به آب حتما باید دوش بگیرند و همین طور بعد از خروج از آب هم ابتدا باید دوش بگیرند، سپس خارج شوند. متاسفانه زیاد دیده می‌شود که عده‌ای بعد از استفاده از سرویس‌های بهداشتی و حتی سونا و جکوزی، بدون آنکه دوش بگیرند وارد آب می‌شوند. خب شما تصور کنید هر چقدر هم این آب کلرزنی شود و طبق استاندارد سر موعد آب آستخر عوض و تصفیه شود، باز هم تا زمانی که این نکات رعایت نشود، نمی‌شود به جرات مدعی بهداشتی بودن محیط چنین استخرهایی بود.»
وی در ادامه همین بحث تصریح می‌کند:«در واقع بهتر است این طوری بگویم که ما با یک معضل این طرف آبی و با یک معضل آن طرف آبی مواجه هستیم. یعنی یک بحث رعایت موارد اولیه بهداشت استخر مثل، ضد عفونی کردن و خشک کردن سطوحی که احتمال رشد قارچ در آنها بیشتر است و متعادل نگه داشتن دمای آب برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های عفونی و... اما یک بحث هم آن طرف آب است، یعنی رعایت خود شناگران و عمل کردن به توصیه‌هایی که مرتب به آنها گوشزد می‌شود. متاسفانه بارها و بارها خودم از نزدیک شاهد این موضوع بودم که علی رقم هشدارهای لازم باز هم خیلی از والدین بچه‌ها را با لباس زیر در زیر مایو به داخل آب می‌فرستند که این موضوع به شدت در آلوده کردن آب استخر موثر است و یک اقدام کاملا غیرحرفه‌ای و غیربهداشتی است.»
نکات مهمی که باید رعایت کنیم
متاسفانه بر خلاف اعتقاد برخی از شهروندان مبنی بر اینکه اگر استخر تمیز و یا گران قیمت باشد، احتمال ابتلا به انواع بیماری کمتر می‌شود، باید گفت که در هر صورت و در هر استخری و با هر سطح کیفی باید به برخی نکات قبل و بعد از ورود به آب توجه کرد.
این نکات با کمی تغییرات معمولا در همه استخرها و مجموعه‌های ورزشی یکسان است. اگر سری به یکی از همین استخرها بزنید خواهید دید که در تابلوی رعایت نکات ایمنی و بهداشتی برخی از این نکات قید شده است:
«ورود افراد مبتلا به سرماخوردگی و یا هر نوع بیماری عفونی یا پوستی تا رسیدن به سلامت کامل ممنوع است.»همین طور، ورود افراد با خالکوبی، تاتو یا هر نوع زخم باز و عفونی و زخم‌های مشابه ممنوع می‌باشد.
کارشناسان شنا و مربیان استخر بر این باورند که شناگران باید قبل از ورود به استخر، حداقل به مدت ۳۰ ثانیه پاها را در حوضچه ضدعفونی قرار دهند و از لیف زدن، اصلاح صورت، استفاده از کرم و ماسک‌های زیبایی و جویدن آدامس خودداری کنند.
علمشاهی درباره عدم ورود برخی افراد به داخل آب استخر به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «در واقع یک بحث بهداشتی و فردی و اجتماعی به صورت قانونی وجود دارد که در غیراین صورت از ورود افراد به داخل آب جلوگیری می‌شود و یک بحث هم ارزیابی وضعیت شناگران توسط خودشان است. مثلا توصیه من این است که اگر کسی دچار بعضی از بیماری‌های دفعی مثل اسهال شده است، وارد استخر نشود. توجه به این نکته مخصوصا برای کودکانی که هنوز پوشک می‌شوند مهم است، چون ممکن است در صورت وارد شدن به داخل آب، محیط را آلوده کرده و دیگران را بیمار کنند. ضمنا آب استخر را هم هرگز تحت هیچ شرایطی وارد دهان نکنید و قبل از شنا حتما دوش بگیرید و دست‌های خود را با دقت با آب و صابون بعد از استفاده از سرویس بهداشتی شست و‌شو دهید.»
وی همین طور یاد آور می‌شود: «بهتر است بچه‌ها را فقط در استخر مخصوص بازی بچه‌ها بگذارید و از آوردن آنها به داخل استخر عمومی خودداری کنید. همین طور پوشک بچه‌های کوچک‌تر را کنار استخر عوض نکنید و حتما به سرویس بهداشتی مراجعه کنید، چرا که آلودگی از روی سطوح و اجسام راحت ترقابل انتقال است. خیلی از مراجعین این سوال را از ما می‌پرسند که استفاده از عینک و کلاه مخصوص چقدر اهمیت دارد؟ خب باید در پاسخ آنها گفت؛ اجباری بودن این موضوع از یک سو و تاثیرات این وسیله‌ها بر سلامتی از سوی دیگر موثر و قابل اهمیت است. اگر برای این وسیله‌ها یک بار هزینه قابل توجهی کنید، مطمئنا چشم‌ها و موهای سرتان از تماس با برخی آلودگی‌های آب در امان خواهد ماند. مخصوصا کسانی که حساسیت چشمی دارند و یا دچار ریزش مو هستند. جای تعجب بسیاری وجود دارد، زمانی که می‌بینیم عده‌ای از خانواده‌ها در نهایت بی‌توجهی لوازم استاندارد و کافی برای شنا و یا استخر تفریحی فرزندانشان تهیه نمی‌کنند و آنان را راهی استخر می‌کنند.»
توجه به چند نکته ضروری
در اینجا به نکاتی که شناگران در استخر باید به آن توجه کنند، اشاره می‌کنیم:
- قبل از ورود به استخر بدن خود را با یک شوینده مناسب شست وشو نمایید.
- قبل از ورود به استخر پای خود را در داخل حوضچه کلر قرار دهید.
- به همه کسانی که به استخر می‌روند، توصیه می‌شود پیش از ورود به استخر مثانه خود را تخلیه نمایند.
- اگر بیماری پوستی از قبیل بیماری‌های قارچی قابل سرایت دارید، به هیچ عنوان به استخر عمومی مراجعه ننمایید.
- بعد از استخر نیز بدن خود را شست‌وشو نمایید.