* محمد مهدی رشادی
امام صادق(ع) به یکی از شاگردانش فرمود: از من چه چیزهایی آموخته‌ای؟ گفت: آقاجان هشت مسئله فرا گرفته‌ام. حضرت فرمود: آنها را برایم توضیح بده. گفت:
1) هر چیز مورد علاقه را که دیدم هنگام مردن از صاحبش جدا می‌شود، همت خود را از آن گرفتم و صرف چیزی کردم که از من جدا نمی‌شود تا موقع تنهایی‌ام مونس من گردد و آن، «انجام دادن کار نیک» است. امام فرمود: سوگند به خدا که کار خوبی کرده‌ای.
2) گروهی از مردم را دیدم که به فامیل و مال و فرزند افتخار می‌کنند. در حالی که این امور افتخاری ندارد و من افتخار بزرگ را در این سخن خدا یافتم که می‌فرماید: - ان اکرمکم عندالله اتقکم- قطعاً گرامی‌ترین شما پیش خدا پرهیزگارترین شماست. (حجرات/13) لذا کوشش کردم نزد خدا عزیز و گرامی باشم. امام فرمود: سوگند به خدا که کار خوبی کرده‌ای.
 3) مردم را سرگرم بازی دیدم. اما من به سخن خدا گوش دادم که: - و اما من خاف مقام ربه و نهی النفس عن الهوی فان الجنه هی المأوی- و اما کسی که از مقام پروردگارش ترسید و خود را از هوای نفس بازداشت پس همانا جایگاه وی بهشت است. (نازعات/ 40) لذا تلاش کردم با هواهای نفسانی مبارزه کنم تا سر به طاعت خدا نهاده باشم. حضرت فرمود: سوگند به خدا که کار نیکی انجام داده‌ای.
4) دیدم هر کسی چیزی را که دارد، دوست داشته و در نگهداری آن می‌کوشد. اما من به این آیه توجه کردم:
- من ذالذی یقرض الله قرضا حسنا فیضاعفه و له اجرکریم- کیست آن کس که به خدا وام نیکو دهد تا آن را برایش دو چندان کند و او را در آخرت پاداشی کریمانه باشد؟ (حدید / 11) لذا هر چیز ارزشمندی را تقدیم خدا کردم تا ذخیره روزی باشد که به آن نیازمندم. امام صادق(ع) فرمود: سوگند به خدا که کار خوبی کرده‌ای.
 5) دیدم مردم به خاطر روزی، نسبت به یکدیگر حسد می‌ورزند. اما خدا فرمود: - نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی‌الحیوهًْ‌الدنیا و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتخذ بعضهم بعضا سخریا و رحمهًْ ربک خیر مما یجمعون - این ما هستیم که معیشت مردم را در دنیا میانشان تقسیم می‌کنیم و بعضی را بر دیگران برتری دادیم تا همدیگر را به خدمت بگیرند و رحمت پروردگارت از آنچه مردم ذخیره می‌کنند بهتر است (زخرف/ 32) لذا من به هیچ کس حسد نمی‌کنم و اگر چیزی را از دست دادم برایش غصه نمی‌خورم. امام صادق(ع) فرمود: سوگند به خدا که کار خوبی کرده‌ای.
6) دیدم مردم نسبت به یکدیگر کینه‌ورزی و دشمنی می‌کنند. اما خدا فرمود: -ان‌الشیطان لکم عدو فاتخذوه عدوا حقیقتاً شیطان دشمن شماست. پس او را دشمن بگیرید. (فاطر/6) لذا بجای دشمنی با مردم به دشمنی با شیطان پرداختم. امام فرمود: سوگند به خدا که کار نیکی کرده‌ای.
7) دیدم مردم در طلب روزی بسیار تلاش می‌کنند. اما قرآن می‌گوید: جن و انس را نیافریدم مگر اینکه مرا بندگی کنند. از آنان هیچ رزقی نمی‌خواهم و نمی‌خواهم که مرا اطعام کنند. همانا خدا روزی‌رسان و صاحب قدرتی استوار است. (ذاریات/ 58) لذا یقین کردم که وعده و گفتار خدا راست است. دل به وعده او بستم و به سخن او راضی شدم و به جای اینکه نگران روزی باشم به حقی که او بر عهده من دارد توجه نمودم. امام(ع) فرمود: سوگند به خدا که کار خوبی کرده‌ای.
8) دیدم گروهی به تندرستی و سرمایه و مال فراوان خود و انسانهای مثل خود دل بسته‌اند. اما خدا فرمود: و هر کس از خدا پروا کند برای او راه خروجی پدید می‌آورد. و او را از جایی که گمان نمی‌برد روزی می‌رساند و هرکس بر خدا توکل کند او برایش کافی است. (طلاق/3) لذا بر خدا توکل کردم و دل از غیر خدا بریدم. امام فرمود: سوگند به خدا که تعالیم تورات و انجیل و زبور و قرآن و سایر کتابهای آسمانی همه بر محور همین هشت مسئله دور می‌زند. (مجموعه ورام ج 1 ص 555)