نقدینگی هست، نیاز به نقدینگی هم هست ... اما دریغ از ساماندهی!
گزارش بانک مرکزی از افزایش میزان نقدینگی در کشور و بدهی بانکها حکایت میکند.
آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از هزار هزار میلیارد تومانی شدن حجم کل نقدینگی تا پایان اسفند سال 94 بود. این در حالی است که این بانک به تازگی خبر از افزوده شدن 30 درصد دیگر بر حجم کل نقدینگی در دو ماهه ابتدایی سال جاری و یک هزار و 38 تریلیون و 520 میلیارد تومانی شدن حجم کل پول موجود در کشور داده است. براساس گزارش بانک مرکزی، این رقم نسبت به 1017 هزار میلیارد تومان پایان اسفند حدود 2/1 درصد افزایش یافته است. براساس بررسیهای صورت گرفته از سوی بانک مرکزی از میزان نقدینگی موجود حدود 910 هزار میلیارد تومان در قالب شبه پول (از جمله سپردههای سرمایهگذاری مدتدار، قرضالحسنه پسانداز)، 127 هزار میلیارد تومان پول و حدود سه هزار میلیارد تومان نیز اسکناس و سکه در دست مردم است.
طی ماههای گذشته رشد بدهی بانکها به بانک مرکزی به یکی از چالشهای اصلی نظام بانکداری تبدیل شده است. بهمن سال گذشته بود که اخباری مبنی بر احتمال ورشکستگی 10 بانک و مؤسسه مالی در سال 95 به دلیل مشکلات نقدینگی و عدم توانایی بانکها در پرداخت بدهی خود به بانک مرکزی به گوش رسید. این اخبار تحلیلهای متفاوت کارشناسان را در پی داشت. بسیاری بر این باور بودند که «اعلام ورشکستگی» بهانهای برای تسویه نکردن بدهی با بانک مرکزی از سوی بانکهاست، اما رشد بدهی بانکها به بانک مرکزی، مصداقی بر بحرانی شدن وضعیت مالی بانکها با توجه به شرایط موجود اقتصادی در کشور است؛ چرا که براساس گزارش بانک مرکزی همچنین بدهی بانکها به بانک مرکزی باز هم روند صعودی را طی کرده و در اردیبهشت امسال با 6 هزار میلیارد تومان افزایش به 89 هزار میلیارد تومان رسیده است.
برمبنای این گزارش، بدهی بخش دولتی به بانکها 128 هزار و 300 میلیارد تومان بوده که از این میزان، بدهی دولت 125 هزار و 380 میلیارد تومان و بدهی شرکتها و مؤسسات دولتی دو هزار و 620 میلیارد تومان محاسبه شده است.
افزایش 30 درصدی نقدینگی در حالی است که بسیاری از صاحبنظران موافق و مخالف دولت بارها اعلام کردهاند حتی بدون لغو تحریمها به واسطه بهرهگیری صحیح از نقدینگی 1000 هزار میلیارد تومانی میتوان به اقتصاد کشور رونق داد. در همین زمینه احمد خرم وزیر راه دولت اصلاحات معتقد است به واسطه سرازیر کردن نقدینگی به حوزههایی نظیر مسکن مهر، 170 شاخه شغلی را به حرکت درآورد و رونق اقتصادی ایجاد کرد. هاشمی رفسنجانی نیز اخیراً گفت با 20 درصد از نقدینگی موجود میشود اقتصاد را رونق داد.
کارشناسان همچنین میگویند نقدینگی مانند فنر فشردهای است که رها شدن آن در آینده میتواند موجب تورم شود. از سوی دیگر افزایش نقدینگی در حالی است که برخی بخشهای اقتصادی و تولیدی معطل همین نقدینگیها هستند.